Jak 35 hadoŭ nazad adkryvali minskaje mietro REDKIJA FOTY
Minskamu mietro spaŭniajecca 35 hadoŭ. Pra małaviadomyja fakty, źviazanyja z adkryćciom padziemki, ahienctvu «Minsk-Naviny» raskazaŭ niepasredny ŭdzielnik tych padziej Ryhor Ciškievič.
U kancy červienia 1984 h., napiaredadni 40-j hadaviny vyzvaleńnia Minska ad niamiecka-fašysckich zachopnikaŭ, pačaŭsia rehularny ruch elektraciahnikoŭ pa 1-j linii mietro. Adrezak składaŭsia z vaśmi stancyj — ad «Instytuta kultury» da «Maskoŭskaj». U šmatlikich krynicach dniom adkryćcia našaha mietro nazyvajuć 30 červienia 1984 hoda, nasamreč, heta adbyłosia dniom raniej.
U piatnicu, 29 červienia, na «Płoščy Lenina» adbylisia mitynh i ŭračystaja cyrymonija adkryćcia z udziełam pieršych asob BSSR. Paśla ŭračystaj častki ŭ mietro stali puskać ŭsich žadajučych. Prajezd u toj dzień byŭ biaspłatnym, a padziemka pracavała da nočy. Z ranicy 30 červienia pačaŭsia rehularny ruch ciahnikoŭ za płatu. Žetonaŭ i prajaznych na mietro tady nie było (jany źjavilisia tolki ŭ 1992-m). Kab atrymać piatak, pasažyry mahli raźmianiać maniety naminałam 10, 15, 20 kapiejek ŭ śpiecyjalnych aŭtamatach, jakija stajali u viestybiulach stancyj. Starejšyja kasiry na praciahu dnia zapraŭlali hetyja aparaty piacikapieječnymi manietami.
Ryhor Ciškievič kuryravaŭ budaŭnictva mietro z 1970-ch, kali pracavaŭ hałoŭnym inžynieram hałoŭnaha architekturna-płanirovačnaha ŭpraŭleńnia harvykankama. Praciahnuŭ zajmacca vialikaj budoŭlaj i ŭ 1979-m, kali staŭ namieśnikam staršyni Minharvykankama.
Da hetaha času zachoŭvaje dakumienty i fatahrafii, pamiataje mnohija padrabiaznaści.
— Minskaje mietro zapuścili raniej, čym płanavałasia napačatku, — kaža Ryhor Vasiljevič. — Naša padziemka była 9-j pa liku ŭ SSSR. Amal va ŭsich haradach daty adkryćcia pryznačalisia bližej da kanca hoda, na 7 listapada. Tolki ŭ Charkavie mietrapaliten ŭviali ŭ ekspłuatacyju ŭ žniŭni, da Dnia vyzvaleńnia horada. Piotr Mironavič Mašeraŭ niejak vykazaŭ mierkavańnie, što dobra b i ŭ Minsku zabiaśpiečyć pusk da 40-hodździa vyzvaleńnia. Ale vyrašałasia ŭsio ŭ Maskvie: Dziaržpłan nakiroŭvaŭ srodki, šmat što zaležała ad sajuznych ministerstvaŭ i viedamstvaŭ. Tady naohuł ciažka było raźličvać na zaviaršeńnie bujnych abjektaŭ u siaredzinie hoda. My zaprasili niekatorych kiraŭnikoŭ hetych viedamstvaŭ u hości, pahutaryli ź imi pra važnaść takoj daty dla žycharoŭ respubliki. I ŭžo ŭ 1980-m na naradzie ŭ Mašerava było vyrašana: pusk pavinien adbycca da 3 lipienia 1984 hoda.
Staličnyja pradpryjemstvy pavinny byli akazvać budaŭnictvu mietrapalitena šefskuju dapamohu. Za kožnaj z vaśmi stancyj zamacavali rajon, dzieviaty rajon — Zavodski — kuryravaŭ budaŭnictva depo.
Praktykavalisia abjezdy i abchody abjektaŭ budaŭnictva z sakratarami rajkamaŭ, staršyniami rajvykankamaŭ, kiraŭnictvam horada.
U červieni 1983-ho načalnikam Minskaha mietrapalitena byŭ pryznačany Pavieł Mitasaŭ, jaki ŭznačalvaŭ da hetaha Minskaje adździaleńnie Biełaruskaj čyhunki.
Darečy, Ryhor Ciškievič abviarhaje čutki, što paśla hibieli P. M. Mašerava (heta adbyłosia ŭ kastryčniku 1980-ha) budaŭnictva minskaj padziemki źbiralisia spynić. Pavodle surazmoŭcy, nijakich padstaŭ u hetych čutak nie było.
Ale niekatoryja kiraŭniki vyšejšaha ranhu ŭsio ž sumniavalisia, što budaŭniki i ekspłuatacyjniki paśpiejuć u termin. Naprykład, staršynia Savieta Ministraŭ U. I. Brovikaŭ byŭ upeŭnieny, što, jak heta było ŭ mnohich inšych haradach, paśla aficyjnaha adkryćcia abkatka budzie adbyvacca jašče miesiac-dva. I vielmi ździviŭsia, kali ja skazaŭ jamu, što 29 červienia adbudziecca ŭračystaje adkryćcio, a 30-ha pačniecca rehularny ruch.
Zaprošanych na adkryćcio haściej było niekalki sotniaŭ. U zaprašalnikach paznačyli numary vahonaŭ, u jakich jany pavinny byli jechać.
U pieršym vahonie — kiraŭniki CK KPB, Saŭmina, horada, mietrapalitena, hanarovyja hości z Maskvy.
U druhim i trecim vahonach jechali kiraŭniki rajonaŭ, arhanizacyj, jakija ŭdzielničali ŭ stvareńni mietro, pradstaŭniki mietrapalitena, lepšyja budaŭniki.
Ale pierad rejsam adbyŭsia mitynh na stancyi «Płošča Lenina» — ź vielizarnym prezidyumam, pramovami, pierarazańniem stužački.
Potym pieršy ciahnik rušyŭ u bok st. m. «Maskoŭskaja». Hanarovyja pasažyry vychodzili na stancyjach, ahladali ich i jechali dalej.
Prajechaŭšy tudy i nazad, jany pakinuli padziemku, a dźviery mietro adkryli dla zvyčajnych pasažyraŭ.
Akramia fatahrafij i inšych dakumientaŭ u Ryhora Ciškieviča zachavałasia schiema Minskaha mietrapalitena, raspracavanaja jašče ŭ 1980 h.
Na staroj schiemie možna zaŭvažyć jašče i st. m. «Kamsamolskaja», jakuju prapanoŭvali pabudavać pamiž «Kastryčnickaj» i «Płoščaj Lenina». Ale praz małuju adlehłaść pamiž stancyjami vyrašyli jaje nie budavać.
Fota Siarhieja Pažohi, z archiva Minskaha mietrapalitena i asabistaha archiva Ryhora Ciškieviča.
«Ja chaču spraviadlivaści — i dla žančyn, i dla siabie». Ščyraja hutarka z Andrejem Stryžakom pra skandał z dykpikami, zaležnaści i budučyniu16
Kamientary