Цэнтр беларускай культуры ў Беластоку паведаміў пра смерць выбітнага мовазнаўцы, дыялектолага і даследчыка беларуска-польскага памежжа, прафесара Міхася Кандрацюка, жыццё і спадчына якога назаўсёды застануцца часткай культурнага багацця Падляшша. Яму быў 91 год.
Прафесар Міхась Кандрацюк нарадзіўся ў Дубічах Гайнаўскага павета і з пачатку сваёй навуковай кар’еры быў звязаны з даследаваннямі ўсходнеславянскіх гаворак. Ён аўтар больш чым 200 навуковых прац — слоўнікаў, манаграфій і артыкулаў, а таксама сааўтар пры стварэнні манументальнага «Атласа ўсходнеславянскіх гаворак Беласточчыны».
Ягоныя даследаванні ахоплівалі не толькі лінгвістыку, але і гісторыю пасяленняў, матэрыяльную і духоўную культуру вёскі, этнаграфію і ананіміку.
Адным з найважнейшых дасягненняў прафесара з’яўляецца кніга «Матэрыяльная культура беластоцкай вёскі і яе змены ў святле народных гаворак ХХ стагоддзя» (2021), якая стала сапраўдным даведнікам па культуры і мове рэгіёна.
Дакументуючы штодзённае жыццё, прадметы сялянскага побыту, а галоўнае — багацце гутарковай лексікі, прафесар уратаваў ад забыцця свет, які сёння існуе ўжо толькі ў памяці і ў навуковых запісах.
У сваёй працы прафесар Кандратюк заўсёды падкрэсліваў значэнне беларускай мовы і беларускіх гаворак для свядомасці беларускай меншасці, якая спакон вякоў жыве на сваёй зямлі ў Польшчы. Ён верыў, што мова — гэта аснова ідэнтычнасці і культурных каранёў, а яе знікненне вядзе да страты памяці пра продкаў. Гаворка, паводле яго, — гэта не нагода для сораму, а скарб і жывы помнік гісторыі беларускіх сем’яў.
Прафесар Кандрацюк быў не толькі вучоным, але і папулярызатарам ведаў. Разам з Даротай Наўмычык ён стварыў цыкл у выданні Gazeta Współczesna, дзе даступна тлумачыў паходжанне прозвішчаў і назваў вёсак. Дзякуючы яму сотні людзей змаглі адкрыць гісторыі сваіх продкаў і зразумець, што іх карані глыбока ўкаранёныя ў зямлі Падляшша.
Прафесар Міхась Кандратюк працаваў з вялікай адданасцю, спалучаючы строгую навуку з любоўю да родных мясцін і клопатам пра захаванне спадчыны беларускай меншасці ў Польшчы. Ён таксама выхаваў многіх студэнтаў і маладых даследчыкаў, якім перадаваў не толькі веды, але і павагу да мовы і культуры памежжа.
Cпадчына Міхася Кандрацюка застанецца неацэнным сведчаннем багацця Падляшша і трывалым помнікам беларускай мовы ў Польшчы.
Каментары