Čamu ŭ Vieniery niama takoha spadarožnika jak Miesiac? Bo sutyknieńnie ź inšaj płanietaj pajšło nie pa scenary Ziamli
Vieniera pryciahvaje ŭvahu niezvyčajna pavolnym kručeńniem vakoł svajoj vosi ŭ procilehłym kirunku da zvyčajnaha dla płaniet Soniečnaj sistemy i tym, što nie maje naturalnaha spadarožnika, jak u Ziamli ci Marsa. Na dumku navukoŭcaŭ, heta moža tłumačycca hihanckim sutyknieńniem ź inšaj płanietaj, jakoje adbyłosia prykładna ŭ toj ža čas, kali Ziamla sutyknułasia ź ciełam pamieram z Mars, ale vyniki dla Vieniery byli supraćlehłymi.

Pavodle najbolš raspaŭsiudžanaj hipotezy, bolš za čatyry miljardy hadoŭ tamu Ziamla sutyknułasia z płanietaj pamieram prykładna z Mars. Miarkujecca, što ŭ vyniku hetaja płanieta całkam razburyłasia, a ŭ navakolnuju prastoru było vykinuta šmat rečyva. Zhodna z hetaj viersijaj, mienavita ź jaho paźniej sfarmavaŭsia Miesiac.
Ciapier navukoŭcy zapadozryli, što padobnaja dramatyčnaja padzieja prykładna ŭ toj ža čas adbyłasia i ź Vienieraj, tolki ŭ hetym vypadku jana nie pryviała da źjaŭleńnia naturalnaha spadarožnika, a naadvarot, zrabiła płanietu biezspadarožnikavaj.
Hetuju viersiju navukoŭcy sa Šviejcaryi vykłali ŭ niadaŭnim artykule, apublikavanym na sierviery prepryntaŭ arXiv.org, piša vydańnie Naked Science.
Navukoŭcy tłumačać, što na hetuju dumku ich naviali dva fakty. Pa-pieršaje, dobra viadomaje vielmi svojeasablivaje kručeńnie Vieniery vakoł svajoj vosi: jana robić adzin abarot za cełyja 243 ziamnyja dni. Cikava, što navat svoj hadavy abarot vakoł Sonca jana ździajśniaje chutčej — mienš čym za 225 ziamnych sutak. Takim čynam uźnikaje ŭnikalnaja ŭ Soniečnaj sistemie, amal absurdnaja situacyja, kali sutki na płaniecie doŭžacca daŭžej, čym hod. Pry hetym Vieniera krucicca nie ŭ tym napramku, što i ŭsie astatnija płaniety, a ŭ procilehłym.
Druhaja asablivaść Vieniery, jakaja patrabuje tłumačeńnia, — toje, što, u adroźnieńnie ad praktyčna identyčnaj pa pamierach Ziamli i navat značna mienšaha Marsa, jana nie maje nivodnaha naturalnaha spadarožnika. Navukoŭcy vyrašyli vyśvietlić, ci moža pryvieści da takich nastupstvaŭ udar pa Vieniery inšaha bujnaha niabiesnaha cieła, i pryjšli da vysnovy: tak, heta całkam mahčyma.
Daśledčyki pramadelavali bolš za 80 roznych varyjantaŭ takoha sutyknieńnia. Vyśvietliłasia, što lepš za ŭsio situacyju tłumačać dva scenary: łabavy ŭdar i «zakranańnie» płaniety pa datyčnaj. U abodvuch vypadkach, pavodle raźlikaŭ, rola ŭdarnika pavinna naležać ciełu masaj nie bolšaj za pryblizna adnu dziasiatuju Ziamli, heta značyć, supastaŭnaj z Marsam — jon sapraŭdy važyć amal u 10 razoŭ mienš za našu płanietu.
Zdavałasia b, pry łabavym sutyknieńni ŭ kosmas pavinna być vykinuta šmat materyjału. Ale, jak pakazvaje madelavańnie dla Vieniery i mierkavanaj nievialikaj płaniety, takaja sustreča ŭ asnoŭnym zakančvajecca amal poŭnym źlićciom — na dosyć vysokaj arbicie amal nie zastajecca askołkaŭ. Pry ŭdary pa datyčnaj utvarajecca doŭhi šlejf, ale šancaŭ na źjaŭleńnie spadarožnika heta, iznoŭ ža, nie daje: askołki pieravažna adlatajuć u kosmas abo padajuć na Vienieru.

Pry hetym da ciapierašniaha retrahradnaha kručeńnia płaniety pryvodziać tolki niekalki razhledžanych scenaryjaŭ, i ŭsie jany praduhledžvajuć sutyknieńnie pa datyčnaj. Jak patłumačyli navukoŭcy, kali hipatetyčny ŭdarnik lacieŭ nasustrač pieršapačatkovamu «narmalnamu» napramku kručeńnia Vieniery, jon moh raźviarnuć heta kručeńnie ŭ procilehły bok.
Ciapier čytajuć
Biełaruska arhanizavała adpačynak dla dziaciej palitviaźniaŭ na Łazurnym bierazie. Jana raskazała, jak uciakała z krainy i jak jaje zatrymlivaŭ Interpał

Kamientary