У кожнага пакалення свой колер: у міленіялаў — ружовы, у зумераў — жоўты. А каму належыць «нахабны зялёны»?
Кожная эпоха мае сваю каляровую палітру. На гэта ўплываюць звычаі, ідэалогія і медыя. Хоць мы ўспрымаем колер як фізічную з'яву, наша інтэрпрэтацыя — гэта перш за ўсё сацыяльны і культурны канструкт.
Як сцвярджае французскі гісторык Мішэль Пастуро, колеры стварае не прырода, а грамадства, якое надзяляе іх рознымі сэнсамі ў залежнасці ад эпохі. Яны становяцца своеасаблівым маркерам, які адлюстроўвае каштоўнасці, ідэі і памкненні людзей.
Калі мы паглядзім на храналогію пакаленняў — бумеры, пакаленне X, міленіялы, зумеры — то ўбачым, што іх каляровыя перавагі не проста справа густу. Гэта адбітак калектыўнага стаўлення да часу, эстэтыкі і нават палітыкі.
Менавіта гэтую думку аналізуе мастачка і даследчыца Катрын Шампероль (Catherine Champeyrol) у раздзеле «Колер — творчы знак пакалення?» са сваёй кнігі «Сакрэты творчасці» (Les dessous de la créativité), піша The Conversation.
Каляровы код кожнага пакалення
Бумеры (народжаныя пасля Другой сусветнай вайны да сярэдзіны 1960-х) і пакаленне X (1965—1980) імкнуліся да больш традыцыйных палітраў. У іх дамінавалі нейтральныя і пастэльныя тоны. Пачынаючы з 1970-х, гэтая гама ўзбагацілася зямлістымі адценнямі, натхнёнымі прыродай: зялёнымі, карычневымі, іржава-чырвонымі. Гэта быў час пошуку гармоніі і сувязі з зямлёй.
Міленіялы, або пакаленне Y (1980 — сярэдзіна 1990-х), далі свету сапраўдны культурны феномен — міленіяльны ружовы. У 2010‑я гэты мяккі пастэльны колер быў паўсюль: ад смартфонаў да інтэр'ераў. Але гэта было не проста прыгожае адценне. Ён стаў сімвалам лёгкасці, аптымізму і, што самае важнае, выклікам традыцыйным гендарным кодам. Ружовы перастаў быць «дзявочым» і стаў універсальным.
Першым колерам, якім заявілі пра сябе зумеры (1995—2010), стаў яркі і дзёрзкі жоўты. Ён з'явіўся каля 2018 года як свядомы кантраст ружоваму колеру іх папярэднікаў. Неўзабаве да яго далучыўся фіялетавы — колер, які гістарычна асацыяваўся з уладай, крэатыўнасцю і фемінізмам. У інтэрпрэтацыі зумераў ён стаў сімвалам інклюзіўнасці і самавыяўлення.
Апошнім часам на першы план выйшаў зялёны. З аднаго боку, ён сімвалізуе экалагічную свядомасць. З іншага — ператварыўся ў правакацыйны, яркі «нахабны зялёны» (Brat Green), які ў 2024 годзе папулярызавала брытанская спявачка Charli XCX.
Пакаленне Альфа (народжаныя пасля 2010 года) яшчэ толькі фармуе свае густы, але ўжо зараз можна заўважыць два полюсы: цягу да натуральных, утульных тонаў і адначасовае паглыбленне ў насычаныя, штучныя колеры лічбавага свету.
Колеры вяртаюцца, але з новым сэнсам
Важна памятаць: гэтыя маркеры не догма. Колеры ніколі не бываюць статычнымі: яны цыркулююць, развіваюцца і пераасэнсоўваюцца. Яны вяртаюцца цыклічна, як і мода. Пры гэтым трансфармуюцца, набываюць новыя сэнсы. У гэтым сіла колеру як мовы камунікацыі: ён можа зафіксаваць эпоху і адначасова пакінуць месца для пераасэнсавання.
Трэнды 2024—2025 гадоў гэта пацвярджаюць. Побач з «нахабным зялёным» ад Charli XCX, Інстытут колеру Pantone назваў колерам 2025 года «мус мока» (Mocha Mousse) — цёплы, утульны карычневы, які адлюстроўвае агульнае імкненне да камфорту і стабільнасці. Кантраст паміж іранічным і яркім з аднаго боку і спакойным і надзейным з іншага — ідэальна апісвае дух нашага часу, які балансуе паміж крайнасцямі.
Сіла назвы: як імя ўплывае на ўспрыманне
Даследаванні ў маркетынгу паказваюць, што важнае не толькі само адценне, але і яго назва. Эмацыйная, паэтычная або гуллівая назва («нахабны зялёны» гучыць куды цікавей, чым «салатавы») выклікае значна больш цікавасці ў спажыўцоў. Мова здольная фармаваць наша ўспрыманне не менш моцна, чым сам колер.
Для брэндаў гэта падвойны выклік: па-першае, разумець коды пакаленняў, якія вызначаюць, як колеры ўспрымаюцца, каб размаўляць з аўдыторыяй на зразумелай ёй візуальнай мове. Па-другое, будаваць уласную каляровую сістэму, якая застанецца актуальнай з цягам часу.
Такім чынам, размовы пра «колеры пакаленняў» — гэта не проста забава, а карысны інструмент, каб зразумець свет вакол. Бо для кожнага пакалення колер — гэта больш, чым эстэтычны выбар. Гэта носьбіт сэнсу, сведка свайго часу, крыніца эмоцый і агульная мова, якая яднае людзей з духам іх эпохі.
Цяпер чытаюць
Сталі вядомыя падрабязнасці таго, як у В'етнаме затрымалі Верамейчыка2
Каментары
Дзяленне на пакаленні з назвамі - больш публіцыстычны, а не навуковы тэрмін. Нават псеўданавуковы.
Сацыяльным псіхолагам выгадна прасоўваць тэму як повад для даследаванняў, а медыя - асветляць іх, бо існуе ж фобія да незразумелай моладзі. Праца на стэрэатыпы, эйджызм на новым узроўні.
Глабальнай падобнасці пакаленняў няма. Максімум "даследчык" можа вывучаць каляровыя перавагі ўмоўнага насялення заходніх краін. У Бразіліі, Індыі, постсавецкіх краінах могуць быць іншыя тэндэнцыі.
Дрэннае тое, што ў працэсе нібыта "вывучэння" пераваг замацоўваюцца стэрэатыпы. Чым больш казаць пра модны зялёны, тым больш шансаў, што яго нехта возьме за прыклад.