Vatykan addaŭ karennym narodam Kanady ich kaštoŭnaści sa svaich muziejaŭ
Vatykan viarnuŭ Kanadzie bolš za 60 kaštoŭnych muziejnych pradmietaŭ, datyčnych da kultury miascovych karennych narodaŭ. Siarod ich — unikalny inuviałuicki kajak, vyrableny z płaŭnika i abciahnuty ciulenievaj skuraj, paviedamlaje CBC News.
Hety kajak i inšyja relikvii zachoŭvalisia ŭ vatykanskich muziejach kala sta hadoŭ. Ciapierašniaja restytucyja — adno z najbujniejšych viartańniaŭ kulturnaj spadčyny karennych narodaŭ Kanady ź jeŭrapiejskich kalekcyj.
Na pieradadzienym kajaku dahetul bačnyja ślady vykarystańnia, u tym liku tłustyja plamy. Dla inuviałuitaŭ takija čoŭny mieli vialikaje značeńnie: jany byli lohkija, chutkija i vyrablalisia indyvidualna pad kožnaha palaŭničaha. Adnačasova na vadu mahli vychodzić sotni takich kajakaŭ.
Viernutyja artefakty ŭžo vyvieźli z Vatykana: spačatku aŭtatranspartam u Frankfurt-na-Majnie, a potym samalotam adpraviać u Kanadu. Ich supravadžajuć pradstaŭniki karennych narodaŭ. Spačatku ŭsie pradmiety trapiać u Kanadski muziej historyi, dzie ich ahledziać śpiecyjalisty i starejšyny supolnaściaŭ.
Kajak, praŭda, pakul nie vierniecca ŭ inuviałuicki rehijon — tam niama naležnych umovaŭ dla jaho zachavańnia. Miascovaja hramada inuviałuitaŭ spadziajecca, što starejšyny zmohuć vyvučyć tradycyjnyja techniki jaho vyrabu. Majstar Dareł Nasahałuak adznačaje, što ź nieciarpieńniem čakaje momantu, kali znoŭ ubačyć hety čovien, jaki byŭ vyviezieny sto hadoŭ tamu.
Praces viartańnia pačaŭsia ŭ 2022 hodzie ź inicyjatyvy Inuviałuickaha rehijanalnaha korpusa. Spačatku havorka išła tolki pra kajak, ale Vatykan prapanavaŭ viarnuć jašče kala 60 pradmietaŭ inuitaŭ i inšych karennych narodaŭ, a taksama adzin artefakt mietysaŭ.
Hetyja kulturnyja abjekty trapili ŭ Vatykan u 1923—1925 hadach, kali misijaniery prysłali ich na vialikuju vystavu ŭ Rymie. Potym jany stali častkaj kalekcyi etnałahičnaha muzieja Anima Mundi.
Ciapier składana dakładna skazać, byli hetyja pradmiety tady padaravanyja pradstaŭnikami karennych narodaŭ ci zabranyja ŭ ich siłkom. Dviejn Śmit, kiraŭnik Inuviałuickaha rehijanalnaha korpusu, sumniavajecca, što kajak moh być padarunkam, bo dla palaŭničaha heta byŭ asnoŭny instrumient vyžyvańnia.
Hienierał-hubiernataram Kanady ŭpieršyniu ŭ historyi stała pradstaŭnica inuitaŭ
Francyja viartaje Madahaskaru čerap miascovaha karala, jakomu adsiekli hałavu 128 hadoŭ tamu
Eks-supracoŭnik Akademii navuk najechaŭ na inicyjatyvu Maldzis: Nieprafiesijanały dyskredytujuć sapraŭdnych navukoŭcaŭ. Macukievič adkazaŭ
Ciapier čytajuć
«Byŭ hałodny, jak z Aśviencima, nie jeŭ ni miasa, ni harodniny». Što viadoma pra śmierć babrujskaha žurnalista, na jakoha zaviali kryminalnuju spravu ŭ Polščy1616
Kamientary