Uletku ŭ Biełarusi pačynajecca sapraŭdny kłubničny siezon: jahadu kuplajuć skryniami, jaduć ź viarškami, śmiatanaj i biez. Onliner vyśvietliŭ, u čym karyść kłubnic dla zdaroŭja, ci možna jeści ich pry ciažarnaści, kolki jahady biaśpiečna źjeści za raz i jak pravilna myć kłubnicy, kab pazbavicca piestycydaŭ.

U čym karyść kłubnic dla zdaroŭja i jakija vitaminy jana źmiaščaje?
Asnoŭnuju supiersiłu kłubnicaŭ my tradycyjna bačym u jaje saładości, ale ŭ hetaj jahady jość i inšyja — nie mienš važnyja — vartaści. Pa-pieršaje, pa składzie jana zusim biaskryŭdnaja, a pa-druhoje, źmiaščaje mnostva karysnych rečyvaŭ.
— Kłubnicy składajucca z vady i roznych prostych vuhlavodaŭ kštałtu hlukozy i fruktozy. Akramia taho, heta jahada źmiaščaje klatčatku i vałokny, karysnyja dla narmalnaha funkcyjanavańnia kišečnika, — kaža nutrycyjołah Julija Ajzienman. — U dadatak u kłubnicach jość mnostva antyaksidantaŭ, što spryjajuć adnaŭleńniu abmienu rečyvaŭ.
Darečy, čym jahada čyrvaniejšaja, tym u jaje składzie bolš antyaksidantaŭ.
Jość u kłubnicach i vitamin S, patrebny nam dla zdaroŭja sardečna-sasudzistaj sistemy i narmalnaha arteryjalnaha cisku, kalij i folijevaja kisłata. Jana, u svaju čarhu, važnaja dla pravilnaha dzialeńnia kletak i nadzvyčaj patrebnaja ciažarnym žančynam, jakim hiniekołahi jaje dadatkova pryznačajuć. Jana źnižaje ryzyku raźvićcia patałohij pry farmavańni płodu. Niama ničoha drennaha ŭ tym, kab uletku ŭžyvać šmat jahad. Heta, kali možna tak vykazacca, pryrodnyja BADy, što dla nas vielmi karysnyja.
U niekatorych daśledavańniach pišuć, što kłubnicy praduchilajuć raźvićcio katarakty, prahresujučaj ślepaty. Jaje, darečy, možna jeści dyjabietykam, bo jana nie spryjaje rezkamu pavyšeńniu ŭzroŭniu cukru ŭ kryvi i ŭvachodzić u dyjetyčnaje mieniu.
Kolki kłubnicaŭ možna jeści ŭ dzień i ci nie naškodzić jana postaci?
Kałaryjnaść jahady nizkaja — usiaho tolki 32 kkał na 100 h praduktu. Heta mienš, čym u maliny (53 kkał), čarešni (52 kkał), čarnic (35 kkał).
Kłubnicy možna jeści spakojna, ale mieru taksama treba viedać.
— Ciažka skazać, ci možna pierajeści kłubnic. Ale naŭrad ci chto za dzień moža jaje spažyvać kiłahramavymi dozami, — razvažaje Julija. — Mnie navat zdajecca, što i paŭkiłahrama hetaj jahady źmiaścić u sabie dosyć ciažka.
Ci varta ŭklučać kłubnicy ŭ skład roznych dyjet?
— Ja nie lublu słova «dyjeta». Jość paniaćcie «racyjanalnaje charčavańnie». I kłubnicy pry adsutnaści supraćpakazańniaŭ u jaho vydatna ŭpisvajecca, — kaža nutrycyjołah Alena Viačorka. — Heta dobry pradukt, što palapšaje abmien rečyvaŭ i padtrymlivaje zdaroŭje skury. Jahada nizkakałaryjnaja, bahataja na antyaksidanty, tamu jaje treba abaviazkova jeści. 200—300 hramaŭ paśla ježy — hetaha budzie całkam dastatkova.
Z čym lepš jeści kłubnicy i ci varta dadavać viarški abo cukar?
Adna z samych estetyčna pryvabnych tradycyj — miksavać kłubnicy ź viarškami. U takim vyhladzie kłubnicy pačali padavać da karaleŭskaha stała ŭ Anhlii jašče ŭ XVI stahodździ, a na tenisnym turniry «Uimbłdon» u Łondanie štohod źjadajuć pa 30 ton jahady. Ale, dadajučy da jahady śmiatanu abo viarški, my atrymlivajem vielmi kałaryjny pradukt. I kali vy imknieciesia da pachudzieńnia, to z takim łasunkam treba być aściarožniej.
— Sama pa sabie kłubnica kałaryjnaj nie źjaŭlajecca. Ale kali ŭ jaje dadać dosyć tłustyja śmiatanu i viarški, to kałaryjnaść značna pavysicca, i z takoj stravaj lepš za ŭsio nie pierabolšvać, — tłumačyć Julija Ajzienman. — Akramia taho, mnohija dadajuć u kłubnicy cukar, što taksama pavialičvaje kałaryjnaść praduktu. Nu i tut užo treba hladzieć na vašy mety i zadačy. Kali čałaviek choča schudnieć, to, na moj pohlad, dadavać dadatkovy cukar da jahady nie varta.
Jašče adzin lubimy pradukt — kłubničny kampot. Heta, biezumoŭna, smačny napoj, ale treba razumieć, što vitamin S razburajecca pry ŭździejańni tempieratury, i kali chočacie atrymlivać maksimalnuju karyść ad kłubnicy, to lepš jaje jeści ŭ śviežym vyhladzie. Abo adrazu paśla razmarožvańnia — u takim vyhladzie karysnyja ŭłaścivaści zachoŭvajucca.
Ci jość karyść ad kłubnic, kali ich dadać u desierty i napoi?
Šmatlikija staličnyja kafe prapanujuć pirožnyja i inšyja kałaryjnyja łasunki, u skład jakich uvachodziać kłubnicy. Jak ličyć Alena Viačorka, karyści ad kłubnic u takich spałučeńniach niama.
— Ja nikoli nie demanizuju pradukty. Šmat što zaležyć ad taho, u jakoj kolkaści i ŭ jaki čas desierty ŭžyvajucca. Ale kali my voźmiem tłusty tort z tłustym kremam i pakładziem tudy paru kłubničyn, to tołku i karyści ad takoha desiertu dakładna nie budzie. Dadavać kłubnicy ŭ ałkaholnyja kaktejli? U hetym taksama niama nijakaj karyści. Budzie tolki smak. Ale kali hatujem chatni limanad i dadajom u minieralnuju vadu jahadu, jakaja addaje svoj smak i vodar, to ŭ hetym vypadku ŭłaścivaści zachoŭvajucca. Abo kali jamo jaje razam z tvarahom.
Što tyčycca kłubnic z cukram, jana adnaznačna nie karysnaja i pryvodzić da jašče bolš surjoznaha skačka ŭzroŭniu cukru ŭ kryvi. Lepš za ŭsio jaje jeści biez cukru abo ŭ spałučeńni z tvarahom.
Praŭda, što koler i smak zaležać ad vieličyni jahady?
— Tak sapraŭdy moža być, ale smak kłubnic u asnoŭnym zaležyć ad jaje hatunku, miesca, dzie jaje vyroščvajuć, i sonca, — kaža Alena. — Niaredka zdarajecca, što drobnyja jahady mohuć być bolš duchmianymi i sałodkimi, pakolki sabranyja ŭ miascovaści, dzie jany lepš saśpieli. Koler jahad taksama zaležyć ad hatunku. U niekatorych koler śvietła-ružovy, u inšych — jarka-čyrvony. Pamier, viadoma, moža ličycca adnym z faktaraŭ pry kupli, ale lepš za ŭsio aryjentavacca na hatunak, śviežaść jahad i svaje smakavyja pieravahi.
Jakija kłubnicy lepš kuplać: našy ci impartnyja?
Alena pierakananaja: pry vybary jahad, sadaviny i harodniny pieravahu varta addavać łakalnym:
— Jany vyraśli ŭ siezon, nie patrabujuć doŭhaj transparciroŭki i, naturalna, zachoŭvajuć bolš vitaminaŭ, inšych elemientaŭ, čym impartnyja sadavina. Ale kłubnicy možna kupić i pa-za siezonam — heta, badaj, adzinaja pieravaha pryvaznoj jahady.
Ci moža być alerhija na kłubnicy i kamu varta być aściarožnym?
Ludziej z alerhijaj na kłubnicy niamała, asabliva siarod dziaciej. Tamu, pačynajučy znajomić małych z hetaj jahadaj, rabicie heta aściarožna, raić Julija Ajzienman.

Jak ačyścić kłubnicy ad piestycydaŭ
Jak i lubyja sadavina, harodnina i jahady, kłubnicy pierad ježaj treba staranna pramyć. Jahada raście blizka da ziamli, i na jaje mohuć traplać brud, piestycydy i chimikaty, jakimi apracoŭvajuć raśliny ad škodnikaŭ, a taksama bakteryi i hrybki.
Niekalki prostych praviłaŭ dapamohuć paźbiehnuć patencyjnych niepryjemnaściaŭ:
-
pramyjcie kłubnicy ŭ chałodnaj pratočnaj vadzie. Heta vydalić bolšuju častku brudu i mikraarhanizmaŭ z pavierchni jahad;
-
źmieścicie kłubnicy ŭ drušlak i aściarožna patrasicie jaho pad strumieniem vady, kab kožnaja jahada była staranna pramytaja.
Pry nieabchodnaści dla dadatkovaj ačystki kłubnicy ad piestycydaŭ miedyki rekamiendujuć nastupny paradak dziejańniaŭ:
-
zamačycie kłubnicy ŭ rastvory vady i vocatu (1 častka vocatu na 3 častki vady) na 5—10 chvilin. Vocat dapamoža źniščyć bakteryi i zmyć reštki piestycydaŭ;
-
paśla zamočvańnia znoŭ pramyjcie jahady ŭ chałodnaj vadzie, kab vydalić reštki vocatu.
Jak vysušyć i jak zachoŭvać kłubnicy
Vykładzicie kłubnicy na čysty kuchonny ručnik abo papiarovyja survetki i dajcie joj absochnuć. Pieravaročvajcie jahady, kab jany vysachli z usich bakoŭ. Pierakanajciesia, što kłubnicy całkam vysachli pierad zachoŭvańniem u chaładzilniku, kab praduchilić źjaŭleńnie ćvili.
Suchija kłubnicy možna zachoŭvać u chaładzilniku niekalki dzion. Lepš za ŭsio raźmiaščać jahady adnym słojem na papiarovym ručniku ŭ kantejniery z nakryŭkaj. Pramytyja jahady nie rekamiendujecca zachoŭvać zanadta doŭha, bo jany chutka hublajuć śviežaść i vodar.
Kamientary