«Jon prosta ptušačka ŭ śpisie pahroz». U biełaruskaha bijatłanista zabrali DNŽ u Litvie, pryznaŭšy pahrozaj dla krainy
Były biełaruski spartsmien Uładzimir Alaniška, jaki kaliści ŭvachodziŭ u zbornuju Biełarusi pa bijatłonie, a paśla pracavaŭ trenieram zbornaj Litvy, straciŭ dazvoł na žycharstva i prava ŭjezdu ŭ hetuju krainu. Litoŭski Departamient dziaržbiaśpieki (DDB) paličyŭ jaho minułuju pracu ŭ biełaruskich dziaržstrukturach pahrozaj nacbiaśpiecy, a častyja pajezdki dadomu — ryzykoŭnymi. «Lusterka» aznajomiłasia z rašeńniem suda, dzie raskryvajucca detali spravy. A taksama pahavaryła z kiraŭnikom Litoŭskaj fiederacyi bijatłona, jaki ličyć, što rašeńnie było pryniata na emocyjach.
«29 pajezdak u Biełaruś i praca ŭ «Raŭbičach»
Na sajcie infarmacyjnaj sistemy sudoŭ Litvy jašče ŭ mai 2025 hoda było apublikavana rašeńnie, jakoje tyčycca hramadzianina Biełarusi ź inicyjałami U. A. U dakumiencie paznačana, što mužčyna — prafiesijny spartsmien i trenier, jaki pierajechaŭ u Litvu ŭ 2021 hodzie. Da hetaha pracavaŭ u biełaruskich dziaržaŭnych ustanovach: u 2013‑2014 hadach — u spartyŭnym kamitecie Uzbrojenych sił (SKA), a z 2014 pa 2021 hod — trenieram u alimpijskim centry «Raŭbičy».
Hetyja bijahrafičnyja danyja, a taksama inicyjały (u biełaruskaj tranślitaracyi imia i proźvišča pišucca, vierahodna, jak Uladzimir Alenishka) całkam supadajuć z danymi 35‑hadovaha bijatłanista Uładzimira Alaniški («Lusterka» sprabavała źviazacca sa spartsmienam, ale jon nie adkazaŭ).
Infarmacyju pra toje, što biełarus pracavaŭ trenieram u susiedniaj krainie, jašče niadaŭna možna było znajści na aficyjnym sajcie Litoŭskaj fiederacyi bijatłona (ale paśla taho, jak «Lusterka» źviarnułasia ŭ fiederacyju pa kamientar, hetyja źviestki i fota z sajta źnikli).
Źviestki ab pracy Alaniški ŭ SKA i «Raŭbičach» jość u Vikipiedyi i inšych adkrytych krynicach.
Jak vynikaje z sudovaha rašeńnia, Departamient mihracyi anulavaŭ DNŽ i zabaraniŭ jamu ŭjezd u Litvu na 60 miesiacaŭ. Padstavaj stała daviedka DDB, u jakoj śpiecsłužba adznačyła: praca ŭ strukturach Minabarony i dziaržaŭnych spartyŭnych centrach Biełarusi praduhledžvaje łajalnaść režymu Łukašenki.
Dla litoŭskich śpiecsłužbaŭ suviaź hramadzian Biełarusi ź siłavymi strukturami navat u dalokim minułym aznačaje ich patencyjnuju łajalnaść uładam. Adnak siarod spartsmienaŭ heta sapraŭdy raspaŭsiudžana: jany časta farmalna ličacca ŭ viedamasnych strukturach («Dynama», SKA).
Adzin z samych hučnych prykładaŭ — historyja bijatłanistki Darji Domračavaj. U mai 2016 hoda ŚMI źviarnuli ŭvahu na bijahrafiju spartsmienki na sajcie tavarystva «Dynama». Tam było paznačana, što jana słužyć u KDB Biełarusi i maje zvańnie staršaha lejtenanta. Paźniej u pres-słužbie viedamstva paćvierdzili, što Domračava sapraŭdy ličyłasia ŭ štacie da 2014 hoda.
U vypadku z Uładzimiram Alaniškam pradstaŭniki Departamienta dziaržaŭnaj biaśpieki Litvy ŭ sudzie zajavili: pracujučy ŭ SKA i «Raŭbičach», jon «abaviazany byŭ być łajalnym da Respubliki Biełaruś i padtrymlivać uładu».
Sam Uładzimir sprabavaŭ asprečyć hetyja dovady. Mužčyna nastojvaŭ, što ŭ Biełarusi prafiesijny sport całkam kantralujecca dziaržavaj i mahčymaści pracavać u pryvatnym paradku prosta nie isnuje: kab być trenieram abo atletam vysokaha ŭzroŭniu, nieabchodna padpisvać kantrakty ź dziaržstrukturami. Adnak sud paličyŭ hetyja arhumienty niedastatkovymi, adznačyŭšy, što minułyja suviazi robiać jaho uraźlivym dla viarboŭki.
Jašče adnym važkim arhumientam suprać Alaniški stali jaho častyja pajezdki na radzimu. Z sakavika 2022 hoda pa lipień 2024‑ha jon pierasiakaŭ litoŭska-biełaruskuju miažu 29 razoŭ. Bijatłanist tłumačyŭ heta siamiejnymi abstavinami: u Biełarusi zastalisia jaho byłaja žonka i niepaŭnaletniaja dačka. Jon śćviardžaŭ, što sprabavaŭ pieravieźci siamju ŭ Litvu, ale sutyknuŭsia ź vizavymi ciažkaściami, tamu byŭ vymušany jeździć sam, kab bačycca ź dziciom.
DDB Litvy rascaniŭ takuju aktyŭnaść inakš. Na dumku viedamstva, najaŭnaść svajakoŭ u Biełarusi i rehularnyja vizity tudy stvarajuć idealnyja ŭmovy dla šantažu z boku biełaruskich śpiecsłužbaŭ. Sud pahadziŭsia z hetym, adznačyŭšy, što asabisty intares biełarusa bačycca z dačkoj nie moža pieravažvać intaresy nacyjanalnaj biaśpieki Litvy. U rašeńni paznačana: ryzyka taho, što Alanišku mohuć vykarystoŭvać dla zboru infarmacyi abo inšych zadač u intaresach Minska, źjaŭlajecca realnaj.
«Nie ŭnikajučy ŭ detali, prymajuć rašeńnie»
«Lusterka» źviazałasia z prezidentam Litoŭskaj fiederacyi bijatłona Arunasam Daŭhirdasam. Funkcyjanier paćvierdziŭ, što biełaruski spartsmien bolš nie pracuje ŭ Litvie. Ź jahonych słoŭ, pastanova ab departacyi treniera vyhladaje farmalnaj i adarvanaj ad realnaści.
«U litoŭskich śpiecsłužbaŭ jość peŭnyja šabłony i kryteryi, pa jakich jany pracujuć. Im, pa sutnaści, usio adno, źjaŭlajecca čałaviek dziejnym spartsmienam ci prosta ličyŭsia ŭ štacie dziesiać hadoŭ tamu, — tłumačyć Daŭhirdas. — Jany bačać zapis u bijahrafii ab słužbie ŭ vojsku ci pracy ŭ dziaržstruktury i, nie ŭnikajučy ŭ detali, prymajuć pastanovu.
Dla ich nie maje značeńnia, što ŭ Biełarusi sport uładkavany tak, što ty abaviazany być prypisanym da niejkaha viedamstva, inakš u ciabie prosta nie budzie finansavańnia i mahčymaści vystupać. Nichto nie hladzić, što čałaviek realna rabiŭ: biehaŭ na łyžach abo vykonvaŭ niejkija vajskovyja zadačy, — dla sistemy jon prosta ptušačka ŭ śpisie pahroz».
Daŭhirdas taksama paćvierdziŭ, što Alaniška staŭ zakładnikam situacyi ź siamjoj. Pa słovach kiraŭnika fiederacyi, spartsmien sprabavaŭ arhanizavać pierajezd byłoj žonki i dziciaci ŭ Litvu, ale biespaśpiachova.
«Uładzimir sapraŭdy chacieŭ zamacavacca tut, pieravieźci rodnych, ale im nie davali vizy. Praces pastajanna zaciahvaŭsia, stvaralisia biurakratyčnyja pieraškody, — adznačyŭ jon. — U vyniku skłałasia biezvychodnaja situacyja: siamja tam, a jon tut. Naturalna, jak narmalny baćka, jon jeździŭ naviedvać, vaziŭ hrošy, dapamahaŭ. A ciapier hetyja pajezdki jamu pastavili ŭ vinu, nazvaŭšy pahrozaj biaśpiecy.
Atrymlivajecca zamknionaje koła: kraina nie daje mahčymaści ŭźjadnacca ź siamjoj, zmušaje čałavieka jeździć, a potym za hetyja ž pajezdki karaje pazbaŭleńniem dazvołu na žycharstva».
Strata treniera stała ŭdaram dla litoŭskaj zbornaj. Pa słovach Daŭhirdasa, Alaniška byŭ nie prosta šarahovym supracoŭnikam, a śpiecyjalistam, jaki prynosiŭ realny vynik.
«Za toj čas, što Uładzimir pracavaŭ u nas, jon vydatna ŭliŭsia ŭ kalektyŭ, jaho pavažali spartsmieny i kalehi. Mienavita pad jaho kiraŭnictvam naš bijatłanist Maksim Famin damohsia histaryčnaha pośpiechu, staŭšy čempijonam śvietu siarod junijoraŭ u 2022 hodzie. Heta vialiki ŭkład u raźvićcio našaha sportu, jaki nielha ihnaravać.
Ale ciapier u Litvie ŭsio razhladajecca praz pryzmu vajny i palityki. Lubyja razumnyja arhumienty raźbivajucca ab emacyjnyja rašeńni i pierastrachoŭku śpiecsłužbaŭ, jakija addajuć pieravahu zakryć ujezd usim zapar, biez razboru, chto pierad imi — realny ahient ci talenavity trenier».
Pa słovach Daŭhirdasa, ciapier Uładzimir Alaniška praciahvaje kansultavać litoŭskich spartsmienaŭ addalena. Treniroŭki ź im prachodziać taksama ŭ trecich krainach.
Pry hetym, jak raskazaŭ kiraŭnik Litoŭskaj fiederacyi bijatłona, jašče adzin trenier zbornaj ź biełaruskim hramadzianstvam — Fiodar Svaboda — praciahvaje pracavać u arhanizacyi.
«Ranica — u škole, potym — hatel». Znakamity biełaruski łyžnik raskazaŭ, jak žyvie ŭ polskim Zakapanym
Biełaruskich bijatłanistaŭ nie puściać na Alimpijadu navat u niejtralnym statusie
Viartańnie biełaruskich bijatłanistaŭ na mižnarodnyja spabornictvy zaraz navat nie razhladajecca
Ministr sportu ličyć mižsabojčyk biełaruskich i rasijskich bijatłanistaŭ u Raŭbičach alternatyŭnym čempijanatam śvietu. I voś čamu
Ciapier čytajuć
Nad šerym kardynałam Nacbanka zhuścilisia chmary? Zatrymali jaho siabra, byłoha vykanaŭčaha dyrektara Banka raźvićcia5
Kamientary
Štodnia.