«Hałoŭnaje — ludzi zdabyli svabodu». Michaił Harbačoŭ adznačaje 90-hodździe
Apošni hienieralny sakratar CK KPSS, pieršy i apošni prezident Savieckaha Sajuza, łaŭreat Nobieleŭskaj premii miru Michaił Harbačoŭ u aŭtorak adznačaje 90-y dzień naradžeńnia.
Harbačoŭ zajmaŭ vyšejšuju dziaržaŭnuju pasadu ŭ SSSR šeść hadoŭ, za hety čas jon uvajšoŭ u historyju jak čałaviek, jaki źmianiŭ krainu i śviet. Jon abviaściŭ novy kurs amal adrazu paśla svajho pryznačeńnia hiensiekam KPSS u 1985 hodzie, zatym uznačaliŭ Viarchoŭny Saviet SSSR, prapanavaŭ zasnavać pasadu prezidenta i admianić artykuł Kanstytucyi ab kirujučaj roli partyi.
U mnohija movy śvietu ŭ toj momant ŭvajšli słovy «pierabudova» i «hałosnaść».
Siońnia Harbačoŭ pa-raniejšamu ŭpeŭnieny ŭ pravilnaści pryniatych im pryncypovych rašeńniaŭ. «U palitycy, viadoma, mnohaje siońnia bačycca jaśniej, byli pramaški. Mianie, ja viedaju, krytykujuć za davierlivaść. Ale kali b ja nie daviaraŭ ludziam, narodu, to pierabudova naohuł nie pačałasia b. Łajuć mianie i za hałosnaść. Ale biez hałosnaści ničoha ŭ krainie nie źmianiłasia b», — adznačyŭ jon u intervju TASS napiaredadni jubileju.
U vyniku pačatych Harbačovym pieraŭtvareńniaŭ Biełaruś, jak i inšyja respubliki SSSR, atrymała niezaležnaść.
Pačynajučy pierabudovu, Harbačoŭ chacieŭ zachavać Saviecki Sajuz, jon da hetaha času pierakanany, što kraina mahła b źmianicca i praciahnuć svajo raźvićcio.
«Pierabudova była nieabchodnaja i my viali jaje ŭ pravilnym kirunku. Hałoŭnaje, čaho my dasiahnuli ŭnutry krainy, — ludzi zdabyli svabodu, pakončyli z tatalitarnaj sistemaj», — ličyć jon.
Harbačoŭ skłaŭ paŭnamoctvy prezidenta SSSR 25 śniežnia 1991 hoda, tady ž Saviecki Sajuz spyniŭ svajo isnavańnie.
U mižnarodnych adnosinach Harbačoŭ abviaściŭ «novaje myśleńnie», vynikam čaho stała adnaŭleńnie saviecka-amierykanskaha dyjałohu pa jadziernym razzbrajeńni, zakančeńnie chałodnaj vajny i padpisańnie ŭ 1985 hodzie damovy ab RSMD, vyvad savieckich vojskaŭ z Afhanistana, padzieńnie Bierlinskaj ściany i ŭźjadnańnie Hiermanii.
Harbačoŭ padkreślivaje, što palitykam nieabchodna ŭmieć damaŭlacca. «Ja ŭspaminaju siaredzinu 80-ch hadoŭ. Tady i ŭ nas, i za akijanam mnohija kazali, što ŭ adnosinach z ZŠA ničoha nie atrymajecca. Ale my adnavili dyjałoh, sustrelisia na vyšejšym uzroŭni — paśla šaścihadovaha pierapynku — i pryniali sumiesnuju zajavu», — skazaŭ jon raniej u intervju TASS.
U 1990 hodzie Harbačova hanaravali Nobieleŭskaj premijaj miru.
Paśla dobraachvotnaha sychodu z vyšejšaj pasady Harbačoŭ zastajecca paŭnapraŭnym členam niefarmalnaha kłuba suśvietnych lidaraŭ, padtrymlivaje adnosiny z prezidentami, kiraŭnikami ŭradaŭ, vyšejšymi čynoŭnikami.
Jon źjaŭlajecca hanarovym doktaram bolš jak 30 univiersitetaŭ śvietu, udzielničaje ŭ dziejnaści šmatlikich mižnarodnych arhanizacyj, vystupaje ź lekcyjami, piša knihi i aktyŭna zajmajecca dabračynnaściu.
Dziaržaŭnyja sacyjołahi: Biełarusy najpierš źviazvajuć svaju dziaržaŭnaść ź Vialikim Kniastvam Litoŭskim24
Kamientary