Historyja1111

Čamu Horadzien staŭ Horadniaj?

Historyk Mikoła Vołkaŭ u fejsbuku raskazaŭ pra zaŭvažanyja im zakanamiernaści ŭ nazyvańni staražytnych nasielenych punktaŭ na terytoryi sučasnaj i histaryčnaj Biełarusi, prymianiŭšy mietady paraŭnalnaj linhvistyki. 

Stary zamak u Hrodnie. Fota: Wikimedia Commons

«Pracujučy razam z kaleham nad historyjaj Bieraścia, vyśvietliŭ, što nazva horada i ŭ histaryčnych krynicach, i dla miascovaha nasielnictva była mužčynskaha rodu, a źjaŭleńnie formy «Bieraście» ŭ nijakim rodzie treba interpretavać jak histaryjahrafičnuju pamyłku.

Pry hetym kalehi źviarnuli ŭvahu na dosyć vyrazna bačnuju zakanamiernaść: amal usie staražytnyja ruskija harady majuć nazvy ŭ mužčynskim rodzie. Heta amal praviła.

Transfarmacyja formy «Horodien'» u «Horodno» — nie histaryjahrafičnaja pamyłka, jana dobra bačnaja pa krynicach XVI stahodździa. A pryčynaj hetaha, vierahodna, była Litva.

Taksama jak z ruskimi nazvami mužčynskaha rodu, uražvaje raspaŭsiudžańnie žanočaha rodu siarod rańnich litoŭskich nazvaŭ: Kreva, Lida, Vilna, Koŭna i h. d. Možna dastatkova chutka dziasiatki takich nazvaŭ adrazu pryvieści, zhadvajučy hieahrafiju histaryčnaj Litvy.

Pryčym rusiny sprabavali ich pierakručvać u mužčynski rod kštałtu: Kovien', Kriev'. Paźniej z hetym dapamahli palaki, dla jakich nazvy kštałtu «Kiernovo» zaŭždy nabyvali mužčynski rod — «Kiernów».

Ja byŭ ździŭleny, kali pa krynicach XV-XVI stahodździaŭ razabraŭsia, što viadomaje miastečka Rakaŭ pad Mienskam nazyvałasia pieršapačatkova «Rakovo».

Adpaviedna, litoŭskim upłyvam možna patłumačyć i źjaŭleńnie Horadna/Horadni. Atrymlivajecca takaja cikavaja dychatamija mužčynskaha i žanočaha, ruskaha i litoŭskaha.

Kamientary11

  • daviedka
    29.01.2025
    «Mołočnyj mir» sdiełał svoim priemialnym briendom «Horodien'», kohda vozhłavił Hrodnienskij oblispołkom Vładimir Kravcov, urožieniec Leninhradskoj obłasti.
    Kotoryj rieċ na biełorusskom jazykie dažie po bumažkie nie smoh pravilno začitať.
  • Haradzieniec
    29.01.2025
    Čamu NN piša Hrodna, Minks zamiest Horadnia, Miensk?
  • rabi pilna i znoŭ budzie Vilna
    29.01.2025
    ale litoŭskaja Vilnia ź niejkaha pierapudu ciapieraka mužčynskaha rodu - Vilnius

Ciapier čytajuć

«Abmiarkoŭvajem pytańnie ab vyzvaleńni jašče 1300 źniavolenych». Tramp raskazaŭ, pra što havaryŭ z Łukašenkam29

«Abmiarkoŭvajem pytańnie ab vyzvaleńni jašče 1300 źniavolenych». Tramp raskazaŭ, pra što havaryŭ z Łukašenkam

Usie naviny →
Usie naviny

Zahinuŭ 20-hadovy łuniniecki milicyjanier5

Maładoha ajcišnika z Mahilova asudzili pa čatyroch palityčnych artykułach i adpravili ŭ kałoniju2

Kity, karabiel-pryvid i čyrvonaje śviatło: biełarus pierasiok Atłantyku pad vietraziem3

Kolkaść mašyn na polskaj miažy pieravaliła za 3500 — heta rekord6

Sustreča Trampa i Pucina pačniecca a 22-j hadzinie

Tolki 1% tych, chto vyžyŭ paśla Chirasimy i Nahasaki, paśla pamierli ad rakavych chvarob, vyklikanych radyjacyjaj9

«Nioman» urvaŭ pieramohu ŭ «Kłakśvika» pa pienalci i prabiŭsia ŭ płej-of kvalifikacyi Lihi kanfierencyj13

Praryŭ rasijan kala Dabrapolla: ci sapraŭdy USU ŭdałosia niejtralizavać pahrozu2

Tramp spadziajecca na dobruju sustreču z Pucinym, ale nie ličyć jaje samaj važnaj5

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

«Abmiarkoŭvajem pytańnie ab vyzvaleńni jašče 1300 źniavolenych». Tramp raskazaŭ, pra što havaryŭ z Łukašenkam29

«Abmiarkoŭvajem pytańnie ab vyzvaleńni jašče 1300 źniavolenych». Tramp raskazaŭ, pra što havaryŭ z Łukašenkam

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić