Leanid Kozik: «Da śloz kryŭdna było, što mianie krytykavali za kantraktnuju sistemu. A ja navat prasiŭ Łukašenku jaje admianić!»
Były kiraŭnik Fiederacyi prafsajuzaŭ Biełarusi Leanid Kozik apošnim časam źnik z navin. My pacikavilisia ŭ jaho, čym siońnia žyvie były čynoŭnik.
Leanid Kozik: Jak syšoŭ z pasady, dyk bolš nikomu i nie patrebny. Tak u nas zaŭsiody było, hetak i ciapier zastajecca… Čym zajmajusia? Hladžu za žyćciom. Naziraju za ŭsim: za ŚMI, za ludźmi, za vystupleńniami.
Vielmi šmat čytaju, u mianie vialikaja biblijateka. Ja čytaŭ ź dziacinstva, znachodziŭ niejkija arkušyki — i čytaŭ. Takaja ŭžo dzie straść. Ciapier pieračytvaju ŭsio zapar. Sučasnaja litaratura mnie nie duža cikavaja. Ja ŭsio ž prychilnik staroha ładu, hieraizmu savieckaha i biełaruskaha narodu, jakija budavaŭ i praciahvaje budavać.
Ź biełaruskaj litaratury čytaju ŭsio: i Adamoviča, i Karatkieviča. Lublu, kaniečnie, biełaruskuju prozu.
Unukaŭ haduju, ich u mianie čaćviora. Časam padkidvajuć ich mnie, choć i nie złoŭžyvajuć. Ja z radaściu vuču ich žyćciu, jak treba vučycca ŭ škole.
«NN»: Za dziejnaściu prafsajuzaŭ sočycie?
ŁK: Mała. Jany mianie nie turbujuć, ja im nie patrebny. Nichto ni razu słova dobraha nie skazaŭ. U mianie niama nijakaj kryŭdy ni da kaho. Moža, u ich jość?
U svoj čas ja prosta napisaŭ zajavu dy syšoŭ. Mnie tady było 65 hadoŭ, ja ŭžo napracavaŭsia. Dvanaccać hadoŭ u prafsajuzach. Ja zrabiŭ dla prafsajuzaŭ usio, što mnie daručali, heta raz, i toje, što ličyŭ patrebnym, heta dva. I ciapier mianie sustrakajuć z pavahaj. Usio ž było razvalena i razburana. Jany ciapier [kiraŭnictva prafsajuzaŭ — «NN»] pryjšło ŭsio na hatovaje i radujucca. I ličać, što tak było i budzie zaŭsiody. Nie. Kali nie być haspadarnikam i nie zajmacca, to praź piać hadoŭ razvalicca i toje, što my stvaryli.
«NN»: Vas šmat krytykavali za kantraktnuju sistemu.
ŁK: Samaje niedarečnaje, za što mianie krytykavali, — heta za kantraktnuju sistemu. I mnie było tak kryŭdna. Nie toje, kab da ślozaŭ, ale vielmi kryŭdna. Kantraktnuju sistemu ŭviali ŭ 1999 hodzie, jašče pry Hančaryku, ja pryjšoŭ u prafsajuzy ŭ 2002 hodzie.
Da mianie hetyja try hady nichto nie zhadvaŭ pra hetuju kantraktnuju sistemu, nikomu treba nie było. Ja jaje ŭspomniŭ. Pačaŭ advajoŭvać pastupova. Chadziŭ da prezidenta, kazaŭ, davajcie admienim. Mnie kažuć, što nie. Nu davajcie choć heta zrobim? Nu davajcie. My adstajali tady pravy piensijanieraŭ, žančyn u dekrecie. My šmat čaho pastupova zrabili. A jany paśla nas ničoha nie zrabili, tolki jazykami mienciać. Šmat chto choča śpisać na Kozika kantraktnuju sistemu, ale niachaj spačatku padymuć archivy i hady. I pabačać, chto heta stvaryŭ. U 1999 hodzie ŭ parłamiencie nichto ni słova nie skazaŭ, ni pikieta, ni zabastoŭki, ničoha nie było. Heta pustoje. Ja nie prymaju tut na siabie nijakaj viny, ni na siabie, ni na svaju kamandu.
«NN»: Vaš syn niadaŭna sprabavaŭ prabicca ŭ palityku, sprabavaŭ stać deputatam. Padtrymlivali?
ŁK: Kaniečnie. Kazaŭ: «Idzi pasprabuj, ubačyš, jak jano budzie». I raskazaŭ jamu, jak budzie. Tak jano i było. Jon razumnik, ja nie saromiejusia heta skazać. Jon jeździć pa ŭsim śviecie, čytaje lekcyi na anhlijskaj movie. Mianie tolki ŭ Maskvu klikali siabry. A tut mianie zanieśli ŭ niejki čorny śpis, nibyta mianie nie isnuje.
«NN»: A vy nie viedajecie, z čym heta moža być źviazana?
ŁK: A z čym moža? Nie viedaju absalutna. Paniaćcia nie maju. Nie treba, dyk nie treba. U mianie ŭžo ŭzrost nie toj.
«NN»: Na leciščy lubicie čas pravodzić?
ŁK: U mianie ŭ Barysavie lecišča jość, u Čyrvonym Kastryčniku. 25 mietraŭ, u 1980 hodzie jaho budavaŭ. Tak, jezdžu, asabliva letam. Jahady, hryby pačynajucca. Vohnišča raźviadu, pasiadžu tam. Dobra.
***
Leanid Kozik naradziŭsia ŭ 1948 hodzie ŭ Barysavie. Skončyŭ BDU (1977), narhas (1985). Juryst, ekanamist. Pracavaŭ pamočnikam prakurora, staršynioj prafkamu BATE, dyrektaram šviejnaj fabryki ŭ Barysavie. Byŭ deputatam Viarchoŭnaha Savietu 12 sklikańnia. U 1998 hodzie byŭ vice-premjeram. U 2001 — namieśnikam kiraŭnika Administracyi prezidenta. U lipieni 2002 hodu byŭ abrany staršynioj Fiederacyi prafsajuzaŭ. Doktar ekanamičnych navuk (1999), prafiesar.
Kaleha pamierłaha vykładčyka Ščukina: Jaho kinuła žonka ź dziećmi, pačałasia depresija. U vyniku zvolnili za prahuły8
Kamientary