Паездкі ў грамадскім транспарце ці аўтамабілі для некаторых ператвараюцца ў сапраўднае выпрабаванне з-за схільнасці да «марской хваробы». Паводле новага даследавання, выратаваць ад млоснасці можа не таблетка, а правільна падабраная музыка. Расказваем, што трэба ўключыць у свой плэйліст.
Кінетоз, ці хвароба руху, якую ў народзе называюць угойдваннем ці марской хваробай — стан, які ўзнікае з-за канфлікту пачуццяў. Наш мозг атрымлівае супярэчлівыя сігналы: вочы бачаць нерухомы салон аўтамабіля, а вестыбулярны апарат, які адказвае за раўнавагу, адчувае павароты, паскарэнні і тармажэнні. Гэты дысбаланс і выклікае непрыемныя адчуванні: ад лёгкага дыскамфорту да моцнай млоснасці.
З развіццём тэхналогій, асабліва аўтаномнага транспарту, праблема становіцца ўсё больш актуальнай, бо пасажыры менш сканцэнтраваны на дарозе.
Традыцыйна для барацьбы з угойдваннем выкарыстоўваюць фармакалагічныя прэпараты, аднак яны маюць пабочныя эфекты і пасуюць не ўсім. Таму навукоўцы актыўна шукаюць альтэрнатыўныя, немедыкаментозныя метады.
Новы спосаб: музыка як лекі
Нядаўняе даследаванне кітайскіх вучоных, апублікаванае ў часопісе Frontiers in Human Neuroscience, прапанавала нечаканы, але эфектыўны падыход — выкарыстанне музыкі. Даследчыкі вырашылі праверыць, як розныя музычныя жанры ўплываюць на стан чалавека падчас укалыхвання.
У эксперыменце прынялі ўдзел 30 добраахвотнікаў, папярэдне адабраных па іх умеранай схільнасці да хваробы руху. Замест рэальнай паездкі выкарыстоўвалі сімулятар ваджэння, які дазваляў надзейна выклікаць сімптомы ўгойдвання ў кантраляваным асяроддзі. Праграмнае забеспячэнне дазваляла карыстальнікам выбраць дзесяць дарог рознай складанасці, навакольнага рэльефу і працягласці.
Пасля таго, як удзельнік пачынаў адчуваць млоснасць, яму прапаноўвалі праслухаць адзін з чатырох тыпаў музыкі: радасную, спакойную, сумную або энергічную. Таксама была створана кантрольная група, якая аднаўлялася ў поўнай цішыні.
На працягу ўсяго працэсу актыўнасць мозгу ўдзельнікаў запісвалася з дапамогай электраэнцэфалаграмы (ЭЭГ). На аснове гэтых даных была створана мадэль машыннага навучання, якая навучылася распазнаваць стан угойдвання з дакладнасцю 85,6%, аналізуючы сігналы з патылічнай долі мозгу, адказнай за зрок.
Якую музыку слухаць?
Аналіз даных паказаў, што музыка сапраўды ўплывае на самаадчуванне.
Найлепшы эфект прадэманстравалі спакойная і радасная музыка. Яны знізілі непрыемныя сімптомы на 57,3% і 56,7% адпаведна. Гэта пацвердзілі як суб'ектыўныя ацэнкі ўдзельнікаў, так і аб'ектыўныя паказчыкі ЭЭГ.
Сумная музыка, наадварот, аказалася нават горшай за натуральнае аднаўленне ў цішыні (зніжэнне на 40% супраць 43,3%).
Энергічная музыка паказала неадназначныя вынікі. Паводле даных ЭЭГ, яна дапамагала, але самі ўдзельнікі не адчувалі значнага палягчэння.
Варта адзначыць, што аўтары даследавання самі прызнаюць пэўныя абмежаванні сваёй працы — выбарка была адносна невялікай, а эксперымент праводзіўся ў лабараторных умовах на сімулятары, а не ў рэальным аўтамабілі. Таму для канчатковага пацвярджэння вынікаў спатрэбяцца дадатковыя, больш маштабныя даследаванні з удзелам людзей рознага ўзросту і, што самае важнае, у рэальных умовах дарожнага руху.
Нягледзячы на гэта, атрыманыя вынікі ўжо зараз вельмі абнадзейваюць і даюць каштоўную практычную параду. Даследаванне даказвае, што правільна падабраная музыка можа стаць простым, даступным і эфектыўным сродкам барацьбы з укалыхваннем.
Цяпер чытаюць
Над шэрым кардыналам Нацбанка згусціліся хмары? Затрымалі яго сябра, былога выканаўчага дырэктара Банка развіцця7
Каментары