Zarehistravanaja pieršaja ŭ śviecie śmierć čałavieka ad ptušynaha hrypu H5N5. Voś, što treba viedać

U pačatku listapada žychar akruhi Hrejs-Charbar, što na paŭdniova-zachodnim cichaakijanskim uźbiarežžy štata Vašynhton, ciažka zachvareŭ z hrypapadobnymi simptomami, uklučajučy vysokuju tempieraturu, dychalnuju niedastatkovaść i zbłytanaść śviadomaści.

Jaho špitalizavali, i 14 listapada aficyjna paćvierdziłasia, što analizy vyjavili infiekcyju virusa ptušynaha hrypu H5N5. Pacyjent, pažyły čałaviek sa spadarožnymi zachvorvańniami, prachodziŭ lačeńnie ŭ balnicy, ale pamior 21 listapada.

Heta było pieršaje zarehistravanaje zaražeńnie čałavieka virusam hrypam H5N5.

Što takoje virus hrypu H5N5?

Virusy hrypu H5N5 — heta raznavidnaść ptušynaha hrypu (virus hrypu A), jaki, jak vynikaje z nazvy, pieravažna paražaje ptušak. U navucy takija virusy kłasifikujucca jak «vysokapatahiennyja» albo «nizkapatahiennyja» ŭ zaležnaści ad taho, nakolki ciažkija simptomy jany vyklikajuć mienavita ŭ svojskaj ptuški (ich ciažkaść taksama adroźnivajecca ŭ inšych vidaŭ ptušak).

Štam H5N5, jak i jaho šyroka viadomy «svajak» H5N1, adnosicca da vysokapatahiennych formaŭ — jon vyklikaje ciažkija simptomy i vysokuju śmiarotnaść ptušak.

Adkul jon uziaŭsia?

Dakładna nieviadoma. Ale pacyjent trymaŭ na prysiadzibnym učastku statak svojskaj ptuški, jaki kantaktavaŭ ź dzikimi ptuškami.

H5N5 sustrakajecca ŭ dzikich ptušak pa ŭsim śviecie, i jaho pieradača ŭ statki svojskaj ptuški źjaŭlajecca davoli zvyčajnaj źjavaj. Adnak heta pieršy vypadak, kali virus hrypu H5N5 pajšoŭ na krok dalej i infikavaŭ čałavieka.

Što aznačaje nazva? Ci padobny jon na H5N1?

Kłasifikacyja virusaŭ hrypu A zasnavanaja na dvuch białkach, jakija znachodziacca na pavierchni virusnaj čaścicy: hiemahlutyninie (HA) i niejraminidazie (NA). Hetyja białki — mišeni dla našaj imunnaj sistemy, tamu virusy ŭvieś čas mucirujuć, stvarajučy novyja padtypy.

Pavialičyć

Nazvy H5N1 i H5N5 pakazvajuć na strukturu hetych białkoŭ. U abodvuch virusaŭ białok HA adnosicca da adnaho typu (H5), ale białki NA — roznyja (N1 suprać N5). Hienietyčnyja daśledavańni pakazvajuć, što virus H5N5 — heta asobny štam, jaki adroźnivajecca ad daminujučaha ciapier H5N1. Heta padobna da taho, jak ludzi mohuć chvareć na roznyja štamy siezonnaha hrypu (naprykład, H1N1 i H3N2) u adzin i toj ža hod.

Ci varta nam turbavacca ab tym, što budzie dalej?

H5N5 źjaŭlajecca ekałahičnaj i sielskahaspadarčaj pahrozaj. Heta dosyć składana, ale ptušyny hryp patrabuje našaj uvahi, bo moža stać pryčynaj novych pandemij.

U doŭhaterminovaj pierśpiektyvie ryzyka novaj pandemii vielmi značnaja. Ale varta pamiatać, što, choć hryp lepš za luby inšy virus umieje źmianiać vid haspadara i stvarać pandemii, zrabić heta virusu ŭsio jašče nievierahodna ciažka.

Pieravažnaja bolšaść vypadkaŭ pierachodu ptušynaha hrypu na ludziej źjaŭlajucca adzinkavymi padziejami. I ich nastupstvy niepradkazalnyja. Bolšaść ź ich davoli lohkija — naprykład, jany vyklikajuć kanjuktyvit — ale niekatoryja mohuć być vielmi ciažkimi, jak u vypadku ź pieršym zarehistravanym vypadkam H5N5. Ale paśla infikavańnia adnaho čałavieka bolšaść virusaŭ ptušynaha hrypu nie raspaŭsiudžvajucca dalej.

Navukoŭcy buduć sačyć za niekalkimi tryvožnymi prykmietami taho, što virus moža adaptavacca da ludziej, asabliva za lubymi namiokami na pieradaču ad čałavieka da čałavieka. Niama nijakich prykmietaŭ taho, što heta adbyłosia ciapier.

Prynamsi pakul što dla čałaviectva ryzyka ad H5N5 zastajecca nizkaj, i niama pryčyn dumać, što heta było niešta bolšaje, čym trahičny adzinkavy vypadak. Adnak u virusaŭ hrypu budzie šmat mahčymaściaŭ pasprabavać jašče raz. Pakolki H5N5 i inšyja padtypy virusa ptušynaha hrypu praciahvajuć cyrkulavać, važna, kab my praciahvali ŭvažliva sačyć za hetym virusam.

Aŭtar artykuła — Ed Chatčynsan (Ed Hutchinson). Jon prafiesar u Centry daśledavańniaŭ virusaŭ MRC-Univiersiteta Hłazha. Artykuł, pierakładzieny z aryhinała (ź nievialikimi skaračeńniami) z dazvołu aŭtara, byŭ apublikavany ŭ časopisie The Conversation pad nazvaj «First human bird-flu death from H5N5 — what you need to know». Artykuł raspaŭsiudžvajecca pad licenzijaj CC-BY-ND 4.0.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0