Jak Čyž i jaho tajemny litoŭski partnior zarabili miljardy na chitraj naftavaj schiemie
Biznesoviec Juryj Čyž i jaho litoŭski partnior Vitald Tamašeŭski zarabili miljardy dołaraŭ, atrymaŭšy ad dziaržavy dostup da tannych rasiejskich naftavych resursaŭ. Ich jany pierapradavali pad vyhladam rastvaralnikaŭ i razbaŭlalnikaŭ. Biznes-suviazi Čyža i Tamašeŭskaha ŭ Biełarusi praciahvajucca da hetaha času, piša Biełaruski rasśledavalnicki centr.
Na sumiesnyja prajekty Čyža i Tamašeŭskaha biełaruskija ŭłady nieadnarazova vydzialali hrošy ź dziaržaŭnaha biudžetu. Biznesmienam davali lhoty i ekskluziŭnyja mahčymaści dla pavieličeńnia ich dachodaŭ.
Paśla supracy z Čyžom Vitald Tamašeŭski nabyŭ viły i apartamienty ŭ Jeŭropie. U jaho rasparadžeńni taksama darahija aŭtamabili i pryvatny samalot.
Biznes-impieryja Juryja Čyža nie całkam razburanaja, niahledziačy na dźvie kryminalnyja spravy suprać jaho. Šerah aktyvaŭ biznesmiena kantralujuć jahonyja svajaki i nabližanyja.
Biełaruski biznesmien Juryj Čyž ličyŭsia hałoŭnym kašalkom Alaksandra Łukašenki. Atrymaŭšy ad dziaržavy dostup da tannaj rasijskaj nafty, jon z dapamohaj svajho partniora ŭsiaho za paŭtara hoda zarabiŭ na Biełarusi bolš za 5 miljardaŭ dołaraŭ na manipulacyjach z rastvaralnikami i razbaŭlalnikamii. Krynica BRC paćvierdziła, što ažyćciavić hetuju schiemu ŭdałosia praz kampaniju Savoil LLP litoŭskaha biznesmiena Vitalda Tamašeŭskaha.
Dostup da naftavaha krana
U žniŭni 2011 hoda Tamašeŭski zasnavaŭ u Sinhapury kampaniju Savoil LLP dla handlu palivam i alivami.
Usiaho za piać miesiacaŭ partnior Čyža atrymaŭ praz hetuju firmu 800 miljonaŭ dalaraŭ. A ŭžo pa vynikach 2012 hoda vyručka novaj kampanii skłała prykładna piać miljardaŭ dalaraŭ.
Prykładna ŭ takuju ž sumu ekśpierty aceńvajuć prybytak biełaruskich biznesmienaŭ na schiemie z rastvaralnikami i razbaŭlalnikami.
Z dazvołu Łukašenki ŭ 2011-2012 hadach pad vyhladam hetych rečyvaŭ ź Biełarusi vyvozili rasiejskija naftapradukty biez vypłaty ekspartnaj pošliny. U hetym biznesie ŭdzielničała i kampanija «Trajpł» Juryja Čyža.
Ekspartny bum rastvaralnikaŭ i razbaŭlalnikaŭ biełaruskaja statystyka pačała fiksavać ź vieraśnia 2011 hoda, heta značyć praź miesiac paśla taho, jak litoŭski partnior Čyža zarehistravaŭ Savoil LLP.
Krynica ŭ biznes-kołach paćvierdziła BRC, što mienavita praz hetuju sinhapurskuju kampaniju ŭ asnoŭnym handlavali rastvaralnikami i razbaŭlalnikami.
Na schiemie z rastvaralnikami i razbaŭlalnikami supracoŭnictva Čyža i Tamašeŭskaha nie skončyłasia. Pavodle vypiski ź biełaruskaha Miniusta, jany dahetul vałodajuć STAA «NaftaChimTrejdynh». Juryj Čyž — jak fizičnaja asoba, a Vitald Tamašeŭski praz brytanskuju firmu Globecast Limited.
Adnak litoŭski biznesoviec kantakty, što praciahvajucca ź biełaruskim partnioram, admaŭlaje.
«Vitald Tamašeŭski z 2013 hoda vyjšaŭ z usich sumiesnych prajektaŭ ź Juryjem Čyžom i nie źjaŭlajecca jaho partnioram. Taksama z 2014 hoda Vitald Tamašeŭski nie byŭ u Biełarusi i nijakich kantaktaŭ ź Juryjem Čyžom nie padtrymlivaje», — skazaŭ pradstaŭnik Vitalda Tamašeŭskaha.
Daŭni partnior
Juryj Čyž i Vitald Tamašeŭski znajomyja kala 20 hadoŭ. Z dapamohaju «Kibierpartyzanaŭ» daviedalisia, što z 2005 hoda litoviec lotaŭ z Čyžom u Stambuł, Bierlin, Paryž i inšyja harady.
Pryjazdžać u Biełaruś na mašynie Tamašeŭski pačaŭ jašče raniej, u 2003 hodzie.
Čyž tady jakraz pačaŭ budavać pieršy hipiermarkiet Prostore. U 2008 hodzie saŭładalnikam kampanii «Prastor-Trejd», jakaja kiruje handlovymi centrami z kramami ProStore, stanie brytanskaja kampanija Redcast Limited, źviazanaja z Tamašeŭskim.
U tym ža 2008 hodzie praź inšuju brytanskuju firmu, Globecast Limited, litoviec atrymaŭ dolu ŭ kampanii «NaftaChimTrejdynh», jakaja da hetaha času źviazvaje jaho z Čyžom.
Na momant znajomstva z Tamašeŭskim Juryj Čyž užo zaručyŭsia davieram Łukašenki i atrymaŭ dostup da naftavaj haliny. U pačatku 2000-ch kampanija Čyža «Trajpł» zamianiła na naftavym rynku Biełarusi raniejšych hulcoŭ — «Jukołu», «Jurymieks» i «Šviebieł». A naprykancy dziesiacihodździa firma pryjšła i ŭ inšyja śfiery: zasnavała farmaceŭtyčny zavod, pačała budavać žyllo dla vajskoŭcaŭ, atrymała pryvabnyja ŭčastki pad zabudovu ŭ Miensku i ŭźviała ladovuju arenu ŭ rodnaj dla Čyža Biarozie. Sam biznesmien u toj čas byŭ susiedam Łukašenki ŭ elitnym pasiołku Drazdy.
Davier prezidenta Čyžu raspaŭsiudžvaŭsia i na jaho kampanii. U 2007 hodzie «Trajpł» vykupiła Biarozaŭski kambinat silikatnych vyrabaŭ biez praviadzieńnia tendaru. U 2012 hodzie inšaje pradpryjemstva Čyža, «KvarcKrejdPram», atrymała dla raspracoŭki radovišča piasku i krejdy ŭ Małaryckim rajonie Bieraściejskaj vobłaści, znoŭ ža biez aŭkcyjonu. Ahulny košt prajekta aceńvaŭsia ŭ 105 miljonaŭ dołaraŭ.
Spryjalnaść Łukašenki raspaŭsiudžvałasia i na sumiesnyja prajekty siamji Čyža z Tamašeŭskim — naprykład, śvinakompleks «Danprod» u Vałožynskim rajonie. Ułady ŭklučyli pradpryjemstva ŭ respublikanskuju prahramu pa madernizacyi i vydali lhotny kredyt amal na 40 miljonaŭ jeŭraŭ.
Asnoŭnym uładalnikam «Danprod» źjaŭlajecca starejšy syn Čyža Siarhiej, a Tamašeŭski da 2020 hoda mieŭ u im dolu praz kiprskuju afšornuju kampaniju Redcast Holdings Limited.
Ale hałoŭnym sumiesnym prajektam Čyža i Tamašeŭskaha stała taja samaja schiema z rastvaralnikami-razbaŭlalnikami, na jakoj jany praz «Trajpł» i Savoil LLP zarabili prykładna 5 miljardaŭ dalaraŭ — heta 7% biełaruskaha VUP. Ideju hetaj schiemy prypisvajuć tahačasnamu padnačalenamu Čyža Alaksieju Aleksinu.
Z dapamohaj «Kibierpartyzanaŭ» daviedalisia, što ŭ 2011—2012 hadach jon jakraz padarožničaŭ u kampanii svajho načalnika i jaho litoŭskaha partniora.
Sam Tamašeŭski ŭ 2017 hodzie, padčas rehistracyi kampanii HNSL Trading LTD u sakretnaj jurysdykcyi na Brytanskich Virhinskich vyspach, pryznaŭsia, što zarabiŭ svajo bahaćcie mienavita na handli naftapraduktami praz kampaniju Savoil LLP.
Jak litoviec Tamašeŭski vydatkoŭvaŭ zaroblenyja ŭ Biełarusi hrošy
Schiemu z rastvaralnikami i razbaŭlalnikami spyniŭ tahačasny rasiejski premjer Dźmitryj Miadźviedzieŭ u kancy 2012 hoda. Mienavita tady samalot z Tamašeŭskim apošni raz vylecieŭ u Minsk ź ispanskaha Alikante.
U harach hetaha kurorta ŭ Vitalda Tamašeŭskaha jość učastak na try tysiačy «kvadrataŭ», na jakim raźmieščanaja šykoŭnaja viła z basiejnam.
Joj kiruje ispanskaja kampanija Tamašeŭskaha DOMUS UNIQ SL.
Košt nieruchomaści moža dasiahać 15 miljonaŭ dalaraŭ — mienavita ŭ stolki aceńvajucca aktyvy DOMUS UNIQ SL.
Jašče adna rezidencyja partniora Čyža — viła na ŭčastku ŭ 3 tysiačy «kvadrataŭ» la padnožža šviejcarskich Alpaŭ ź vidam na voziera Łuhana.
Padobnyja damy ŭ navakollach kaštujuć kala 13 miljonaŭ jeŭra.
Jość u litoŭskaha biznesmiena nieruchomaść i na radzimie, u Vilni. Piacipakajovaja kvatera płoščaj amal 200 kvadratnych mietraŭ raźmieščanaja ŭ sercy staroha horada. Siaredni rynkavy košt — amal paŭmiljona jeŭra. Nieruchomaściu kiruje litoŭskaja firma EC Turtas, jakoj vałodaje Tamašeŭski.
U rasparadžeńni hetaj kampanii taksama dva darahija aŭtamabili — Ferrari California i Rolls-Royce Wraith.
Taksama va ŭłasnaści Tamašeŭskaha — pryvatny biznes-džet Boinh-737 z bartavym numaram EI-TVG. Samalot byŭ zrobleny ŭ 2014 hodzie, a ŭ 2016 hodzie zarehistravany na firmu Hansel Jet Ireland Limited, jašče adzin aktyŭ Tamašeŭskaha.
Ciapier taki biznes-džet kaštuje prykładna 90 miljonaŭ dalaraŭ.
Šviejcarskaja viła źjaviłasia ŭ Tamašeŭskaha ŭ 2007 hodzie, a ispanskaja, jak i apartamienty ŭ Vilni, — u 2014 hodzie.
Atrymlivajecca, transpart i niekatoruju nieruchomaść u Jeŭropie jon nabyŭ paśla pieryjadu partniorstva z Čyžom.
Supracoŭnictva biez terminu daŭnaści
Ciapier Tamašeŭski zajmajecca naftavym biznesam u Rasiei. Praz kampaniju «Inviest Trejd» źviazany z raspracoŭkaj radovišča «Kamienskaje» ŭ Respublicy Komi.
Tamašeŭski vałodaje pałovaj firmy praz kiprski aktyŭ Senistano Holdings Limited.
Astatnija 50% naležać kampanii Nemerson Finance Limited, zarehistravanaj na Brytanskich Virhinskich vyspach. Za hetaj firmaj staić były vice-prezident «Łukojła» Valeryj Subocin, što stała viadoma sa źlitaj pierapiski rabotnikaŭ «Inviest Trejd».
Hetuju infarmacyju Biełaruskamu rasśledavalnickamu centru taksama paćvierdziŭ były top-mieniedžar «Inviest Trejd».
Pavodle źviestak rasiejskaj asacyjacyi «AsaNafta», u 2019 hodzie kampanija Tamašeŭskaha i Subocina zdabyła amal 12 tysiač ton nafty. U 2020 hodzie jana pavialičyła zdabyču jašče na 5 tysiač ton. Dadzienych pa zdabyčy za minuły hod u publičnym dostupie niama, adnak viadoma, što ŭ 2021 hodzie čysty prybytak «Inviest Trejd» skłaŭ bolš za 10 miljonaŭ jeŭra.
U Juryja Čyža, biełaruskaha partniora Tamašeŭskaha, nakolki nam viadoma, takich dachodaŭ niama, jak i nieruchomaści ŭ Jeŭropie. U sakaviku 2016 hoda na jaho zaviali spravu ab uchileńni ad vypłaty padatkaŭ u asabliva bujnym pamiery i prymusili kampiensavać stratu 11—12 miljonaŭ dołaraŭ. U vieraśni 2016 hoda Čyž vyjšaŭ na volu, ale ŭ sakaviku 2021 hoda jaho zatrymali pa novaj spravie — taksama ŭchileńnie ad vypłaty padatkaŭ. Biznesmien vyjšaŭ na volu pa pamiłavańni, jak pisali ŭ ŚMI, sioleta ŭ vieraśni.
Razam z prychilnaściu Łukašenki Čyž straciŭ nie ŭvieś svoj biznes i, jak pakazvaje hetaje rasśledavańnie, nie ŭsich upłyvovych partnioraŭ. Častka jahonych aktyvaŭ zapisanaja na dziaciej, jašče niekalki vykupili źviazanyja ź im ludzi.
Tak, niedabudavany turystyčny kompleks kala vioski Sabali, jaki pa ŭkazie Łukašenki ŭzvodziŭ Čyž, na aŭkcyjonie nabyła kampanija «Prastorytejł». Jana kantralujecca rasiejskaj firmaj «StandartInviest», i raniej joj zapraŭlała žonka byłoha kiroŭcy Čyža Maryja Čornieńkaja. Ciapier «StandartInviestam» vałodaje ziamlačka Čyža Hanna Papova.
Joj ža naležyć kampanija «Ros-VTS», jakaja aranduje zapraŭki ŭ «NaftaChimTrejdynh» — toj samaj firmy, jakuju da hetaha času razam kantralujuć Čyž i Tamašeŭski.
Papova taksama vałodaje kramami ProStore i restaranam «Załaty hrabieńčyk».
Starejšy syn Čyža Siarhiej zapraŭlaje pradpryjemstvam «Danprod» pa vytvorčaści biekonnaj śvininy ŭ Vałožynskim rajonie.
Małodšy syn Uładzimir kantraluje zavod «TrajpłFarm», jaki vypuskaje antybijotyki.
Niekalki miesiacaŭ tamu inšaje jaho pradpryjemstva vykupiła na aŭkcyjonie palaŭničuju haspadarku Juryja Čyža.
U spravie i dačka Taćciana: jana asnoŭnaja ŭładalnica restarana-brovara «Rakaŭski brovar».
Maci Taćciany, Śviatłana Čyž, vałodaje dvuchpakajovaj kvateraj acenačnym koštam 80 tysiač dalaraŭ.
Svoj dvuchpaviarchovy katedž u Drazdach Juryj Čyž, pa paviedamleńniach ŚMI, pierapisaŭ na niaviestku niezadoŭha da taho, jak jaho aryštavali druhi raz. Ciapier dom aceńvajecca ŭ 720 tysiač dalaraŭ.
Hanna Papova admoviłasia ad kamientaroŭ. My pieradali našyja pytańni dla Juryja Čyža jahonaj pamočnicy i čakajem adkaz.
Atrymlivajecca, historyja biznes-impieryi Juryja Čyža jašče nie skončanaja — jak, mahčyma, i jaho kryminalnaja historyja. ŚMI śćviardžali, što zasnavalnik «Trajpła» straciŭ davier Łukašenki z-za taho, što ŭ svaje najlepšyja hady nibyta vyviez ź Biełarusi kala miljarda dołaraŭ i schavaŭ jaho za miažoj. BRC budzie sačyć za losam hetych hrošaj i za tym, što Juryj Čyž budzie rabić na voli.
Hety materyjał padrychtavany ŭ partniorstvie ź litoŭskim rasśledavalnickim centram Siena i pry padtrymcy OCCRP i «Kibierpartyzanaŭ».
Praciah ab spravach litoŭskaha partniora Juryja Čyža čytajcie ŭ listapadzie na partale litoŭskaha rasśledavalnickaha centra Siena.
Ciapier čytajuć
Na kanviercie Cichanoŭskaj napisana «Miedviediu O.V.» Što heta za čałaviek?11
Na kanviercie Cichanoŭskaj napisana «Miedviediu O.V.» Što heta za čałaviek?
Chrysta Hrozieŭ: ad ramantyka-radyjoamatara da čałavieka, jaki vykryŭ samyja zmročnyja tajamnicy HRU i FSB. Jak jaho vierbavała śpiecsłužba Luksiemburha i jak jon vymušany chavacca ciapier
Kamientary