Jaŭhien Bojka: U 2015-m ludzi buduć patrabavać ziamli i voli

Imia 25-hadovaha Jaŭhiena Bojki prahučała ŭ ŚMI, kali jon na kanfierencyi Nacyjanalnaj płatformy Forumu hrama­dzianskaj supolnaści ŭ Minsku prapanavaŭ płan «Płoščy-­2015». Jaho stratehija pryviadzie da pieramien u krainie, upeŭnieny chłopiec. Kalehi krytykujuć jaho za ramantyzm. Chto taki Jaŭhien Bojka i što ŭ jaho za śmiełyja prapanovy?

Jaŭhien nazyvaje siabie «zvyčajnym biełaruskim chłopcam». Naradziŭsia ŭ Mahilovie. Jaho baćka z Zachodniaj Biełarusi, matula — z Mahiloŭščyny. «Kožnaje leta mianie vazili ŭ viosku da baćki na Zachodniaje Paleśsie, pad Małarytu. Na ŭsio žyćcio zapomnilisia viasiołyja ludzi, ich havorka i pieśnia «Ty ž mene pidmanuła». U škole ja navat kazaŭ zamiest «jon» — «vin», nastolki paŭpłyvała havorka Paleśsia».

Vystupaŭ za spraviadlivaść

Ja byŭ trochi chulihanam, u škole chiba raz na miesiac byŭ ty­dzień, kali prynosiŭ dziońnik biez zaŭvah. Ale zaŭsiody vystupaŭ za spraviadlivaść. Savieckija mulciki pryvučyli da pošuku i abarony spraviadlivaści.

Vysocki i Karatkievič — prykład nieasudžeńnia

Baćki zaŭsiody davali mnie svabodu vybaru. Jany ŭ mianie nie biełaruskamoŭnyja, ale knižku Karatkieviča ja ŭpieršyniu pabačyŭ u rukach matuli. Kali ŭ 9­m kłasie pačaŭ čytać jaho, heta stała kropkaj adliku pa źmienie majho žyćcia. Vysocki i Karatkievič — dźvie asoby, jakija dla mianie z samaha dziacinstva zastalisia prykładam staŭleńnia da ludziej i nieasudžeńnia navakolnaj rečaisnaści.

Jakija podpisy, za kaho podpisy — ja nie viedaŭ

Majo žyćcio šmat u čym vyznačyŭ Karatkievič. Ja pastupiŭ na histfak našaha MDU. Na pieršym kursie da mianie padyšli chłopcy sa starejšych kursaŭ i prapanavali iści źbirać podpisy. Na dvary 2005 hod. Ja tady ŭvohule nie raźbiraŭsia ŭ palitycy. Jakija podpisy, za kaho podpisy — ja nie viedaŭ, ale klikali dobryja chłopcy, tamu pajšoŭ. Paśla daviedaŭsia, što podpisy za Milinkieviča. Pačytaŭ pra jaho, schadziŭ na jaho sustreču z vybarščykami. Ź ciaham času pryjšło razumieńnie dziaržaŭnaj pazicyi i apazicyi.

Matula zamknuła mianie doma

Spačatku baćki skieptyčna stavilisia da taho, što ja rablu. U 2006 matula navat zamknuła mianie doma, kab nie pajechaŭ nikudy, ale paśla adpuściła, i ja pajechaŭ na Płošču. A ŭ 2011, padčas «maŭklivych akcyj», matula sama jeździła na mašynie ź pieśniaj «Pieramien» i plaskała z narodam.

Adličyli na trecim kursie

Na trecim kursie mianie adličyli. Sprabavali i raniej, ale vykładčyki nie davali. U vyniku mianie adličyła kafiedra zamiežnych movaŭ. Ciapier ja davučvajusia ŭ Polščy i dapisvaju mahistarskuju pracu.

Biełarusy znajšli vyjście

Va ŭniviersitecie naš vykładčyk rabiŭ etnahrafičnyja vandroŭki pa Mahiloŭskaj vobłaści, u jakich ja z asałodaj braŭ udzieł. Padčas tych ekśpiedycyj pierakanaŭsia, što nie ŭsio ŭ nas tak piesimistyčna. Ja pabačyŭ na ŭłasnyja vočy, što biełarusy — heta narod, jakija ŭmieje dobra trymacca, hulać, tančyć, dureć. Našyja zastolli samyja krutyja. Biełarusy, uvieś čas tryvajučy, znajšli vyjście va ŭnutranaj kultury.

Heta nie strach viadomaha, a strach nieviadomaha

Pieršy moj dośvied Płoščy adbyŭsia ŭ 2006 hodzie. Tady na druhuju noč, kali niechta skazaŭ, što jeduć KamAZy, poŭnyja vajkoŭcaŭ, i budzie razhon, mnie stała strašna. Heta byŭ strach nieviadomaha. Ja nie viedaŭ, za što bajacca: za žyćcio, za zdaroŭje ci za los blizkich. I tady ja vyjšaŭ da mikrafona i skazaŭ, što ŭsio dobra, heta hruzaviki viazuć validoł da Administracyi prezidenta, bo tam usim kiepska stała. Takim čynam supakojvaŭ siabie.

Ni ŭ 2006, ni ŭ 2010 Płoščy nie było

Płošča nie arhanizoŭvajecca ŭ dzień vybaraŭ. U hetym sensie ni ŭ 2006, ni ŭ 2010 Płoščy nie było.

Kažycie, što treba rabić

U 2010 nie było navat niejkaha padabienstva Płoščy, dzieviać lidaraŭ nie zmahli ni pra što damovicca i niešta arhanizavać. U vyniku, šmat chto adčuŭ bol i rasčaravańnie paśla razhonu. Mnie niadaŭna skazali, što byccam by apazicyjnyja lidary rychtavali błakavańnie čyhunačnaha vakzała. Pra heta nichto nie viedaŭ. Jany nie mahli kiravać natoŭpam. Na Płošču maje vychodzić nie natoŭp, a narod. Ludzi hatovyja da samaarhanizacyi.

Ruch, jaki vyniasie lidara

Lidary paŭstajuć, kali jość adpaviedny klimat. Ciapier jaho niama. Ja spadziajusia, adpaviedny klimat uźniknie bližej da vybarčaj kampanii. Patrebny hramadska­palityčny ruch, jaki vyniesie lidara.

Chopić niedaaceńvać svoj narod

Hałoŭny składnik Płoščy — ludzi. Možna napisać supier­mieha­prahramu, płan i stratehiju, ale kali vy prychodzicie na sustreču ź ludźmi i nie možacie ich natchnić, kali jany bačać pahardu ŭ vašych vačach — navat nie biaryciesia za spravu. Mnohija apazicyjaniery, jak i ludzi ŭłady, prynižajuć narod, ličać jaho ni na što nie zdolnym. Tak ničoha nie vyjdzie, chopić niedaaceńvać svoj narod.

Luboŭ da čałavieka — meta

U našych umovach treba zajmacca nie palitykaj, a aśvietaj. Samaja hałoŭnaja našaja meta, jak kazaŭ jašče Havał, — humanizacyja adnosinaŭ. Luboŭ da čałavieka — heta meta. Usie adnosiny: dziaržava­čałaviek, čałaviek­dziaržava, čałaviek­čałaviek — pavinny być jak maha bolš humannymi. A ŭsio heta mahčyma praz stvareńnie adkrytaj hramadzianskaj supolnaści.

Partyi buduć maryć dałučycca da nas

Mahčyma, ja vyhladaju vielmi dziorzkim i samaŭpeŭnienym, ale ja prosta adčuvaju ŭnutrana, što ŭsio ŭdasca. Toj, chto budzie dziejničać u 2015­m, atrymaje takuju padtrymku, što partyi buduć maryć dałučycca da nas.

My źbiarem bolš za 100 tysiač čałaviek

Kali ŭsio zrabić pravilna – razhonu nie budzie. Płošča składajecca sa šmatlikich elemientaŭ, praca nad jakimi patrabuje vialikich vysiłkaŭ. Niemahčyma pradkazać kolkaść ludziej na Płoščy. Siłavyja struktury nie mohuć atakavać, kali nie majuć niekalkich pieradumoŭ. Adna ź ich – kolkaść ludziej, tut dziejničaje raskład 1:5, kali ludziej bolš u 5 razoŭ, jany nie atakujuć. U Minsk možna pryvieźci nu maksimum tasiač 15 siłavikoŭ. Kali niearhanizavanaja płošča nabiraje 40-50 tysiač, to kolki ž źbiare arhanizavanaja? My źbiarem bolš za 100 tysiač čałaviek, jak minimum..

Nijakich ahresiŭnych dziejańniaŭ

 Płošča – heta sabrańnie ludzieŭ u adnym miescy, nielha nikudy iści! Taksama nielha zajmać administratyŭnyja budynki i ni ŭ jakim razie nielha rabić ahresiŭnych dziejańniaŭ. Nu i kaniečnie samaarhanizacyja: heta štaby, pa niekalki dziasiatkaŭ čałaviek, jakija buduć sapraŭdy pachać, dalej – stvareńnie siektaraŭ sa svajoj kuchniaj, suviaźziu sa štabami. Štaby pavinny pracavać pa ŭsioj Biełarusi.

Pry baraćbie za svabodu ni ŭ jakim razie nielha rabić ahresiŭnych dziejańniaŭ.

Ja hatovy ŭziać adkaznaść za Płošču. Ja prosta lublu narod i lublu krainu, svaju Radzimu. Padčas etnahrafičnych ekśpiedycyj ja bačyŭ nizy, ja bačyŭ bieśpierśpiektyŭnaje žyćcio, bačyŭ, jak śpivajucca maje siabry i znajomyja. Ale navat u sukupnaści z hetym ja ŭsio heta lublu. Bo heta Biełaruś, a ja adzin z tysiačy, chto nie moža admovicca ad zmahańnia za Biełaruś.

Biez svabody nie budzie chleba

Samy hałoŭny pasył — «Chleba, soli, ziamli, voli!». Janka Kupała abjadnoŭvaje ŭ im materyjalnyja patrabavańni z kaštoŭnasnymi, i heta spraviadliva. Biez svabody nie budzie chleba.

Što takoje Nacyjanalnaja płatforma?

Va «Uschodnim partniorstvie» ŭdzielniki pradstaŭlenyja na ŭzroŭni kiraŭnikoŭ krain. Pakolki biełaruskija ŭłady curajucca intehracyi ź Jeŭropaj, Biełaruś pradstaŭlenaja Nacyjanalnaj płatformaj Foruma hramadzianskaj supolnaści. U jaje ŭvachodziać sotni hramadskich arhanizacyj, jakija kaardynujucca dziela nabližeńnia Biełarusi da jeŭrapiejskich standartaŭ.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0