Užo ŭ adzinaccać hadoŭ? Va ŭsim śviecie ŭzrost pačatku pieršych miesiačnych praciahvaje maładzieć

Jak piša Tagesspiegel, niadaŭniaje daśledavańnie, apublikavanaje ŭ JAMA Network Open i zasnavanaje na dadzienych bolš čym 71 000 žančyn u Złučanych Štatach, jakija naradzilisia pamiž 1950 i 2005 hadami, pakazała, što siaredni ŭzrost pačatku pieršaj mienstruacyi (mienarchie) skaračajecca z pakaleńnia ŭ pakaleńnie.

Kali ŭ žančyn, narodžanych u 1950—1969 hadach, jany pačynalisia ŭ siarednim u 12,5 hoda, to ŭ tych, chto naradziŭsia ŭ 2000—2005 hadach — užo ŭ 11,9 hoda.

Pamiž starejšym i samym małodšym pakaleńniami dola dziaŭčynak, u jakich pieršyja miesiačnyja pačalisia da 11 hadoŭ, pavialičyŭsia z 8,6% da 15,5%. Pracent tych, u kaho mienarchie nastupiła vielmi rana, da 9 hadoŭ, padvoiŭsia — z 0,6% da 1,4%.

U daśledavańni taksama analizavałasia, u jakim uzroście ŭ dziaŭčynak ustalavaŭsia rehularny cykł. Akazałasia, što kolkaść tych, čyj cykł narmalizavaŭsia ciaham dvuch hadoŭ paśla pačatku, źniziłasia z 74% (u starejšych pakaleńniach) da 56% (u maładych).

Daśledčyki vyjavili, što hetyja tendencyi naziralisia va ŭsich uzrostavych hrupach, bahatych ci biednych, adukavanych ci mienš adukavanych, ale najbolš vyjaŭlenymi jany byli siarod udzielnic, jakija identyfikavali siabie jak čarnaskuryja, łacinaamierykancy abo azijaty i jakija ličyli siabie ludźmi ź nizkim sacyjalna-ekanamičnym statusam.

Adnak daśledavańnie maje svaje abmiežavańni: usie dadzienyja zasnavanyja na apytańniach, što moža być niedakładnym. Udzielnicam treba było ŭzhadvać padziei, što adbylisia niekalki dziesiacihodździaŭ nazad. Ale navat takija źviestki supadajuć z ahulnymi tendencyjami i zaniepakojenaściu miedykaŭ.

Niamiecki dziciačy endakrynołah Biecyna Holkie (Bettina Gohlke) z univiersiteckaj balnicy Bona ŭ intervju vydańniu taksama adznačaje, što z 1970-ch pačatak pałavoha vyśpiavańnia ŭ dziaŭčynak zrušyŭsia napierad prykładna na try miesiacy za dziesiacihodździe.

Ciapier u Hiermanii jon pačynajecca ŭ siarednim u 11—11,5 hadoŭ. Dadzienyja rehistraŭ, dzie fiksujucca fizičnyja pakazčyki, paćviardžajuć hetuju tendencyju.

Jak adznačajuć aŭtary daśledavańnia, mienarchie i rehularnaść cykłu ličacca novymi žyćciova važnymi markiorami. Ličycca, što čas, kali ŭ žančyny pačynajecca kryvaciok, hetak ža važny, jak častata sardečnych skaračeńniaŭ abo arteryjalny cisk.

Rańniaja mienstruacyja i ŭstojlivyja parušeńni cykłu, pavodle Amierykanskaj kalehii akušeraŭ i hiniekołahaŭ, mohuć pavialičyć ryzyku zachvorvańniaŭ u stałym uzroście. Aŭtary zhadanaha daśledavańnia siarod faktaraŭ ryzyki taksama nazyvajuć zachvorvańni, źviazanyja z parušeńniem abmienu rečyvaŭ, takija jak dyjabiet, sardečna-sasudzistyja chvaroby, a taksama niekatoryja vidy raku — u pryvatnaści, rak małočnaj załozy i šyjki matki.

Adnak, jak zaŭvažaje niamiecki ekśpiert u halinie repradukcyjnaj miedycyny Ulrych Knut (Ulrich Knuth), dokazaŭ pakul niedastatkova, choć sam jon taksama ličyć, što rańniaja mienarchie moža mieć niehatyŭnyja nastupstvy dla žanočaha zdaroŭja.

Mahčymyja pryčyny: stres, chimikaty, zabrudžvańnie pavietra

Čamu ŭzrost pieršaj mienarchie maładzieje? Vučonyja havorać pra ceły kompleks faktaraŭ. Adzin z mahčymych — stres u rańnim dziacinstvie.

Naprykład, doktarka Holkie ŭ svaim daśledavańni vyjaviła, što padčas pandemii COVID-19 kolkaść vypadkaŭ zaŭčasnaha pałavoha vyśpiavańnia pavialičyłasia na 20-30%: u chłopčykaŭ źniešnija pałavyja prykmiety pačynali raźvivacca va ŭzroście da 9 hadoŭ, a ŭ dziaŭčynak — da 8.

Amierykanskija daśledčyki siarod faktaraŭ nazyvajuć raspaŭsiudžańnie tak zvanych «viečnych chimikataŭ» (PFAS), jakija prysutničajuć u kaśmietycy, posudzie, adzieńni, vadzie i ježy. PFAS adnosiacca da endakrynna-aktyŭnych rečyvaŭ, što zdolnyja parušać narmalnuju pracu harmanalnaj sistemy.

Pavodle daśledčykaŭ, «viečnyja chimikaty» a taksama ciažkija mietały i škodnyja prymiesi ŭ pavietry mohuć taksama spryjać rańniamu pačatku mienstruacyi.

U toj čas jak ekśpiert Ulrych Knut nazyvaje takija śćviardžeńni čystaj śpiekulacyjaj, doktarka Biecyna Holkie pahadžajecca z vysnovami amierykanskich kaleh.

«My nazirajem źmieny, jakija adbyvajucca ŭžo dziesiacihodździami, — adznačaje jana. — U niemaŭlat daŭžej zachoŭvajecca stan hrudnych załoz, u chłopčykaŭ padčas pubiertatu čaściej raźvivajucca hrudzi, čym raniej, a sam pubiertat pačynajecca ŭsio raniej», — zaŭvažaje Holkie.

Jana miarkuje, što endakrynna-aktyŭnyja rečyvy ŭ navakolnym asiarodździ sapraŭdy mohuć spryjać rańniaj mienarchie. Adnak, jak padkreślivaje doktar, dakazać upłyŭ kankretnaha rečyva vielmi składana. U ekśpierymientach na žyviołach adny z hetych rečyvaŭ paskarajuć pałavoje vyśpiavańnie, inšyja, naadvarot, jaho zatrymlivajuć. Tamu, ličyć jana, nieabchodnyja šmathadovyja daśledavańni, kab zrazumieć dakładnyja pryčynna-vynikovyja suviazi.

Rola vahi: samy vyrazny faktar

U daśledavańni amierykanskich navukoŭcaŭ taksama zhadvajecca jašče adna mahčymaja pryčyna: pavieličeńnie masy cieła. Heta mierkavańnie hruntujecca na analizie dadzienych ab indeksie masy cieła (IMC), jakija pradstavili pryblizna 10 000 udzielnikaŭ amierykanskaha daśledavańnia.

Aŭtary śćviardžajuć, što lišniaja vaha, asabliva kali jana vyklikanaja sałodkaj ježaj i niedachopam fizičnaj aktyŭnaści, vidavočna źviazana z bolš rańnim pačatkam mienstruacyi.

Pavodle ekśpierta Ulrycha Knuta, hetaja suviaź źjaŭlajecca najbolš łahičnaj i dobra viadomaj u navucy. Pa jaho słovach, u dziaciej, jakija chutčej dasiahajuć krytyčnaj masy cieła, miesiačnyja pačynajucca raniej, bo arhanizm pry dastatkovym charčavańni chutčej farmiruje repraduktyŭnyja funkcyi.

Pry hetym u padletkaŭ z vysokaj vahoj uzrovień harmonu leptynu — pavyšany. Jon stymuluje hipofiz da vypracoŭki pałavych harmonaŭ.

Naadvarot, kali vaha zanadta nizkaja (naprykład, z-za dyjety, parušeńni charčavańnia abo intensiŭnych zaniatkaŭ sportam), mienstruacyja moža źniknuć ci parušycca jaje cykł.

Pavodle słoŭ śpiecyjalista pa repraduktyŭnaj miedycynie Ulrycha Knuta, zališniaja vaha pryvodzić da pavieličeńnia vypracoŭki peŭnych harmonaŭ, jakija spryjajuć chraničnamu zapaleńniu ŭ arhaniźmie i ŭpłyvajuć na abmien rečyvaŭ, što, u svaju čarhu, parušaje rehularnaść mienstrualnych cykłaŭ i spryjaje biaspłodździu.

Što rabić?

Pavodle Knuta, prablema rańniaj mienarchie niedastatkova daśledavanaja. Niama dastatkovaj kolkaści kafiedraŭ, što śpiecyjalizujucca na hetaj temie, a dadzienych pra jaje nastupstvy źbirajecca vielmi mała.

Jon ličyć, što piedyjatry, akramia zvykłaha kantrolu rostu i vahi, pavinny pytacca i pra pačatak mienstruacyi, kab svoječasova davać parady. Ale heta patrabuje dadatkovaha času i finansavańnia.

Adnak mienavita takija dadzienyja nieabchodnyja. Niezaležna ad taho, ci sprava ŭ vazie, stresie abo ekałohii, navuka jašče patrabuje času, kab dakładna zrazumieć pryčyny ŭsio bolš rańniaha pałavoha vyśpiavańnia. I tolki heta dazvolić realna palepšyć zdaroŭje budučych pakaleńniaŭ dziaŭčat.

Knut upeŭnieny: kali nie zmahacca z prablemaj dziciačaha atłuścieńnia, mienarchie budzie i nadalej nadychodzić raniej. Urešcie, zusim nie vyklučana, što jana budzie prypadać na ŭzrost 8 hadoŭ abo navat raniej.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 3
• 2
• 0
• 0