«Дзікае паляванне» для зумераў: новая кніга Макара прымушае ўспомніць Караткевіча
25‑гадовы пісьменнік Макар, натхнёны поспехам сваёй першай кнігі «Апошняе пакаленне», вырашыў не спыняцца і напісаў другую. Яна называецца «Ніці» і кардынальна адрозніваецца ад папярэдняй, піша Зося Лугавая.
Падзеі ў «Ніцях» адбываюцца быццам у сучаснай Беларусі, але там няма ні кропелькі сучаснай палітыкі. Жыхары вёскі, дзе адбываецца дзеянне кнігі, жывуць сваім жыццём і мала кантактуюць са знешнім светам, больш прыгадваюць савецкі перыяд ды разважаюць пра тое, як ім удалося захаваць сябе і свае звычкі ў часы СССР, чым хоць нешта з падзей 90‑х альбо 2000-х.
«…Розныя быліка то людзі. Хтосьці хацеўка ў Савецкі Саюз, хтосьці не, а хтосьці хацеўка, каб былака Беларусь. Ва ўсіх свае то жаданні быліка. Людзі ўсе розныя, таму цяжка адказацька на ваша пытанне то. Можна для чаго заўгодна знайсціка падмацаванне то».
Па сюжэце малады хлопец Антон, выпускнік педа, едзе адпрацоўваць размеркаванне ў вёску. Вучыўся ён даволі слаба, таму аказаўся пры канцы спіса на размеркаванне і, нягледзячы на мінскую прапіску, выпраўляецца ў вёску Крупа працаваць настаўнікам гісторыі. У вёсцы ён нудзіцца, але роўна да таго моманту, пакуль не трапляе на нейкую дзіўную мясцовую цырымонію. Абрад яго і пужае, і вабіць. Мясцовыя нічога не тлумачаць. Таму малады спецыяліст вырашае разблытаць таямніцу самастойна.
«Вы, гарадскія то, зашмат то думаецека то па праўдзе, лепей яно то, ведаешка, калі жыць, як адчуваешка… Ты ж не думаешка, калі крокі робішка? Яны ж то самі неяк там то ідуцька, так? Ну вось і жыцька то трэба так…»
Макару 25, ён гарадскі хлопец, таму цікава назіраць, якой у яго атрымліваецца вёска. У вёсцы, як ён сам прызнаецца, ён ніколі доўга не жыў. Таму вёска Крупа — гэта зборныя ўяўленні аўтара з аповедаў сяброў, СМІ і асабістых уражанняў. Вёска выйшла крыху кардонная, але адчуваецца пяшчота і павага. Нейкае такое акуратна-паважлівае стаўленне добра выхаванага хлопчыка да вясковага жыцця. Сярод фішачак кнігі: прыдуманая мясцовая гаворка, якой аўтар даволі ўпэўнена трымаецца да самага канца.
Гэта не зусім дэтэктыў, але загадка ў кнізе ёсць. Як і разгадка напрыканцы. Гэта такое «Дзікае паляванне» для зумераў. Не трэба тут шукаць глыбокай сувязі з Караткевічам, яе няма, але аналогія просіцца: гарадскі «выгнанец» прыязджае ў сельскую мясцовасць, нудзіцца і грэбуе, але паступова пранікаецца спачуваннем і нават цікаўнасцю да мясцовага жыцця. Хіба што кахання ў яго не здараецца, затое будуць камічныя падазрэнні.
Ёсць таксама прагрэў аўдыторыі, буктрэйлеры, а гэтым разам нават музычны трэк ад Настассі Рыдлеўскай.
Макар. Ніці. — Варшава: Янушкевіч, 2025
Каментары