STV raskazała pra Usiebiełaruski źjezd, ale zmaŭčała, što jaho razahnali balšaviki VIDEA
«Zvyčajna ŭ kancy źjezda rabili supolnuju fatahrafiju, ale ŭ toj raz z-za asablivych abstavin fota nie adbyłosia», — skazaŭ žurnalist.
Nahadajem, što Pieršy Usiebiełaruski źjezd prajšoŭ u Minsku 5—17 śniežnia 1917 hoda. Jon byŭ sklikany Vialikaj biełaruskaj radaj, na jaho sabralisia pradstaŭniki ŭsich hubierniaŭ, dzie tady pražyvała biełaruskamoŭnaje nasielnictva. U Źjeździe ŭziali ŭdzieł 1872 delehaty. Staršynioj byŭ abrany kiraŭnik Biełaruskaj vajskovaj rady Janka Sierada, u budučyni pieršy staršynia Rady BNR.
Źjezd abviaściŭ prava biełaruskaha naroda na niezaležnaść i samavyznačeńnie, a taksama na demakratyčny ŭrad. Źjezd abraŭ Radu, u skład jakoj uvajšoŭ 71 pradstaŭnik roznych palityčnych partyjaŭ.
Balšaviki razahnali źjezd, ale praces abviaščeńnia niezaležnaści byŭ zapuščany. Praz try miesiacy, 25 sakavika 1918 hoda, była abvieščana niezaležnaść Biełaruskaj Narodnaj Respubliki (BNR).
Pra BNR u materyjale STV taksama nie zhadvajecca. Aŭtary abmiažoŭvajucca zaŭvahaj: «U lutym u Miensk uvajšli kajzieraŭskija vojski, u sakaviku pieršaja sproba hučna zajavić ab suvierenitecie, a ŭžo 1 studzienia nastupnaha kalandarnaha hoda ŭ Smalensku abviaścili BSSR».
Materyjał STV źjaviŭsia paśla taho, jak Alaksandr Łukašenka dasłaŭ vitańni ŭdzielnikam navukovaj kanfierencyi, pryśviečanaj 100-hodździu Usiebiełaruskaha źjezda: «Padziei 1917 hoda spryjali imknieńniu biełarusaŭ žyć u svaim domie. Ideja samavyznačeńnia Biełarusi, jakaja išła źnizu, ad inicyjatyvy narodnych mas, vyraziłasia ŭ sklikańni I Usiebiełaruskaha źjezda. Hety narodny schod prademanstravaŭ najvažniejšyja kaštoŭnaści, značnyja dla nas i da ciapierašniaha dnia: svaju dziaržavu, jaje sacyjalny charaktar i toj fakt, što tolki narod, jaho vola, kalektyŭny rozum i lidary mohuć stać sapraŭdnaj krynicaj niezaležnaści», — havaryłasia ŭ vitańni.
Čytajcie taksama:
Kamientary