Культура

У гадавіну смерці Ларысы Геніюш Сяргей Дубавец падзяліўся ўспамінамі пра яе

7 красавіка споўнілася 40 год са смерці легендарнай беларускай паэткі Ларысы Геніюш, помнік якой нядаўна знеслі ў Зэльве. У гэты дзень беларусы Вільні сустрэліся, каб абмяняцца думкамі пра паэтку і паслухаць пра тое, якой яна была.

Ларыса Геніюш. Архіўнае фота

Вечарыну наведаў вядомы журналіст і літаратар Сяргей Дубавец, які асабіста ведаў паэтку. Ён згадвае, што разам з сябрамі прыехаў да яе ў 1982 годзе, за год да яе смерці, і таксама ліставаўся з ёй.

«Гэта была вельмі добрая жанчына, вельмі схільная да сваіх. Калі яна чула, што мы гаворым па-беларуску, распавядаем пра нашы справы ў беларускім Менску, гэта выклікала ў яе прыхільнасць, ёй хацелася намі апекавацца. Было дзве рэчы, радыкальна супраць якіх яна была — але не ненавідзела, бо была вышэй за такія пачуцці. Гэта была саветчына і калгас, то-бок яна абсалютна рашуча выказвалася супраць усяго савецкага і калгаснага.

А для нас гэта быў такі чалавек найлепшых якасцяў, пры гэтым абсалютна беларускі без аніякіх даважкаў — савецкіх, калгасных і ўсяго астатняга. Чыстая, проста крынічная беларушчына ў ёй уражвала і была страшна прыцягальная», — такой запомніў паэтку Дубавец.

Сяргей распавёў, што разам з сябрамі дапамагаў Ларысе Антонаўне ў агародзе і садзе, а яна чытала маладзёнам свае вершы, тады такія вершы называліся антысаветчынай. Самым магутным яе вершам, на думку Дубаўца, быў верш «Партызаны»: «На той час партызаны былі культавымі людзьмі, і сказаць пра іх нешта не тое было табу. Было мора кінафільмаў пра іх, кніг, вершаў, і супраць гэтай каласальнай прапаганды прагучаў адзіны гэты верш. Мы раслі ў савецкім асяродку, бачылі ўсе гэтыя партызанскія шэсці, а тут ты прачытваеш гэты верш і разумееш, што ўсё наадварот».

Вось некалькі радкоў з верша, прачытанага на імпрэзе Дубаўцом:

Аднаго забілі часам гада,
І забіўшы, зайцамі ўцяклі,
А за гада сотні леглі радам
Безбаронных жыхароў зямлі.

І няўцям да сёння той Мазанік,
Як лілася ў Менску наша кроў,
Не, не партызан, не партызанак,
А ў мучэннях выжыўшых сыноў.

Калі судзіш ворага за згубу,
Першым чынам засланяй сваіх.
Эх, Мазанік, за аднаго Кубэ
Колькі нашых браццяў нежывых…

Ці яны табе ўначы не сняцца,
Тысячаў замучаных не жаль?
Што ж табе, Мазанік, нашы брацця,
Для цябе галоўнае — медаль…

Ларыса Геніюш — выбітная беларуская паэтка, якая да канца жыцця не прыняла савецкага грамадзянства, захоўвала грамадзянства Беларускай Народнай Рэспублікі. Яе кніга «Споведзь» — шчымлівыя ўспаміны пра жыццё і савецкае зняволенне ў ГУЛАГу — у 1980-я і 1990-я была бэстсэлерам.

Жыхары Зэльвы паставілі ёй помнік каля царквы з блаславення тагачаснага мітрапаліта Філарэта, бо Геніюш, сярод іншага, у часы ганенняў на рэлігію была адной з апораў мясцовай праваслаўнай грамады.

Помнік патрабавала ліквідаваць прарасійская актывістка і «інфаказачка» Вольга Бондарава. Хоць спярша Зэльвенскі райвыканкам адмовіў, помнік пасля ўсё ж дэмантавалі ўначы.

«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны

ПАДТРЫМАЦЬ

Каментары

Цяпер чытаюць

Дык усё ж ці бяспечны Telegram і для якіх мэтаў бяспечны? Вось што ясна на сёння20

Дык усё ж ці бяспечны Telegram і для якіх мэтаў бяспечны? Вось што ясна на сёння

Усе навіны →
Усе навіны

Маркелаў, Нагорная і Гудзілін адкрываюць у Вільні прастору з лазняй7

Мядзінскі хоча адправіць генсаку НАТА падручнік гісторыі, каб даказаць, што «Украіны ў XII стагоддзі не было»15

У Эстоніі супрацоўніцу «Расіі сегодня» асудзілі на шэсць гадоў за дзяржздраду2

Яшчэ адно вялікае скарачэнне ў беларускім геймдэве2

Больш за 50 еўра за 180 км дарогі. Чаму растуць цэны на аўтобусныя квіткі з Менску ў Вільню12

Не ігнаруйце гэтыя змены скуры — яны могуць сведчыць пра пачатак дыябету6

Пасол Венгрыі па-майстэрску сыграла на аргане ў касцёле ў Магілёве3

Прэзідэнт Сербіі Вучыч упершыню з пачатку вайны наведаe Украіну1

Аўтобус з 22 пасажырамі, мікрааўтобус і легкавы аўтамабіль патрапілі ў ДТЗ на трасе М-1 у Баранавіцкім раёне. Ёсць загінулы1

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Дык усё ж ці бяспечны Telegram і для якіх мэтаў бяспечны? Вось што ясна на сёння20

Дык усё ж ці бяспечны Telegram і для якіх мэтаў бяспечны? Вось што ясна на сёння

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць