175 tysiač biełarusaŭ emihravali ci vyjechali na pracu ŭ ES u 2024-m. Najbolš u Polšču, a Hiermaniju zdahnała Ispanija
Jeŭrastat apublikavaŭ śviežuju statystyku za 2024 hod ab vydačy pieršasnych dazvołaŭ na pražyvańnie, piša Biełsat. Novyja źviestki dajuć padstavy mierkavać, što ŭsiaho paśla 2020-ha ź Biełarusi vyjechała ŭžo bolš za paŭmiljona čałaviek.

Biełarusy ŭ 2024 hodzie atrymali 174 790 pieršasnych dazvołaŭ na pierabyvańnie ŭ krainach ES.
U statystycy Jeŭrastata «pieršasny dazvoł na pražyvańnie» — heta luby dakumient, vydadzieny ŭpieršyniu, jaki daje prava žyć u krainie ES bolš za try miesiacy zapar. Havorka idzie nie tolki ab kłasičnych dazvołaŭ na žycharstva (DNŽ), ale i ab nacyjanalnych doŭhaterminovych vizach (typ D), uklučajučy humanitarnyja, rabočyja, navučalnyja i inšyja. U hetyja źviestki nie zaličvajucca časovaja abarona i karotkaterminovyja vizy da 90 dzion, a taksama padaŭžeńnie VNŽ abo zamiena ŭžo vydadzienych dakumientaŭ.
U jakija krainy ES emihrujuć biełarusy?
174 790 dazvołaŭ — heta na 106 713 mienš, čym u 2023-m (281 503). Źnižeńnie ŭ paraŭnańni z papiarednim hodam skłała 37,9%.

U 2024 hodzie lidaram u pryjomie hramadzianaŭ Biełarusi zastajecca Polšča: vydadziena 151 116 pieršasnych dazvołaŭ — heta na 104 479 mienš, čym u 2023 hodzie (— 40,9 %). Druhoje miesca ŭpeŭniena trymaje Litva — 15 812 (— 362; — 2,2 %). Za treci radok išła amal roŭnaja baraćba: Hiermanija aformiła 1411 dazvołaŭ (— 34,0 %), Ispanija — 1404 (+ 23,0 %).
Najbolšy pryrost u 2024-m pryjšoŭsia na Ispaniju (+ 263 da 2023 hoda, da 1404), prykmietna dadali taksama Partuhalija (+ 115, da 473) i Vienhryja (+ 58, da 328). U tempach rostu lidziruje mienavita Partuhalija (+ 32,1 %), dalej Ispanija (+ 23,0 %) i Vienhryja (+ 21,5 %).
Najbolšaje padzieńnie ŭ absalutnych značeńniach — u Polščy (— 104 479, da 151 116); zatym u Hiermanii (— 727, da 1411) i Italii (— 403, da 442). Kali hladzieć na tempy, samym hłybokim stała źnižeńnie ŭ Italii (— 47,7 %), zatym u Polščy (— 40,9 %) i Hiermanii (— 34,0 %).

Ahułam raźmierkavańnie vielmi kancentravanaje: na pieršyja čatyry krainy (Polšča, Litva, Hiermanija, Ispanija) prypała bolš za 97 % usich pieršasnych dazvołaŭ, vydadzienych biełarusam u Jeŭrasajuzie ŭ 2024 hodzie.
Ź Biełarusi emihrujuć pracazdolnyja
Biełarusy składajuć prykładna 63,8 % atrymalnikaŭ (111 577), biełaruski — 36,2 % (63 172) pieršasnych dazvołaŭ vidu na žycharstva.
U Polščy siarod biełarusaŭ u 2024 hodzie prykmietna pieravažajuć mužčyny: 94 313 suprać 56 800 žančyn (heta 62,4 % i 37,6 % adpaviedna; usie ŭzrosty razam). Padobnaja karcina i ŭ Litvie: z 15 812 dazvołaŭ 13 671 pryjšlisia na mužčynaŭ (86,5 %) i 2141 — na žančyn (13,5 %).
U šerahu krainaŭ, naadvarot, čaściej pieravažajuć biełaruski. U Niamieččynie z 1411 atrymalnikaŭ — 811 žančyn i 600 mužčynaŭ (57,5 % suprać 42,5 %). U Ispanii z 1404 — 786 biełarusak i 618 biełarusaŭ (56,0 % i 44,0 %). U Italii žanočaja dola samaja vysokaja siarod bujnych kirunkaŭ: 315 žančyn i 127 mužčynaŭ z 442 (kala 71 % suprać 29 %). Bližej da parytetu — Kipr (306 žančyn i 245 mužčynaŭ z 551) i Partuhalija (251 i 222 z 473). U Francyi: 218 biełarusak suprać 125 biełarusaŭ (razam 343).
Jość i krainy z ustojlivaj mužčynskaj pieravahaj akramia Polščy i Litvy: u Łatvii z 432 dazvołaŭ 302 atrymali biełarusy i 130 — biełaruski (69,9 % suprać 30,1 %). U Niderłandach bałans pamiarkoŭny, ale ź nievialikaj pieravahaj žančyn: 204 suprać 185 mužčynaŭ (razam 389).
Analiz uzrostavych pakazčykaŭ śviedčyć, što ź Biełarusi ŭ Jeŭropu praciahvajuć zjazdžać najpierš pracazdolnyja. Na dolu hrupaŭ va ŭzroście 20—59 hadoŭ prypadaje 78,7 % (137 581 pieršych pieršasnych dazvołaŭ na pražyvańnie biełarusam u 2024 hodzie). Jadro patoku — biełarusy 30—39 hadoŭ.

Dzieciam va ŭzroście 0—19 hadoŭ vydali 27 167 dazvołaŭ (15,5 %), piensijanieram starejšym za 65 hadoŭ — 4066 dazvołaŭ (2,3 % ad usich atrymalnikaŭ).

Ź jakich pryčynaŭ ź Biełarusi vyjazdžajuć u Jeŭropu
Jeŭrastat taksama padaje detalizacyju padstavaŭ atrymańnia dazvołu na pražyvańnie. Ahułam u krainach JEZ karcina takaja: na pracu — 96 546 (55,2 %), «inšyja pryčyny» — 66 037 (37,8 %), uzjadnańnie ź siamjoj (siamiejnyja padstavy) — 6755 (3,9 %), vučoba — 5452 (3,1 %). Pry hetym struktura prykmietna źmianiajecca ad krainy da krainy.
U Litvie daminuje pracoŭnaja mihracyja: z 15 812 dazvołaŭ 13 548 vydadzienyja dla pracy (85,7 %), jašče 1282 — pavodle siamiejnych padstavaŭ, 462 — dla vučoby, 520 — ź inšych pryčynaŭ. U Polščy, naadvarot, razam z bujnym pracoŭnym błokam (80 320; 53,2 %) nadzvyčaj vialikaja dola «inšych pryčynaŭ» — 64 534 (42,7 %), siamiejnyja padstavy — 2131 (1,4 %), vučoba — 4131 (2,7 %). Inšymi słovami, u dvuch hałoŭnych kirunkach dla biełarusaŭ — Litvy i Polščy — «profil» padstavaŭ adroźnivajecca: Litva — pieravažna praca, Polšča — spałučeńnie pracy i «inšych pryčynaŭ».
U Niamieččynie i Ispanii pieravažaje ŭzjadnańnie ź siamjoj. Niamieččyna ŭ 2024 hodzie aformiła dla biełarusaŭ 1411 dazvołaŭ, ź ich 782 — pavodle siamiejnych padstavaŭ (55,4 %), 329 — praca, 157 — vučoba, 143 — inšyja pryčyny. U Ispanii z 1404 dazvołaŭ 707 prypali na siamiejnyja padstavy (50,4 %), 398 — na pracu, 176 — na vučobu, 123 — na inšyja.
U Kipry i Partuhalii struktura bližejšaja da zbałansavanaj. Kipr vydaŭ 551 dazvoł, ź ich 266 dla pracy (48,3 %) i 215 pavodle siamiejnych padstavaŭ (39,0 %), astatniaje — inšyja pryčyny i trochi vučoby. U Partuhalii z 473 dazvołaŭ siamiejnyja padstavy (181; 38,3 %) i praca (172; 36,4 %) amal roŭnyja, «inšyja pryčyny» — 96 (20,3 %), vučoba — 24 (5,1 %).
U Italii lidarujuć siamiejnyja padstavy: z 442 dazvołaŭ 229 (51,8 %) vydadzienyja dla ŭzjadnańnia ź siamjoj; dalej inšyja pryčyny — 112 (25,3 %), vučoba — 78 (17,6 %), a praca — tolki 23 (5,2 %). U Łatvii, naadvarot, asnovu składaje praca (287 z 432; 66,4 %), tady jak u Niderłandach struktura źmiašanaja — praca (180; 46,2 %), siamiejnyja padstavy (120; 30,8 %), vučoba i inšyja pryčyny zajmajuć mienšyja doli. U Słavaččynie prykmietnyja praca (169; 44,9 %) i vučoba (111; 29,5 %), a siamiejnyja padstavy — 92 (24,5 %).
Biełarusy emihrujuć i ŭ Narviehiju
Jeŭrastat taksama pryvodzić źviestki JEASH — Jeŭrapiejskaj asacyjacyi svabodnaha handlu, mižuradavaj arhanizacyi jeŭrapiejskich krainaŭ, jakija nie ŭvachodziać u JEZ. Na hety momant da JEASH adnosiacca Isłandyja, Narviehija, Šviejcaryja i Lichtenštejn. U 2024 hodzie kolkaść pieršasnych dazvołaŭ na pražyvańnie hramadzianaŭ Biełarusi ŭ hetych krainach źniziłasia z 438 da 339 ( -22,6 %).

Kolki ŭsiaho ES vydaŭ pieršasnych DNŽ zamiežnikam
U 2024 hodzie krainy Jeŭrasajuza vydali zamiežnikam 3 505 906 pieršasnych dazvołaŭ na pierabyvańnie. Heta mienš, čym u 2023 hodzie (3 821 562), ale bolš, čym u 2022 (3 564 926).
Pavodle źviestak za 2024 hod, źmianiŭsia lidar u kolkaści vydadzienych dazvołaŭ: Ispanija — 561 640 (u 2023-m: 548 697) vyjšła na pieršaje miesca; Niamieččyna — 544 987 (u 2023-m: 662 888) apuściłasia na druhi radok; Polšča — 488 846 (u 2023-m: 642 789) zaniała treciaje miesca.
Kolki biełarusaŭ źjechali z krainy paśla 2020 hoda
Aficyjnaja biełaruskaja statystyka nie ŭličvaje vialikaj kolkaści ludziej, jakija pakinuli krainu, a acenki ekśpiertaŭ adroźnivajucca.
Najbolš časta cytavany kalidor — 200—500 tysiač čałaviek: mienavita takija ličby nazyvali PARIE i Freedom House.
Bližej da vierchniaj miažy — acenki Centru novych idejaŭ i sacyjołaha Hienadzia Koršunava: zhodna ź ich padlikami, na asnovie adkrytych źviestak za 2020—2024 hady krainu pakinuli prykładna 500—600 tysiač čałaviek (kala 6—7 % nasielnictva). Navat aficyjnyja asoby ŭskosna paćviardžajuć maštab mihracyi: namieśnik ministra ŭnutranych spravaŭ Mikałaj Karpiankoŭ kazaŭ pra 350 tysiač tych, chto zjechaŭ i nie padtrymlivaje režym da siaredziny 2023-ha, a sam MUS raniej zhadvaŭ pra bolš jak 200 tysiač tych, chto zjechaŭ tolki za 2021—2022 hady.
Źnikły Anatol Kotaŭ byŭ partnioram samaha vysokapastaŭlenaha biełaruskaha raźviedčyka, jaki pierajechaŭ u Polšču. Tut moža być kluč da razhadki jaho źniknieńnia

Źnikły Anatol Kotaŭ byŭ partnioram samaha vysokapastaŭlenaha biełaruskaha raźviedčyka, jaki pierajechaŭ u Polšču. Tut moža być kluč da razhadki jaho źniknieńnia
«Z tatam vyrašyli: naśpieŭ čas vučycca pa-biełarusku». Žančyna raskazała, jak u 80-ja hady jeździła za 20 kiłamietraŭ ad Minska dziela adukacyi na rodnaj movie

Kamientary