Jak ajcišnik lehalizavaŭsia ŭ Čechii: tam ban dla biełarusaŭ, ale jość łajfchak

Andrej pracuje ŭ IT z 2021 hoda. Na vybar novaj prafiesii z adnaho boku paŭpłyvała pandemija COVID-19. A ź inšaha — źmieny ŭ palityčnym žyćci krainy paśla 2020 hoda. U pačatku 2022 hoda Andrej atrymaŭ ofier ad bujnoj ukrainskaj kampanii i pierajechaŭ u Kijeŭ. Ale pačałasia vajna, i častku kamandy, jakaja pahadziłasia źjechać, evakujavali ŭ Čechiju.

Ź lehalizacyjaj na novym miescy ŭ biełarusa ŭźnikli surjoznyja prablemy: nieŭzabavie paśla pačatku rasijskaha ŭvarvańnia va Ukrainu Čechija spyniła vydaču viz i vidaŭ na žycharstva hramadzianam Biełarusi i RF.

«Udałosia atrymać pracoŭnyja VNŽ na dva hady — heta byŭ niaprosty praces»

— Na žal, u Čechii dziejničaje ban dla hramadzian našaj krainy. I ŭžo paśla taho, jak my siudy pryjechali, stała zrazumieła, što vyrašeńnie pytańnia ź lehalizacyjaj tut budzie zadačaj z zoračkaj.

U niejki momant mnie ŭdałosia źviazacca z pradstaŭnikom biełaruskich demsił u Čechii. Tam raspaviali pra isnujučuju vizavuju prahramu MZS Češskaj Respubliki «Hramadzianskaja supolnaść».

My skarystalisia joj, adna z najbujniejšych pravaabarončych arhanizacyj Čechii vystupiła našym harantam. I praz paŭhoda nam udałosia atrymać pracoŭnyja VNŽ na dva hady.

Skazać, što heta byŭ niaprosty i chvalujučy praces — nie skazać ničoha. (Ałharytm — pad raspoviedam Andreja). Ale ŭsio skončyłasia dobra, i ciapier praces padaŭžeńnia terminu dziejańnia dakumientaŭ nie vyklikaje dadatkovych składanaściaŭ. 

Pakul (u bližejšyja niekalki hadoŭ) ja płanuju zastavacca ŭ Čechii. Viartacca ŭ Biełaruś pa-raniejšamu niebiaśpiečna, dy i niejkich śvietłych pierśpiektyŭ, na žal, taksama nie vidać. Ale ŭ addalenaj budučyni, paśla źmieny ŭłady, ja budu rady paŭdzielničać u žyćci svajoj krainy. I mahčyma navat viarnusia.

«Lubaja źmiena pracadaŭcy pakul što vyhladaje małavierahodnaj»

U majoj kampanii supracoŭniki pracujuć u roznych režymach. Z pačatkam vajny, pa zrazumiełych pryčynach, stała značna bolš tych, chto pracuje dystancyjna. U tym liku pad abstrełami, prosta z ukryćciaŭ. Surovyja realii žyćcia i pracy ŭ krainie, jakaja sutyknułasia z ahresijaj.

Z asablivaściaŭ pracy ŭ Čechii zhadaju najaŭnaść jak češskaha, tak i ŭkrainskaha kalendara śviatočnych i pracoŭnych dzion — nam ich prapanujuć na vybar. Praciahłaść pracoŭnaha dnia ŭ nas standartnaja (vosiem hadzin plus hadzina na abied). U asablivych vypadkach mahčymyja pierapracoŭki, jakija asobna apłačvajucca.

Unutry kampanii my vielmi tavaryskija, bo ŭsie apynulisia ŭ ciažkim i šmat u čym padobnym stanoviščy. I starajemsia znachodzić niešta dobraje ŭ novych abstavinach, pravodzić volny čas ź cikavaściu i zadavalnieńniem.

Ci jość u mianie zaraz niejkija karjernyja pierśpiektyvy? U Biełarusi ich dakładna nie było b.

Ale i tut lubaja źmiena pracadaŭcy pakul što vyhladaje małavierahodnaj. Pa-pieršaje, dla hetaha treba svabodna vałodać češskaj movaj. Pa-druhoje, sam praces źmieny pracadaŭcy dla takich, jak ja supracoŭnikaŭ (sa zvyčajnym pracoŭnym VNŽ) supravadžajecca vialikaj papiarovaj vałakitaj. Jakuju ŭ dadatak treba paśpieć zaviaršyć u vielmi ścisłyja terminy.

«Siaredniaja adnapakajovaja kvatera abychodzicca ŭ tysiaču jeŭra ŭ miesiac»

Žyllo my arendavali z dapamohaj ryełtara. Kali my pryjechali ŭ Prahu, tut užo było šmat biežancaŭ, i znajści dobruju kvateru było tym jašče kvestam. Adnak mnie pašancavała, i praz usiaho dva tydni, jakija syšli na pošuk kvatery i afarmleńnie dakumientaŭ, udałosia ŭjechać u našyja pieršyja apartamienty. Siaredniaja adnapakajovaja kvatera (tut heta nazyvajecca «1+1») abychodzicca ŭ siarednim u tysiaču jeŭra ŭ miesiac. Kamunalnyja płaciažy ŭ asnoŭnym fiksavanyja, z štohadovym pieraraźlikam. Ich pamier mocna adroźnivajecca i zaležyć ad enierhaefiektyŭnaści doma, ad uładalnika, rajona i hetak dalej.

Hramadski transpart u Prazie, napeŭna, možna nazvać adnym ź lepšych u Jeŭropie. Sietka — pryčym jak dzionnaha, tak i načnoha — pakryvaje navat adnosna addalenyja rajony horada. Vielmi dakładna prytrymlivajecca raskładu, i vielmi čysty. 

Naturalna, u Prazie jość i typovyja jeŭrapiejskija niuansy. Tut składana znajści supiermarkiet, jaki pracuje paśla 10 viečara, abo apteku, adkrytuju ŭ vychodny dzień. Ale da hetaha chutka pryzvyčajvaješsia i padładžvaješsia.

Tak jak ja pracaŭładkavany pa kantrakcie, u mianie jość standartnaja dziaržaŭnaja miedycynskaja strachoŭka, jakaja pakryvaje bolšuju častku miedabsłuhoŭvańnia i, pry nieabchodnaści, lačeńnia. Čuŭ šmat historyj pra toje, jak tut składana znajści vuzkaha śpiecyjalista i zapisacca da jaho. Ale ja z padobnymi prablemami nie sutykaŭsia. Zaŭždy znachodziŭsia patrebny śpiecyjalist i svabodnaje «akienca» ŭ jaho raskładzie.

Češskija pradukty adroźnivajucca ad biełaruskich. U Čechii prykmietna mienš ryby i praktyčna niama zvykłych nam varanych kaŭbas i vialenaha miasa. Češskaja kuchnia śpiecyfičnaja i tłustaja, ale z časam da ŭsiaho pryzvyčajvaješsia. Kažučy pra Čechiju, nielha pramaŭčać pra piva: tut jość samaje miakkaje piva na luby hust i ŭ vielizarnym asartymiencie.

«Chutčej za ŭsio, ty zaŭsiody budzieš dla ich «cizincam» (zamiežnikam)»

Čechi značna bolš zakrytyja ludzi, čym biełarusy. Navat kali ty zaviadzieš tut novych pryjacieleŭ, ty naŭrad ci stanieš dla ich siabram. Chutčej za ŭsio, ty zaŭsiody budzieš dla ich «cizincam» (zamiežnikam). Ale ŭ hetym niama ničoha strašnaha. 

Heta nijak nie ŭpłyvaje na znosiny ci ŭzajemaadnosiny. Prosta zaŭždy jość niejkaja dystancyja, i jana, jak praviła, krychu bolšaja, čym heta pryniata ŭ nas.

Da pierajezdu ja mała viedaŭ pra Čechiju, tamu sa stereatypaŭ pra čechaŭ mnie byli viadomyja tolki luboŭ da piva i da tłustaj ježy. Hetyja stereatypy paćvierdzilisia całkam. Ale heta cudoŭnaja kraina z vydatnymi ludźmi. Krychu inšymi, čym my — ale heta absalutna narmalna.

Niahledziačy na peŭnuju zakrytaść čechaŭ, da biełarusaŭ jany staviacca stanoŭča, z pavahaj i razumieńniem. Mnohija ludzi čuli pra situacyju ŭ našaj krainie paśla padziej 2020 hoda.

U Čechii dastatkova družnaja biełaruskaja dyjaspara. Niaredka prachodziać kulturnyja mierapryjemstvy, kancerty i, viadoma, sumiesnyja pachody «na pivička». U miascovych biełarusaŭ jość niekalki žyvych čataŭ, dzie zaŭsiody hatovyja dapamahčy.

Pastajanna padtrymlivaju suviaź i ź blizkimi, jakija zastalisia ŭ Biełarusi. Časta ź imi stelefanoŭvajemsia, pierapisvajemsia, abmieńvajemsia navinami. Pa zrazumiełych pryčynach u hości da ich jechać nie śpiašajusia, choć i vielmi sumuju.

Ciažkaści z češskaj movaj u mianie jość dahetul, choć i pražyŭ tut užo kala troch hadoŭ. Upłyvajuć niedachop času i, napeŭna, zvyčajnaja čałaviečaja lanota. Nie ŭpeŭnieny, što i ŭ bližejšyja hady nahaniu. Ale dla lubych uzajemadziejańniaŭ ź dziaržstrukturami dobry ŭzrovień movy prosta nieabchodny.

U Čechii ja pražyŭ užo kala troch hadoŭ. Pakul nie mahu skazać, što staŭ tut «svaim». Ale takoj mety ja dla siabie i nie staviŭ. Ci atrymałasia pabudavać bolš-mienš kamfortnaje žyćcio? Dakładna tak. A voś u tym, kab adčuvać siabie biełarusam u luboj kropcy śvietu, nie baču ničoha drennaha.

U maim ciapierašnim žyćci zachoŭvajecca miesca dla biełaruskaj kultury. Muzyka, naprykład — u maim žyćci vielmi šmat miesca adviedziena biełaruskim artystam, i ja zaŭsiody z zadavalnieńniem adkryvaju novyja imiony svaim znajomym. A jašče kuchnia. Kožny raz, kali siabry — nie biełarusy traplajuć da nas na draniki, jany admaŭlajucca vieryć, što ŭ hetaj stravie niama niejkaha tajemnaha inhredyjenta.

Na ŭklučeńnie ŭ vizavuju prahramu MZS Čechii «Hramadzianskaja supolnaść» mohuć pretendavać biełarusy i biełaruski, jakija ŭdzielničali ŭ baraćbie za svabodu, abaraniali pravy čałavieka albo źjaŭlajucca pradstaŭnikami hramadzianskaj supolnaści, niezaležnych ŚMI abo akademičnaj śfiery.

Ałharytm taki:

1. Treba źviarnucca da adnoj ź niedziaržaŭnych arhanizacyj, jakija mohuć vystupić harantami pierad MZS. Śpisa harantaŭ niama ŭ adkrytym dostupie. Zdajecca, dastupnaja opcyja — zrabić heta praz ofis demsił Biełarusi ŭ Češskaj Respublicy. 

Važna: MUS Biełarusi ŭniesła ŭ śpis ekstremisckich farmiravańniaŭ hrupy hramadzian, abjadnanyja pad nazvami, u pryvatnaści, «Kamanda Śviatłany Cichanoŭskaj», «Ofis Śviatłany Cichanoŭskaj». Farmalna ofis u Čechii nie fihuruje ŭ takich śpisach. Adnak kali dla vas heta stop-faktar, varta acanić ryzyki ŭ vašaj situacyi. 

U elektronnym liście pažadana apisać nie tolki svoj aktyviscki bekhraund, ale i ciapierašniuju situacyju, kab supracoŭniki ofisa razumieli, u jakoj krainie znachodzicca čałaviek, na padstavie jakich dakumientaŭ, ci nie zakančvajecca ŭ jaho ŭ najbližejšaj budučyni termin dziejańnia pašparta i hetak dalej. 

2. Paśla analizu vypadku i vieryfikacyi zajaŭnika ofis rekamienduje jaho adnoj z arhanizacyj-harantaŭ — abo admaŭlaje.

3. Ad haranta zajaŭnik atrymlivaje ankietu, jakuju treba budzie zapoŭnić dla ŭklučeńnia ŭ prahramu. A paśla ŭzhadnieńnia kandydatury z MZS Čechii — jašče i śpis nieabchodnych dakumientaŭ dla padačy i datu padačy. 

Padača dakumientaŭ pa vizavaj prahramie «Hramadzianskaja supolnaść» mahčymaja nie tolki praz pasolstva Čechii ŭ Biełarusi, ale i praź inšyja češskija pasolstvy, kali čałaviek užo byŭ vymušany pakinuć Biełaruś. Kali biełarus ci biełaruska dabralisia da Čechii i znachodziacca ŭ joj lehalna, dakumienty varta padavać u MUS hetaj krainy.

Vizavaja prahrama MZS Čechii «Hramadzianskaja supolnaść» dazvalaje padavać dakumienty na nastupnyja typy viz i dazvołaŭ na pražyvańnie:

• pracoŭnaja karta;
• błakitnaja karta (dla vysokakvalifikavanych śpiecyjalistaŭ);
• doŭhaterminovaja viza z metaj navučańnia abo dazvoł na doŭhaterminovaje pražyvańnie/ vid na žycharstva z metaj navučańnia;
• dazvoł na doŭhaterminovaje pražyvańnie/ vid na žycharstva z metaj navukovaha daśledavańnia;
• doŭhaterminovaja viza z metaj viadzieńnia pradprymalnickaj dziejnaści;
• doŭhaterminovaja viza ź inšymi metami (naprykład, u vypadku stažyroŭki). 

Udzielnikami prahramy taksama mohuć stać blizkija rodzičy zajaŭnika: mužy i žonki, niepaŭnaletnija dzieci, darosłyja dzieci, jakija znachodziacca na ŭtrymańni, partniory, jakija pastajanna pražyvajuć u adnoj chatniaj haspadarcy, uklučajučy partnioraŭ ŁHBT-supolnaści. 

Dla členaŭ siemjaŭ zajaŭnikaŭ mahčymaja padača dakumientaŭ na:

• doŭhaterminovyja siamiejnyja vizy;
• dazvoły na doŭhaterminovaje pražyvańnie/ vid na žycharstva z metaj uźjadnańnia siamji.

Akramia harantyj ad češskaj niedziaržaŭnaj arhanizacyi, dla padačy na kožny z hetych typaŭ dakumientaŭ budzie patrebny zvyčajny dla takich vypadkaŭ pakiet papier.

Padrabiaźniej pra nieabchodnyja dakumienty napisana ŭ češskim zakonie, jaki rehuluje znachodžańnie inšaziemcaŭ na terytoryi Čechii, i na sajcie MUS. 

Pavodle słoŭ dyrektara ofisa Kryściny Šyjenak, na ŭklučeńnie ŭ vizavuju prahramu MZS Čechii rekamiendavany ŭžo niekalki dziasiatkaŭ hramadzian i hramadzianak Biełarusi. Adchilena pry hetym była tolki para zajavak. Naprykład, u vypadku, kali ŭ čałavieka ŭžo była aformlena mižnarodnaja abarona ŭ Polščy. 

• 4
• 0
• 0
• 1
• 0
• 0
• 0
• 0