Što raskazvaŭ Statkievič susiedziam u noč pierad vyjezdam na miažu
Mikoła Statkievič pravioŭ apošniuju noč pierad sprobaj departacyi ŭ SIZA KDB. Tudy pryvieźli jaho i jašče bolš za dziesiać palitviaźniaŭ, jakich źbiralisia vyzvalić na nastupny dzień. Raspytali Siarhieja Sparyša pra toje, što raskazvaŭ Statkievič.

«Adčyniajucca dźviery, i ja čuju niešta nakštałt «nu, lohki na pamin». Hladžu — a heta Statkievič! Vielmi ŭściešylisia, bo byŭ strach, što jon užo nie žyvy, daŭno nie było infarmacyi pra jaho.
Jon byŭ našmat bolš schudnieły, čym raniej, ale nastroj u jaho byŭ vielmi dobry. Pa ahulnym uražańni jon u dobrym stanie», — raskazvaje Sparyš.
I tym nie mienš Statkievič, jak kaža Siarhiej, maje prablemy sa zdaroŭjem. Za kratami palityk mieŭ vostryja prablemy z sercam — jon nie byŭ abśledavany naležnym čynam, ale, jak jon kazaŭ u hutarcy sa Sparyšam, havorka chutčej za ŭsio pra infarkt. Paśla hetaha Mikałaja jašče i sadžali ŭ ŠIZA.
Za čas źniavoleńnia Statkievič trojčy pieranios kavid, taksama pieražyŭ pnieŭmaniju. I heta ŭ dadatak da chraničnych chvarobaŭ, bo ŭ Mikoły sardečnaja arytmija i chraničny branchit.
U toj viečar u kamiery SIZA KDB Sparyš i Statkievič šmat hutaryli:
«My ŭsio-tki nie bačylisia piać hadoŭ, tamu było pra što pahavaryć — i pra vyniki taho, što adbyłosia ŭ 2020-m, i pra płany na budučyniu. [Statkievič] daŭ paru instrukcyj, jakija treba budzie vykanać. Kazaŭ pra toje, što biełaruskaja nacyja sfarmavanaja, i heta vynik 2020‑ha hoda».
Mikałaj prahavaryŭ, što nie budzie źjazdžać z krainy, čym nie ździviŭ Sparyša:
«Vajskoŭcy, šlachcičy takoha typu, jak Statkievič, nie biehajuć. Było vidavočna, što dla jaho heta pra honar. Ale samaje hałoŭnaje, što Statkievič — heta nie ramantyk, a prahmatyčny, mudry palityk. Jon praličyŭ, što samaje mocnaje ŭździejańnie budzie ŭ tym vypadku, kali jon zrobić tak, jak i zrabiŭ paźniej.
Pa-pieršaje, heta vielmi vialiki mižnarodny skandał. A pa-druhoje, i heta važniej, takim čynam u Biełarusi zastaniecca maralny lidar. Kali ŭsia apazicyja vyjedzie za miažu, jana, chutčej za ŭsio, praź niejki čas rastvarajecca ŭ drobnych svarkach. A sapraŭdny lidar pavinien być u Biełarusi, nam patrebny naš Nelsan Mandeła».

Sparyš śviedčyć: niahledziačy na šmat hadoŭ u izalacyi, Statkievič dobra viedaŭ asnoŭnaje, što adbyvajecca ŭ Biełarusi i ŭ śviecie. Palityk atrymlivaŭ tolki drabnicy infarmacyi z voli. Naprykład, niešta možna było pračytać u dziaržaŭnych hazietach, niešta — pačuć pa radyjo ci daviedacca ŭ hutarkach z tamtejšymi kryminalnikami. Ale Statkieviču i hetaha chapała, kab rabić vysnovy z navinaŭ.
Sparyš uspaminaje:
«Jon kazaŭ, što kali b my pieramahli ŭ 2020-m, nie było b poŭnamaštabnaj vajny va Ukrainie. Blickryh byŭ mahčymy tolki ŭ adnym vypadku — u vypadku ŭdaru pa Kijevie, udaraŭ z Kryma i Danbasa naŭrad ci chapiła b. Treba było chutka ŭziać Kijeŭ, Zialenski źbieh by, i tady možna było b raźličvać na pieramohu.
Ruskija praličylisia. Ale kali b nie było mahčymaści zajści z poŭnačy, u ich nie było b hetych padmanlivych nadziej. I tady sotni tysiač čałaviek zastalisia b žyvyja, i Jeŭrasajuzu nie daviałosia b vydatkoŭvać ciapier takija hrošy na ŭzbrajeńnie».

Rankam pierad vyjezdam, zhadvaje Siarhiej, Statkievič adčuvaŭ siabie drenna. Uzmacniłasia arytmija, i jon amal uvieś čas lažaŭ, daviałosia prymać leki. Darečy, pra tabletki: Sparyš padkreślivaje, što paśla admovy jechać u Litvu Statkieviču mohuć nie davać leki — maŭlaŭ, heta standartny sposab cisku na viaźniaŭ z chvarobami.
Apošni raz surazmoŭca bačyŭ Mikołu na miažy, kali toj vybraŭsia z aŭtobusa, u jakim jaho sprabavali departavać u Litvu:
«Ja tolki bačyŭ, jak jon išoŭ mima aŭtobusa. Ja jaho dobra viedaju, to razumieŭ, što jon u nastroi bajavoha zapału. Jon byŭ vielmi sabrany i viasioły, uśmichaŭsia i išoŭ chadoj vajskoŭca».
Sparyš kamientuje čutki pra toje, byccam Statkievič nazvaŭ Siarhieja Cichanoŭskaha zdradnikam:
«Vielmi važna — jon ničoha mnie nie kazaŭ pra toje, što ličyć Cichanoŭskaha zdradnikam. Tamu ja dziŭlusia hetym čutkam. My ź im amal nie hutaryli pra Cichanoŭskaha, i kali b jon chacieŭ danieści da mianie tuju infarmacyju, [što Cichanoŭski — zdradnik,] jon by mnie abaviazkova pra heta skazaŭ i patłumačyŭ by, čamu tak dumaje.
Heta vielmi surjoznaje pytańnie, za kratami ličycca niapravilnym ačarniać ludziej. Tamu mnie zdajecca, što ŭsia hetaja historyja — niejkaje nieparazumieńnie».
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆŽonka Statkieviča raskazała, pra što paśpieła parazmaŭlać ź im
«U vyniku jon skazaŭ mnie: «Chopić mianie šantažavać, ja chaču palubavacca hetymi drevami». Aksana Kołb raskazała, pra što razmaŭlała sa Statkievičam na miažy
Eks-palitviazień Siarhiej Sparyš: Samaje składanaje — kamunikacyja z kryminalnikami
Kamientary
bo ŭsia hetaja trejciasektarnaja hniuś zdolnaja tolki ŭ čarhovy raz lehčy pad čekistaŭ ŭ ramkach "Prymireńnia". Moža heta i naiŭna, ale ja adčuvaju Statkievič - apošniaja nadzieja što niekali čekistaŭ pahoniać s..naj miatłoj
Navošta vy chłuślivyja pytańni zadajecie Sparyšu?