«Pavarotny momant historyi»: lidary krain Jeŭropy sabralisia na samit pa biaśpiecy i Ukrainie
Lidary krain ES sabralisia ŭ čaćvier u Bruseli na śpiecyjalnuju naradu pa abaronie. Čakajecca, što akramia pytańniaŭ pieraŭzbrajeńnia Jeŭropy lidary abmiarkujuć dalejšuju padtrymku Kijevu paśla zajavy Donalda Trampa ab prypynieńni dapamohi Ukrainie. Na samit zaprošany Uładzimir Zialenski, piša Bi-bi-si.
Frydrych Mierc, vierahodny nastupny kancler Hiermanii, prapanavaŭ abmierkavać pytańnie ab sumiesnym vykarystańni jadziernaj zbroi dla biaśpieki Jeŭropy.
Emanuel Makron u sieradu padčas zvarotu da nacyi zajaviŭ, što Francyja hatova abmierkavać mahčymaść raspaŭsiudžvańnia svajho jadziernaha «parasona» na jeŭrapiejskich partnioraŭ. Makron adznačyŭ, što kantynient znachodzicca na «pavarotnym momancie historyi».
Pa słovach kiraŭnicy Jeŭrakamisii Ursuły fon der Lajen, Jeŭropa sutyknułasia z «vidavočnaj i surjoznaj niebiaśpiekaj u takich maštabach, jakich nichto z nas nie bačyŭ za ŭsio svajo śviadomaje žyćcio». Prezident Jeŭrapiejskaj rady Antoniu Košta zajaviŭ, što heta «vyznačalny momant dla Ukrainy i jeŭrapiejskaj biaśpieki».
U liście da jeŭrapiejskich lidaraŭ fon der Lajen taksama adznačyła, što kantynient pavinien «vyzvalić našu pramysłovuju i vytvorčuju moc i nakiravać jaje na dasiahnieńnie mety biaśpieki».
Pieraŭzbrajeńnie Jeŭropy
U paniadziełak fon der Lajen abviaściła pra biesprecedentny abaronny pakiet, jaki atrymaŭ nazvu ReArm Europe, i zajaviła, što Jeŭropa hatova značna pavialičyć svaje vydatki na abaronu «ź nieabchodnymi tempami i ambicyjami».
Fon der Lajen zajaviła, što try prapanovy, vykładzienyja ŭ płanie ReArm Europe, padtrymajuć Ukrainu i «vyrašać doŭhaterminovuju nieabchodnaść uziać na siabie značna bolšuju adkaznaść» za jeŭrapiejskuju biaśpieku.
Vierahodna, jana mieła na ŭvazie toje, što mnohija jeŭrapiejcy bolš nie ličać mahčymym aŭtamatyčna raźličvać na dapamohu ZŠA ŭ abaronie kantynienta.
ReArm Europe prapanuje:
Dazvolić krainam pavialičvać uzrovień nacyjanalnaha deficytu, kab vyzvalić srodki dla pavieličeńnia vydatkaŭ na abaronu.
Dać kredyty ŭ pamiery 150 młrd jeŭra dla abaronnych inviestycyj u halinach, jakija mohuć prynieści karyść abaronie ES u cełym — naprykład, sistemy supraćpavietranaj i supraćrakietnaj abarony, srodki abarony ad bieśpiłotnikaŭ. Heta dapamoža spraścić raźliki i źnizić vydatki za košt sumiesnych zakupak.
Dazvolić krainam pieranakiroŭvać srodki, jakija pieršapačatkova byli pryznačanyja dla prahram skaračeńnia rehijanalnych adroźnieńniaŭ, na abaronnyja vydatki. Jeŭrapiejskamu inviestycyjnamu banku budzie dazvolena finansavać vajennyja prajekty.
Pa słovach fon der Lajen, ReArm Europe moža vyzvalić u ahulnaj składanaści 800 młrd jeŭra na abaronnyja vydatki.
Mnohija jeŭrapiejskija lidary padtrymlivajuć chutkija i rašučyja dziejańni pa zabieśpiačeńni biaśpieki kantynienta.
Premjer-ministr Polščy Donald Tusk nazvaŭ ReArm Europe «fundamientalnym zrucham».
Prezident Litvy Hitanas Naŭsieda zajaviŭ, što samit daść Jeŭropie mahčymaść pakazać, «źjaŭlajecca jana prosta dyskusijnym kłubam, ci my zdolnyja prymać rašeńni».
«Nierealistyčny» padychod
Abmierkavańnie i pryniaćcie novych płanaŭ, adnak, naŭrad ci projdzie hładka.
Premjer-ministr Słavakii Robiert Fica raniej zajaŭlaŭ, što padychod ES «mir praź siłu» źjaŭlajecca «niepraŭdapadobnym». Vienhierski premjer Viktar Orban u liście da Antoniu Košty zapatrabavaŭ, kab Ukraina nie zhadvałasia ni ŭ jakich piśmovych dakumientach pa vynikach samitu.
Orban, jaki raniej nieadnarazova sprabavaŭ zabłakavać dapamohu ES Ukrainie i padtrymlivaŭ Trampa za toje, što toj «mužna zmahajecca za mir», zajaviŭ, što ciapier isnuje «stratehičny raskoł… pamiž bolšaściu Jeŭropy i ZŠA».
«Adna častka nastojvaje na zaciahvańni vajny va Ukrainie, a druhaja imkniecca da spynieńnia kanfliktu», — skazaŭ jon.
Adnak, što tyčycca ahulnaj biaśpieki ŭ Jeŭropie, Orban, vidać, hatovy da supracoŭnictva.
Kamientary
Ja ŭ šoku.