Sacyjołah raskazaŭ, ci supadaje z nastrojami hramadstva žadańnie Cichanoŭskaha złamać režym
Praź piać hadoŭ źniavoleńnia, značnuju častku z jakich jon prabyŭ u adzinočnaj kamiery i ŭ režymie inkamunikada, Siarhiej Cichanoŭski poŭny enierhii. Na sustrečach z žurnalistami i biełarusami Siarhiej kaža pra toje, što źbirajecca dalej aktyŭna dziejničać i — pry padtrymcy ludziej ci nie — «łamać režym». Takija nastroi adhukalisia sotniam tysiač u 2020-m, ale nakolki jany aktualnyja ciapier, u siaredzinie 2025 hoda? «Lusterka» spytała pra heta sacyjołaha Hienadzia Koršunava.

«Ludzi nie bačać mahčymaści paŭpłyvać na toje, što vychodzić za miežy paŭsiadzionnaści»
U apošnija piać hadoŭ padziei 2020 hoda sapraŭdy pastupova źnikali z paradku dnia, kanstatuje Hienadź Koršunaŭ. Asabliva na heta paŭpłyvała vajna va Ukrainie, ličyć jon.
— Jana šmat u čym emacyjna pierabiła toj zapał, jaki byŭ, — adznačaje ekśpiert. — Heta dobra bačna pa šerahu daśledavańniaŭ. Tak, na dumku šmat kaho, dasiahnieńniem ułady ličycca toje, što Biełaruś jak minimum sa svaimi vojskami nie ŭstupiła ŭ vajnu. Druhi momant — nie spraŭdzilisia čakańni na ekanamičny abvał u suviazi z vajnoj. Jość peŭnaja ekanamičnaja stabilnaść. I dva hetyja momanty davoli mocna ŭpłyvajuć na śviadomaść.
Ale pry hetym prablemy, aktualnyja ŭ 2020 hodzie, nikudy nie źnikli i nijak nie vyrašylisia, udakładniaje surazmoŭca. Takim čynam, aktualnaj zastajecca i niezadavolenaść ludziej.
— My atrymlivajem taki słajony piroh. Vierchni słoj — heta zadavolenaść tym, što nie stała horš. Ale pad hetym — adsutnaść pryniaćcia i radaści ad situacyi ŭ hłabalnym sensie, — apisvaje jon nastroi ŭ biełaruskim hramadstvie.
Na dziejańni ludziej u hłabalnym sensie ŭpłyvajuć try faktary: toje, što čałaviek choča zrabić, što moža i jak składvajucca abstaviny, tłumačyć Koršunaŭ.
— Ja b skazaŭ, što ciapier ludzi nie bačać mahčymaści paŭpłyvać na toje, što vychodzić za miežy paŭsiadzionnaści. To-bok možna, viadoma, kožny dzień bicca hałavoj ab ścianu i spadziavacca jaje razburyć. Ale vyhladaje, što ludzi zasiarodžvajucca na tym, što mohuć rabić prosta ciapier.
Jak paćvierdžańnie sacyjołah pryvodzić źviestki daśledavańnia, nad apracoŭkaj vynikaŭ jakoha ciapier pracuje. Jon kaža, što ŭ hramadstvie prykmietny stan «zadušanaści», kali praktyčna niemahčyma vykazvać svajo mierkavańnie.
— Roznyja prajavy dumak, žadańniaŭ i pamknieńniaŭ u biźniesie, u adukacyjnaj dziejnaści, u čym zaŭhodna pryciskajucca da niemahčymaści vymaŭleńnia. I ciapier «šyrokaje maŭčańnie» hramadstva navat bolšaje, čym było ŭ 2019 hodzie. Heta ja naziraju pa šerahu pytańniaŭ, kali ludzi admaŭlajucca adkazvać, kali vybirajuć varyjanty adkazaŭ «Ciažka skazać» — takoha vielmi šmat, — kanstatuje Koršunaŭ.
«Dośvied Cichanoŭskaha i dośvied hramadstva ciapier adroźnivajucca»
Što da nastrojaŭ biełarusaŭ unutry krainy i za jaje miežami, jany šmat u čym padobnyja (ahulny bol), ale i šmat u čym adroźnivajucca, adznačaje surazmoŭca.
— Paŭsiadzionnaść vielmi adroźnivajecca. My vyrašajem roznyja prablemy kožny dzień i vykarystoŭvajem dla hetaha roznyja instrumienty. Praz heta budujecca krychu roznaja karcina śvietu, — apisvaje stan rečaŭ ekśpiert. — Ź inšaha boku, hramadstva prajšło pik uzajemnych abvinavačańniaŭ, i ciapier bačnyja pastajannyja (vidavočnyja ci łatentnyja) sproby padtrymlivać suviaź i niešta rabić razam. Ale usio vielmi składana, tamu što faktyčna z 2023 hoda režym Łukašenki abjaviŭ vajnu tym, chto źjechaŭ. Heta prajaŭlajecca ŭ vielmi roznych napramkach, pačynajučy ad niemahčymaści atrymać pašpart i zakančvajučy pryznańniem ekstremisckimi supołak biełarusaŭ zamiežža. Navat ciaham apošnich dzion namahalisia rabić pravakacyi adnosna zboraŭ biełarusaŭ zamiežža.
Abapał miažy biełarusy znachodziacca pad pastajannym presinham uładaŭ. Jak adznačaje surazmoŭca, takoje stanovišča možna tryvać niejki čas, ale rana ci pozna sacyjalnaja enierhija ŭsio roŭna znojdzie vychad. Ci paskoryć heta vyzvaleńnie Siarhieja Cichanoŭskaha? Acenki Koršunava nie samyja aptymistyčnyja.
— Vialikaha vodhuku biełaruskaha hramadstva, prynamsi ciapier, ja b adnaznačna nie čakaŭ, — adznačaje jon. — Toje, što Siarhiej Cichanoŭski vyjšaŭ nie złamany i zaradžany — heta honar, i vialikaja pavaha jamu za heta. Ale ciapier jon vychodzić na vulicy z dośviedam svajho 2020 hoda. Jon jaho pranios u «čystym varyjancie», biez taho, što biełaruskaje hramadstva pražyło za hetyja piać hadoŭ. Jahony dośvied i dośvied hramadstva ciapier adroźnivajucca. U Siarhieja byli turma i ŠIZA, u biełaruskaha hramadstva — niekalki chvalaŭ represij, pačatak vajny, pieraasensavańnie svajho statusu i dośviedu, šmat vyharańnia, adsutnaść resursaŭ, asensavańnie, što mahčymaści niešta rabić ściskajucca. I tut budzie vielmi vialikaja roźnica va ŭśviedamleńni taho, što chočacca i što ciapier realna.
Sacyjołah padkreślivaje: čas idzie, adbyvajucca ŭsio novyja padziei, niekatoryja ź ich maštabnyja i trahičnyja, jak, naprykład, vajna va Ukrainie. U ludziej źjaŭlajucca novyja strachi, niejkija ź ich stanoviacca realnaściu, niejkija — nie.
— Tamu spadziavacca, što my zaraz zrobim tak, jak było ŭ dvaccatym hodzie, nie vypadaje. Situacyja i kantekst, u tym liku hieapalityčny, užo krychu nie toj. Što budzie potym — pahladzim, — padvodzić vynik Hienadź Koršunaŭ. — Mahčyma, ja nie maju racyi. Moža, sapraŭdy zapał i impet Siarhieja Cichanoŭskaha niejak paŭpłyvajuć na situacyju. Ale vialikich mahčymaściaŭ u hetym rečyščy ja, na žal, nie naziraju.
«Ja tolki adnaho chaču: kab vy pavieryli mnie znoŭ». Jak prajšła pieršaja akcyja Cichanoŭskaha ŭ Varšavie paśla vyzvaleńnia
Cichanoŭski na mitynhu ŭ Varšavie: Ja złamaju hety režym VIDEA
Čały: Łukašenka hatovy pierastupić cieraz asabistuju nianaviść dziela šancu raskałoć emihracyju
Ivan Ejsmant: Kali Tramp skaža choć słova z patrabavańniem vyzvalić palitviaźniaŭ, nivodzin nie budzie vypuščany z turmy
Kamientary
Koršunaŭ hałosić i ŭžo nia pieršy raz svajo hałašeńnie sprabuje naviazvać.
Što nie možam vykazacca ni ŭ sacyjałohii, ni ŭ inšych zvykłych formach, to i biez sacyjołaha viadoma.
Ale Koršunaŭ "zamylvaje" dźvie istotnyja rečy:
1) čaho raptam drajv 2020 hoda heta siońnia kiepska?
2) čaho raptam Koršunaŭ vyrašyŭ naviečna zakansiervavać Cichanoŭskaha ŭ 2019 hodzie?
Ani tłumačeńniaŭ, ani sacyjałohii tut sacyjołah nie maje, ale padaje jak aksijomu: viercie, ja ž sacyjołah.