Dla haradžan — pieramoha, dla viaskoŭcaŭ — trahiedyja. Što pakazała dziaržaŭnaje apytańnie pra Druhuju suśvietnuju vajnu
Novyja vyniki dziaržaŭnaha apytańnia, pry ŭsioj ich mahčymaj niedakładnaści, dazvalajuć zirnuć na toje, jak hramadstva roznych uzrostaŭ i z roznych asiarodkaŭ usprymaje Druhuju suśvietnuju vajnu.
U krasaviku 2025 hoda Instytut sacyjałohii Nacyjanalnaj akademii navuk Biełarusi pravioŭ apytańnie, kab vyvučyć staŭleńnie žycharoŭ krainy da padziej Druhoj suśvietnaj vajny. Apytali 901 respandenta.
Vyniki dziaržaŭnych apytańniaŭ pra palityku zvyčajna skažonyja. Ale takoje apytańnie ŭsio ž cikavaje tym, jak dziaržava ŭsprymaje značnyja dla jaje ideałahičnyja temy. Niekatoryja ličby vyhladajuć pierabolšanymi, ale ahulnyja pakalenčyja tendencyi z hetaha apytańnia ŭsio ž prahladajucca.
Čytajcie: «70% mała, davajcie 90%». Jak Špileŭskaja patrabavała ad Koršunava źmianić vyniki sacapytańnia
Što viedajuć biełarusy pra vajnu
Amal pałova apytanych — 49,2%, — zajaviła, što viedaje klučavyja padziei vajny, a 14,3% — što majuć poŭnaje i ŭsiebakovaje ŭjaŭleńnie pra ich. Pra ŭsiebakovaje ŭjaŭleńnie pra vajnu najčaściej zajaŭlali ludzi pažyłoha ŭzrostu (21,7%), a najmienš — moładź (4,7%).
Kožny čaćviorty apytany (26,9%) nazvaŭ svaje viedy pra vajnu frahmientarnymi, najbolšaja dola takich adkazaŭ siarod moładzi (31,8%). A jašče 2,7% apytanych pryznalisia, što amal ničoha nie viedajuć pra padziei vajny.
Kaho nazyvajuć hierojami
Chacia šmat chto śćviardžaje, što dobra viedaje padziei vajny, tracina apytanych (34,2 %) nie zmahła nazvać nivodnaha hieroja vajny.
Siarod tych, kaho najbolš časta nazyvali, maršał Hieorhij Žukaŭ (21,2%), małady partyzan Marat Kaziej (15,7%), raźviedčyca Zoja Kasmadziamjanskaja (14,3%) i maršał Kanstancin Rakasoŭski (12,1%).
Acenki
Kožny druhi biełarus, kali vieryć vynikam apytańnia, nazyvaje vajnu ciažkim vyprabavańniem dla biełaruskaha naroda (52,4%), vialikaj pieramohaj baćkaŭ i dziedaŭ (51,5%), hieraičnym podźviham savieckaha naroda (50,6%) i trahičnaj padziejaj, jakaja paniesła žyćci mnohich ludziej (47,6%).
Haradžanie najčaściej aceńvajuć vajnu jak vialikuju pieramohu (53 %), ale siarod ich ža i najbolšaja dola tych, chto adkazaŭ, što hetaja vajna — tolki adna z mnostva vojnaŭ u historyi Biełarusi (24,2%).
Asacyjacyi
Udzieł Biełarusi i biełaruskaha naroda ŭ vajnie apytanyja asacyjujuć, u pieršuju čarhu, z abaronaj Bresckaj krepaści (63,5%), masavym partyzanskim rucham (61,8%), nacyjanalnaj trahiedyjaj (50,1%) i ciažkimi stratami biełaruskaha naroda (49,4%).
Haradskija žychary najčaściej asacyjujuć vajnu ź ciažkimi stratami (51,1%), vyzvaleńniem (46,9%) i supracivam padpolščykaŭ (36,5%), sielskija — z nacyjanalnaj trahiedyjaj (56,4%).
Z nacyjanalnaj trahiedyjaj vajnu taksama čaściej za mužčyn źviazvajuć žančyny (52,6%), a mužčyny čaściej za žančyn — z masavym partyzanskim rucham (71,8%).
Moładź čaściej, čym ludzi starejšaha ŭzrostu, asacyjuje ŭdzieł biełarusaŭ u vajnie z abaronaj Bresckaj krepaści — 77,4% suprać 54,0%.
Pačućci, vyklikanyja temaj vajny
Pavodle vynikaŭ dziaržaŭnaha apytańnia, u kantekście vajny biełarusy najčaściej zhadvali pra pačućci honaru za narod (59,5 %), smutku, hora (53,1%), a taksama strachu, što vajna moža paŭtarycca (47,8%).
Taksama nazyvalisia ŭdziačnaści ŭdzielnikam vajny (42,8%), patryjatyzm (34,7%) i radaść za Pieramohu (34,4%).
Jak biełarusy adčuvajuć i ŭsprymajuć Dzień Pieramohi
Dzień Pieramohi, pavodle vynikaŭ apytańnia, źjaŭlajecca dla biełarusaŭ u pieršuju čarhu narodnym śviatam (44,3%), śviatam vieteranaŭ vajny (41,6%) i dniom smutku pa ŭsich zahinułych (37,6%).
Haradskija žychary čaściej, čym viaskoŭcy, usprymajuć Dzień Pieramohi jak śviata vieteranaŭ vajny, aficyjnaje śviata i śviata ŭsich krain antyhitleraŭskaj kaalicyi.
U vynikach apytańnia adznačyŭsia raskoł pamiž pakaleńniami ŭ pytańni ŭsprymańnia Dnia Pieramohi. Moładź čaściej za staroje pakaleńnie ličać hety dzień śviatam vieteranaŭ vajny — 54,5% suprać 29,3%.
U svaju čarhu, ludzi piensijnaha ŭzrostu čaściej za moładź ličać Dzień Pieramohi narodnym śviatam — 52,1% suprać 31,4%.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆCiapier čytajuć
Jak siońnia žyvuć Kuźniečyki, jakija amal dva hady chavalisia ŭ pasolstvie Šviecyi, kab nie trapić u kipciury siłavikoŭ?1
Kamientary
Vo vriemia 2 Mirovoj, v dierievniach Biełarusi, žiło 80% nasielenija, kotoroje podvierhłoś izdievatielstvam, kak zachvatčikov, tak i osvoboditielej.
Tiepieŕ, v horodach, živiot 80% nasielenija, v osnovnom poślevojennyje pokolenija i prišłyje iz prostorov SSSR (Rośsii). Eti, poślevojennyje pokolenija, vośpitanv propahandoj SSSR i propahandoj łukašienko, kotoraja zamałčivajet źvierstva osvoboditielej v dierievniach Biełarusi i dažie pieriebrasyvajet źvierstva osvoboditielej na zachvatčikov.
V dierievniach doživajut śvidietieli źvierstv vojny, a v horodach živut podniatyje propahandoj SSSR i łukašienko.
Poetomu imiejem, čto imiejem.
Što ž tyčycca ŭzrostavaha kantekstu, to vidavočna tyja padziei anijak nie ŭpłyvajuć na samaśviadomaść bolšaści siońniašniaj hieneracyi biełarusaŭ - frahmientarnyja viedy j spres u płaskaści maskalskaj prapahandy (krepaść, žukaŭ, nu takoje);
U ich nie budzie pamiaci pra nacyjanalnuju trahiedyju, i heta minus, ale pakolki taja vajna stała hałoŭnym atrybutam uzka-łukašysckaj prapahandy, to amal poŭnaja adsutnaść viedaŭ pra jaje chiba peŭny markier nieŭsprymalnaści toj samaj prapahandy, i heta plus.
Mo choć hetaja hieneracyja vyraście nie skalečanaja toju vajnoju, to ŭrešcie pabačym biełarusaŭ in vivo biez kantekstu saŭka, tak by mović)
Ratuj, Boža, našuju Biełaruś
https://www.youtube.com/watch?v=RmxTyyRvrzI