Samy praciahły maršrut — 140 kiłamietraŭ za dzień. Eks-palitviazień Andrej Kuźniečyk zaciaty viełasipiedyst — jon raskazaŭ pra svajo chobi
Žurnalist «Radyjo Svaboda» Andrej Kuźniečyk zachapiŭsia rovaram jašče ŭ dziacinstvie. Z uzrostam viełasipied staŭ dla jaho nie prosta srodkam pieramiaščeńnia, a fiłasofijaj: zručna, ekałahična, modna i, hałoŭnaje, — adčuvańnie svabody. U listapadzie 2021-ha Andreja Kuźniečyka prosta padčas viełaprahułki zatrymali siłaviki, paśla čaho jon pravioŭ bolš za try hady za kratami.
Kuźniečyk raskazaŭ «Našaj Nivie», jak padsieŭ na viełasipied, jakimi byli pieršyja pajezdki paśla turmy i kudy zapłanavaŭ nastupnuju vandroŭku.
«U Minsku amal štodzień jeździŭ na pracu na rovary»
Svoj pieršy rovar Andrej nabyŭ u 2000-ja. Tady jašče možna było znajści jakasny češski viełasipied usiaho za $50. Ciapier, zaŭvažaje Andrej, ceny ŭźlacieli da tysiačy jeŭra — z-za markietynhavych chadoŭ.
U Minsku Andrej amal štodzień jeździŭ na pracu na rovary (mieŭ tady madel Giant CRS 2.0). Niečakana adkryŭ horad nanova: Minsk «źmianšaŭsia», stanaviŭsia zrazumiełym, žyvym. Ale razam z hetym pryjšło i ŭśviedamleńnie, što horad (jašče ŭ 2000-ja) byŭ katastrafična nie prystasavany dla ravarystaŭ.
«U Polščy ja ŭpieršyniu ŭbačyŭ pałosy dla rovaraŭ pa chodnikach, pa bruku, pa prystupkach. Ja braŭ rovar na try tydni i byŭ uražany. Chaciełasia, kab chacia b niešta padobnaje źjaviłasia ŭ nas. Choć ciapier pałosy spraviadliva pryznanyja tupikovym kirunkam imitacyi rovarnaj infrastruktury, jaki vyklikaje tolki razdražnieńnie i kanflikty pamiž piešachodami i ravarystami. Dzie-nidzie ŭ Vilni možna znajści ich ślady.
U Biełarusi ž heta ŭsio jašče modny sposab. Nijakavata było bačyć, jak u 2020-ja ŭzialisia raźlinoŭvać chodniki ŭ maim rodnym Viciebsku — rabić tyja ž zachady, pamyłkovaść jakich u susiedniaj Polščy ŭśviadomili 20 hadoŭ pierad hetym», — raskazvaje Andrej.
U stalicy na toj momant pieraličyć vieładarožki možna było pa palcach — zarosłyja, raźbityja, u dvarach i kala haražoŭ. Andrej vyrašyŭ: treba ŭsio heta zafiksavać, zrabić bačnymi prablemy. Tak uźnik jahony sajt «BiełaVieła» — faktyčna, pieršaja biełaruskaja inicyjatyva pa sistematyzacyi viełainfrastruktury. Jon sam fatahrafavaŭ, składaŭ mapy, źbiraŭ infarmacyju pra viełastajanki i maršruty.
«Pajezdka ŭ 70 kiłamietraŭ paśla źniavoleńnia dałasia lohka»
Samy praciahły maršrut Andreja — 140 kiłamietraŭ za dzień. Jon pajechaŭ elektryčkaj u Maładziečna, a adtul — krukam praź Bierazinskaje, Choŭchłava i nazad u Minsk.
Ahułam za 12 hadoŭ Andrej prajechaŭ pa Biełarusi na rovary amal 28 tysiač kiłamietraŭ.
«Treba, kaniečnie, rabić pierapynki, prajścisia krychu kožnyja 30 kiłamietraŭ, ale ja, naprykład, lenavaŭsia złazić, — raskazvaje jon. — Nikoli nie staviŭ pierad saboj spartyŭnych met. Mnie niecikava vypraboŭvać siabie na vynoślivaść abo stavić rekordy. Dla mianie rovar — utylitarny srodak, jaki pavinien prynosić zadavalnieńnie. Ja mienavita tak jaho i ŭsprymaju».
Jak pry pajezdkach na vialikija dystancyi nie nacierci sabie ściohny siadłom?
«Treba dobraje siadło, pryčym nie miakkaje, jak heta ni paradaksalna. Radykalna darahi varyjant — Brooks. Nu i admysłovyja spodnija šorty nie lišnija», — raić mužčyna.
Paśla źniavoleńnia (umovaj vyzvaleńnia žurnalista ŭ lutym 2025-ha staŭ adjezd u Litvu) maksimum, kolki Andrej dazvoliŭ sabie prajechać, — 70 kiłamietraŭ pa Vilni i vakolicach.
«Časam miaściny pobač z domam robiacca zanadta znajomymi, navat niecikavymi, i tady ŭžo chočacca vybracca kudyści dalej. Kali źjaŭlajecca volny čas, pačynaješ šukać, kudy b jašče źjeździć.
Zaraz u mianie małyja dzieci, i nie vielmi spraviadliva pakidać žonku ź imi adnu, kab samomu źniknuć na rovarnuju vyłazku. Tamu vialikich padarožžaŭ nie płanuju. Ale voś niadaŭna my byli ŭ Koŭnie, u zaaparku ź dziećmi, i pakul jechali praz horad, ja źviarnuŭ uvahu, što horad vielmi niaroŭny, fihurny, z pahorkami i mastami. I padumaŭ, što tut cikava było b pakatacca», — raskazvaje jon.
Pajezdka ŭ 70 kiłamietraŭ paśla doŭhaha pierapynku dałasia Andreju lohka. Mahčyma, dapamoh novy, lepšy rovar, a moža, arhanizm staŭ bolš vynoślivym. Jon navat ździviŭsia, što amal nie stamiŭsia: padarožža zaniało try ź niečym hadziny, i ŭvieś šlach prajšoŭ hładka — «rovar lacieŭ», i daroha sama «kidałasia pad koły».
«Važu z saboj avaryjny nabor»
Typovaja prablema ŭ viełapadarožžach, kali nie ličyć pałomak, — kali navihatar zavodzić u hłuchija miaściny, dzie daroha niečakana źnikaje. Andrej karystajecca OpenStreetMap, bo jany pakazvajuć ściežki, jakija karystalniki dadajuć sami, i heta zručna, kali staraješsia paźbiahać aŭtadaroh. Ale byvaje, što šlach idzie praz pole, dzie paśla prajezdu traktara daroha pieraŭtvarajecca ŭ voryva — i prajechać na rovary ŭžo niemahčyma.
Časam u pajezdkach sustrakajucca dziki. U lesie možna spynicca nos u nos z žyviołaj, pahladzieć adno na adnaho — i cicha razyścisia.
Z darohami źviazany i sumnyja ŭspaminy. U rodnaj vioscy Andreja ŭ Sieńnienskim rajonie kaliści było niekalki daroh. Ciapier zastałasia tolki adna — taja, što viadzie da rajcentra. Astatnija zaraśli. Takija źniknieńni daroh žurnalist naziraŭ u mnohich vioskach: kali nasieleny punkt — krajni ŭ rajonie, suviazi z susiedziami źnikajuć, ludzi pierastajuć jeździć i sustrakacca.
U Biełarusi Andrej braŭ z saboj u pajezdki šmat vady, ale ŭ Litvie takaja patreba adpała: tut amal paŭsiul jość pitnyja fantančyki — u parkach, na dziciačych placoŭkach, — tamu vadu možna nabrać pa darozie.
Akramia taho, u Vilni dobra raźvitaja infrastruktura dla viełasipiedystaŭ: šmat miescaŭ, dzie možna ramantavać rovar abo napampavać koły. Tut mnohija katajucca bieź lišnich rečaŭ.
Andrej ža pa staroj zvyčcy vozić z saboj amal «avaryjny nabor». Niahledziačy na toje, što na jahonym rovary stajać antyprakolnyja pakryški, jon usio roŭna biare z saboj maleńkuju pompu, zapasnuju kamieru, łapatki dla zdymu pakryški, śviatłoadbivalnuju kamizelku, fary, paŭerbank, vadu i — abaviazkova — płastyry.
Andrej pakul nie całkam adaptavaŭsia da litoŭskaj viełakultury— nie stolki da praviłaŭ, kolki da stylu pavodzin na darohach. Naprykład, za miežami horada tut niaredka niama ŭzbočyn, tamu stratehija, jakaja pracavała ŭ Biełarusi (źjechać, kali zzadu mašyna), užo nie pracuje.
Pa pryjeździe ŭ Litvu Andrej nabyŭ sabie novy rovar — Marin Fairfax 2 (na źnižcy jon kaštuje 599 jeŭra — trochi bolš za 2000 rubloŭ). Doŭha raźbiraŭsia, paraŭnoŭvaŭ, kansultavaŭsia.
«Heta adzin z samych tannych rovaraŭ, ale vielmi jakasny. Jon nie ŭ trendzie, biez rahataha rula, jaki ciapier čamuści daražejšy ŭdvaja za rovar. Ale heta byŭ razumny, uzvažany vybar», — kaža jon.
Na hetym viełasipiedzie Andrej prajechaŭ užo bolš za 725 kiłamietraŭ.
U novaj krainie, dzie mnohaje zdajecca čužym i dzie jon časta adčuvaje siabie jak «viaskoviec, što trapiŭ na haradskoje śviata», rovar staŭ mahčymaściu adnavić adčuvańnie ŭpeŭnienaści.
Ciapier čytajuć
Bicepsy Ivana Kraŭcova ździvili sacsietki. Jon raskazaŭ, jak trymaje siabie ŭ spartyŭnaj formie2
Bicepsy Ivana Kraŭcova ździvili sacsietki. Jon raskazaŭ, jak trymaje siabie ŭ spartyŭnaj formie
«Ludzi, budźcie pilnyja! U takoj situacyi moža apynucca kožny žychar ES!» Hramadzianin Litvy, asudžany ŭ Biełarusi da 13 hadoŭ za «špijanaž», pieradaŭ list z kałonii3939
Kamientary
Tak dieržať.
Nie hravieł, a ścipły hibryd.
Hravieł, prydumała torhašnia, dla niepiśmiennych afełkaŭ.
«Svoj pieršy rovar Andrej nabyŭ u 2000-ja. Tady jašče možna było znajści jakasny češski viełasipied usiaho za $50.», za takija hrošy, navat tady, mahčyma było kupić, tolki kradzieny rovar, ale heta pytańnie vyłučna asabistaha sumleńnia.