Izrail atakavaŭ iranski ciažkavodny reaktar u Araku. Što heta za abjekt?
19 červienia 2025 hoda izrailskaja armija naniesła ŭdar pa iranskim jadziernym abjekcie — ciažkavodnym reaktary IR-40 u horadzie Arak, prykładna za 250 kiłamietraŭ ad Tehierana. Heta adzin z najbujniejšych jadziernych abjektaŭ Irana. Pavodle zajaŭ Izraila, tam mahli vyrablać płutonij, prydatny dla stvareńnia jadziernaj zbroi, piša Euronews.
Izrail zahadzia papiaredziŭ pra mahčymuju ataku i zaklikaŭ žycharoŭ pakinuć rajon. Padčas napadu byli naniesienyja ŭdary, u tym liku pa aktyŭnaj zonie reaktara. Iranskija ŚMI paviedamlajuć pra evakuacyju žycharoŭ, choć surjoznych razbureńniaŭ nie zafiksavana. Na videa, apublikavanym paśla incydentu, vidać vybuchi.
Reaktar IR-40 pabudavany ŭ 2003 hodzie i ŭklučaje ŭłasna sam reaktar i zavod pa vytvorčaści ciažkaj vady. Padrabiaznaści trymajucca ŭ sakrecie, ale viadoma, što nad im pracavali i zamiežnyja śpiecyjalisty, u tym liku z Rasii.
Iran śćviardžaje, što abjekt pryznačany tolki dla mirnych metaŭ, ale zachodnija ekśpierty bajalisia, što tam mohuć vyrablać materyjały dla jadziernaj zbroi. Pavodle acenak, reaktar moh štohod davać da 9 kh płutoniju — hetaha chapiła b dla stvareńnia jadziernaj bomby.
Pavodle damoŭlenaściaŭ 2015 hoda ab abmiežavańni jadziernaj prahramy Irana, kraina pavinna była madernizavać reaktar i vyklučyć mahčymaść jaho vajskovaha vykarystańnia. U 2016 hodzie Iran zajaviŭ, što zacemientavaŭ aktyŭnuju zonu reaktara, ale nieŭzabavie vyśvietliłasia, što Iran pieravysiŭ dapuščalnyja zapasy ciažkaj vady i navat pieradaŭ jaje častku ŭ Aman.
Paśla ataki iranskaje telebačańnie zajaviła, što pahrozy radyjacyi niama. MAHATE paćvierdziła paškodžańnie reaktara, ale adznačyła, što na momant udaru jon nie pracavaŭ i nie ŭtrymlivaŭ jadziernych materyjałaŭ, tamu radyjacyjnych nastupstvaŭ niama.
Adnak pra stan susiedniaha zavoda ciažkaj vady infarmacyi pakul niama.
Supraćbunkiernaja bomba ZŠA: što pra jaje viadoma i ci sapraŭdy jana moža razburyć jadziernyja bunkiery Irana?
Fardo — hałoŭny jadzierny abjekt Irana. Što pra jaho viadoma?
Izrail udaryŭ pa zavodzie centryfuh u Tehieranie, dzie mohuć uzbahačać uran
Tramp uchvaliŭ płan ataki na Iran, ale pakul ustrymlivajecca ad zahadu
Ciapier čytajuć
«Pra sustreču Łuku zaŭsiody prasili pieradać Pucinu». Šuster raskazaŭ, jak Łukašenka prapanoŭvaŭ svaje pasłuhi amierykancam11
Kamientary
Lohkavodny (zvyčajnaja vada) - pastaŭleny na sušu patomak reaktaraŭ dla padvodnych łodak i avijanoscaŭ. Mienšyja habaryty. Mienšyja kapitalnyja zatraty na etapie biedaŭnictva. Zaležnaść pa uzbahačanamu 235U palivu na uvieś termin ekspłuatacyi, dla krain, jakija nie umiejuć uzbahačać uran sami.
Ciažkavodny (dejteryjevaja vada) - reaktar, jaki pazbaŭlaje ekspłuatanta ad zaležnaści pa uzbahačanamu 235U palivu. Bolšyja habaryty (u 6-7 razoŭ). Bolšyja kapitalnyja zatraty pry budaŭnictvie, u tym liku z-za patreby u ciažkaj vadzie, jakaja doraha kaštuje. Ale: praz 5 hadoŭ ekspłuatacyi robiacca tańniejšymi u absłuhoŭvańni za lohkavodnyja, z-za tańniejšaha paliva, jakoje nie treba uzbahačać, i jakoje raspadajecca bolš poŭna. Vynik: na kožny kh U ciažkavodny vypracuje pryblizna ŭ 2 razy bolš elektraenierhii, čym lohkavodny.
Płutonij napracoŭvajecca i tam i tam. Ciažkavodny bolej praduktyŭny.
U ciažkavodnym ciaham ekspłuatacyi stvarajecca bolej trytyja, čym u lohkavodnym. Jon niebiaśpiečny, ale mienavita hetaja asablivaść pryciahvaje da ciažkavodnych reaktaraŭ uvahu śpiecyjalistaŭ pa jadziernamu sintezu.
Kanada koliś pradała ciažkavodnyja reaktary Indyi, a indusy zrabili bombu.
Čym u 70-ja kiravalisia kanadcy?
Historyja sa štučnastvoranymi, adsutničajučymi u pryrodzie, elemientami, hodnymi dla bomb, staraja. Płutonija treba mienš za uran, a inšaha štučnastvoranaha - jašče mienš za płutonij.
A voś vybar "stratehičnaha partniera" - jabłyk razdora. Šulery za adnym stałom źbirajucca nie pieršy raz.