«Skazaŭ: ja tut ničoha prasić nie budu». Žonka raskazała, jak Vieramiejčyka pryznali pahrozaj u Litvie
Vjetnam vydaŭ Biełarusi byłoha kalinoŭca Vasila Vieramiejčyka. Mužčyna apynuŭsia ŭ niebiaśpiečnaj krainie, tamu što byŭ vymušany źjechać ź Jeŭrasajuza — Litva abviaściła biełaruskaha dobraachvotnika «pahrozaj nacyjanalnaj biaśpiecy». «Naša Niva» pahutaryła z žonkaj Vasila Jaŭhienijaj pra toje, jak Vieramiejčyk akazaŭsia čužym u Litvie.
U 2020-m Vieramiejčyk, były biełaruski vajskoviec, padtrymaŭ ruch za sumlennyja vybary, udzielničaŭ u pratestach. U listapadzie 2020-ha jaho zatrymali pa kryminałcy, ale paśla 10 sutak adpuścili. Paśla hetaha Vasil vyjechaŭ ź Biełarusi.
Z pačatku 2021-ha, uspaminaje Jaŭhienija, siamja žyła va Ukrainie:
«Tam my sustreli vajnu, tam Vasia pajšoŭ u połk Kalinoŭskaha, i my z dačkoj zastalisia ŭdźviuch. Ale paśla biełarusam va Ukrainie zabłakavali kartki. Ja pracuju ŭ IT, i maja kampanija prapanavała mnie vyjazdžać z Ukrainy.
Było dva varyjanty — Polšča i Litva. Ja pajechała ŭ Litvu, bo tut ofis kampanii i tut było praściej lehalizavacca. Tak my z dačkoj apynulisia ŭ Litvie i letam 2022-ha atrymali dakumienty: ja — blue card, Varvara — dazvoł na žycharstva. Vasil tady jašče byŭ va Ukrainie, jon pryjechaŭ da nas, zdajecca, u pačatku vieraśnia 2022-ha».
Pa pryjeździe ŭ Litvu biełarus padaŭsia na atrymańnie dazvołu na žycharstva pa matyvie ŭźjadnańnia siamji. Jaho zajaŭku razhladali bolš za paŭhoda — Jaŭhienija kaža, što rašeńnie źjaviłasia tolki prykładna ŭ mai 2023-ha.
Vasilu admovili ŭ dazvole na žycharstva i abviaścili jaho «pahrozaj nacyjanalnaj biaśpiecy» praz toje, što jon — były aficer biełaruskaj armii, i tamu byccam by zastajecca łajalnym biełaruskaj uładzie. U svoj čas Vieramiejčyk skončyŭ Vajskovuju akademiju Biełarusi i słužyŭ u Piečach, sa słužby jon zvolniŭsia ŭ 2016-m u zvańni lejtenanta. U biełaruskaj armii Vasil słužyŭ šeść hadoŭ, pra što sam i napisaŭ u ankiecie dla litoŭskaha Departamienta mihracyi.
Jaŭhienija pieradała «Našaj Nivie» kopiju taho rašeńnia litoŭskich čynoŭnikaŭ za podpisam Evieliny Hudzinskajcie, dyrektarki departamienta mihracyi Litvy. Voś jak u papiery rastłumačana, jak biełarus pieratvaryŭsia ŭ piersonu non-hrata ŭ Litvie:
«Jak aceńvaje Departamient dziaržaŭnaj biaśpieki, V. Vieramiejčyk padčas słužby ŭ armii Respubliki Biełaruś pavinien być łajalnym da Respubliki Biełaruś i padtrymlivać biełaruski ŭrad i jaho ahresiŭnuju źniešniuju palityku, jakaja pradstaŭlaje pahrozu nacyjanalnaj biaśpiecy Litvy. Nadziejnaść i łajalnaść dziaržavie asobaŭ, jakija pracujuć u biełaruskich dziaržinstytutach, kantralujuć śpiecsłužby i słužby biaśpieki Biełarusi. … Heta śviedčyć pra toje, što asoba moža być vykarystanaja dla vykanańnia zadač śpiecsłužbaŭ i słužbaŭ biaśpieki Biełarusi jak łajalnaja i taja, što zasłuhoŭvaje davieru z boku orhanaŭ ułady Respubliki Biełaruś».
Kali Vasil atrymaŭ hetaje rašeńnie, jon znachodziŭsia ŭ Hruzii. Mužčyna nie zdoleŭ viarnucca ŭ Litvu, bo ŭ jaho ŭžo była zabarona na ŭjezd u krainu i ŭvohule ŭ Jeŭrasajuz.
Zvyčajna ŭ tych, chto atrymaŭ takoje rašeńnie, jość peŭny čas jaho abskardzić. Čamu Vasil hetaha nie zrabiŭ?
«Ščyra kažučy, Vasil nie vielmi hladzieŭ na hetyja daty [abskardžvańnia]. Jon byŭ vielmi abražany i pakryŭdžany na Litvu. Jon ličyŭ siabie hierojem, jon pryjšoŭ z vajny. Vasil — były biełaruski aficer, jaki staŭ na bok naroda. I kali jon pabačyŭ hetuju zabaronu, prosta plunuŭ na hetuju Litvu, skazaŭ: ja tut ničoha prasić nie budu.
Jon pačaŭ šukać inšyja varyjanty, ale varyjantaŭ nie znajšłosia. Tolki paru miesiacaŭ tamu my pačali razmaŭlać ź mihracyjaj, bo, jak vyśvietliłasia, jość praces abskardžańnia hetaj zabarony na ŭjezd u ES. My sprabavali jaje źniać», — kaža Jaŭhienija.
Žančyna adznačaje, što pierapiska ź mihracyjaj išła mlava. U 2025-m u Vasila pavinien byŭ skončycca pašpart, i jon razhladaŭ roznyja krainy dla lehalizacyi, u tym liku Paŭdniovuju Amieryku. Sprabavaŭ i Hruziju, ale tam, zhadvaje Jaŭhienija, jamu jak biełaruskamu aktyvistu zabaranili ŭjezd. Za hety hod, kaža biełaruska, stała zrazumieła — nijakich varyjantaŭ niama.
Zdajecca, u vypadku ź vieteranam vajny va Ukrainie takim varyjantam lehalizacyi mahła stać i sama Ukraina, ale Vasilu zabaranili ŭjezd i tudy. Jaŭhienija raskazvaje, čamu:
«U pałku Kalinoŭskaha byli roznyja pohlady na jaho raźvićcio. Byŭ štab, jaki adsiedžvaŭsia ŭ Kijevie i zajmaŭsia dzialboj škarpetak i trusoŭ, a byli chłopcy, jakija słužyli na froncie, Vasia i Brest byli ŭ ich liku. I jany byli niazhodnyja z palitykaj pałka.
Ciapier prajšło dva hady z taho kanfliktu, i my razumiejem, što Vasia całkam mieŭ racyju, bo połk u vyniku razvaliŭsia. Ale tady štab pałka paličyŭ, što Vasia i inšyja chłopcy pieraškadžajuć raźvićciu».
Jaŭhienija adznačaje, što štab pracuje ŭ ciesnaj suviazi z ukrainskimi śpiecsłužbami. Pavodle słoŭ žančyny, štab inicyjavaŭ dla Vasila i niekatorych inšych bajcoŭ, taksama niazhodnych z palitykaj pałka, zabaronu na znachodžańnie va Ukrainie.
Varta adznačyć, što z času kanfliktu Vieramiejčyka sa štabam kiraŭnictva Pałka Kalinoŭskaha całkam źmianiłasia na inšych ludziej. Tyja ludzi, ź jakimi aficer kanfliktavaŭ, byli adchilenyja ad kiravańnia.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Historyja ŭ EHU — heta histfak vašaj mary. Jeŭrapiejski dypłom z navučańniem na biełaruskaj movie pry intensiŭnym vyvučeńni anhlijskaj. I poŭnaja svaboda11
Kamientary
Vasilij - hieroj novoj Biełarusi.