Культура11

У Нацыянальным мастацкім музеі выстава да 120‑годдзя Андрэя Бембеля, заснавальніка беларускай школы скульптуры

Ён стварыў Курган Славы і мемарыял «Брэсцкая крэпасць-герой», а яго алегарычная скульптура, якая прапануе ўзяць вянок славы творцам, вянчае сам музей.

Бюст Янкі Купалы працы Бембеля. Фота: БелТА

30 кастрычніка ў Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь адкрылася юбілейная выстава «Андрэй Бембель. Шляхамі эпохі».

Выстава прымеркаваная да 120‑годдзя з дня нараджэння народнага мастака БССР, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі, прафесара, скульптара і ўдзельніка Другой сусветнай вайны Андрэя Ануфрыевіча Бембеля (1905 — 1986).

Адкрыццё адбылося ў дзень яго нараджэння — сімвалічны жэст ушанавання асобы, якая пакінула глыбокі след у гісторыі беларускай культуры.

Майстар эпохі

Андрэй Бембель за працай. Фота: тэлеграм-канал «Сапраўдны БДУКМ» / БДАКФФД

Асоба Андрэя Бембеля — адна з самых значных у гісторыі беларускай скульптуры XX стагоддзя. Ягонае імя непарыўна звязана з фармаваннем нацыянальнай школы скульптуры, якую ён фактычна стварыў пасля вайны.

Больш за 30 гадоў ён прысвяціў выхаванню маладога пакалення ў Беларускім дзяржаўным тэатральна-мастацкім інстытуце (цяпер — Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў), двойчы ўзначальваў Саюз мастакоў БССР, абіраўся дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР. Ягоныя манументальныя творы, прасякнутыя героіка-грамадзянскім зместам і ўзнёслай рамантычнасцю, сталі неад’емнай часткай візуальнай памяці Беларусі.

«Працы Андрэя Бембеля — гэта частка нашага культурнага кода», — падкрэсліла падчас адкрыцця першы намеснік дырэктара музея па навуковай, міжнароднай і асветніцкай рабоце Вікторыя Кузьміна. 

Шляхамі жыцця і творчасці

Выстава ахоплівае творчы шлях Бембеля з 1940‑х па 1980‑я гады — ад ваенных гадоў да позніх прац. У гэты час Бембель стварыў свае найвядомейшыя творы: гарэльеф «9 Мая 1945 года» на Мануменце Перамогі, статую «Беларусь сацыялістычная» перад павільёнам БССР на ВДНГ, Курган Славы і мемарыял «Брэсцкая крэпасць-герой», а таксама партрэты Янкі Купалы і Адама Міцкевіча. 

Скульптура «Слава» працы Бембеля вянчае галоўны будынак музея. Фота: CityDog
Частка экспазіцыі, прысвечаная скульптуры «Слава» і іншым жаночым вобразам у творчасці скульптара. Фота: тэлеграм-канал «Сапраўдны БДУКМ»

Адзін з твораў Андрэя Бембеля таго часу, можна сказаць, заўсёды прысутнічае ў «пастаяннай экспазіцыі» музея. Гэта яго алегарычная скульптура «Слава» — жаночая постаць з вянком у руцэ, які нібыта працягвае наведвальнікаў, вянчае атык галоўнага корпуса Нацыянальнага мастацкага музея Беларусі.

Мадэль алегарычнай скульптуры «Радзіма-маці» — жанчыны з вянком на галаве, якая трымае сноп, устаноўленай на вежы павільёна Беларусі на ВДНГ у Маскве. Фота: тэлеграм-канал «Сапраўдны БДУКМ»

Прадстаўленыя на выставе скульптуры паходзяць са збору Нацыянальнага мастацкага музея і калекцыі сям’і — унучкі Таццяны Бембель і праўнучкі Веры.

Экспазіцыю дапаўняюць архіўныя дакументы і фотаздымкі з Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва, Беларускага дзяржаўнага архіва кінафотафонадакументаў, а таксама з Літаратурнага музея Петруся Броўкі і архіваў БелТА.

Бюст Янкі Купалы працы Бембеля. Фота: БелТА

Побач з творамі самога Бембеля — партрэты мастакоў, створаныя ягонымі калегамі, жывапісныя, графічныя і скульптурныя работы з фондаў музея і Саюза мастакоў, а таксама захаваныя творы першай жонкі майстра — скульптаркі Вольгі Дзядок.

У экспазіцыйнай прасторы можна пачуць радыёперадачы і паглядзець відэафільмы пра Бембеля з фондаў Нацыянальнай тэлерадыёкампаніі.

Скульптурныя партрэты працы Бембеля. Фота: тэлеграм-канал «Сапраўдны БДУКМ»

Куратарка Анастасія Карнейка тлумачыць, што выставачны праект паказвае не толькі станковыя, «камерныя» творы мастара, але і разгорнуты погляд на яго жыццё і эпоху:

«Андрэй Ануфрыевіч мысліў маштабна. Ён быў скульптарам-манументалістам, які стварыў аб’екты, значныя не толькі для Беларусі, але і для ўсяго Савецкага Саюза».

Настаўнік і заснавальнік нацыянальнай школы

Народны мастак Беларусі Іван Місько, вучань і калега Бембеля, назваў яго «заснавальнікам беларускай школы скульптуры». Менавіта Бембель, паводле яго слоў, стварыў у пасляваенныя гады нацыянальны скульптурны цэх і сваю ўласную педагагічную традыцыю: «Мы ўсе ўдзячныя Андрэю Ануфрыевічу за тое, што ён у цяжкі час стварыў тую школу, якая існуе і цяпер. Кафедра скульптуры Акадэміі мастацтваў — гэта ягоная асабістая заслуга».

Місько прапанаваў увекавечыць імя Бембеля ў гарадской тапаніміцы Мінска, назваўшы адну з вуліц у яго гонар.

Скульптурныя партрэты працы Бембеля. Фота: БелТА

Іншы народны мастак, Уладзімір Слабодчыкаў, згадаў Бембеля як «неардынарную асобу з вялікім адчуваннем гумару» і «крыніцу шматлікіх анекдотаў, якія дагэтуль жывуць у мастацкім асяроддзі». Ён падкрэсліў, што да Бембеля як такой акадэмічнай школы скульптуры ў Беларусі не існавала.

Юбілейная выстава «Андрэй Бембель. Шляхамі эпохі» будзе працаваць выставачным корпусе музея (вул. К. Маркса, 24) да 14 снежня.

Фотаздымкі Андрэя Бембеля. Фота: тэлеграм-канал «Сапраўдны БДУКМ»

«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны

ПАДТРЫМАЦЬ

Каментары1

  • нашай беларускай школы скульптуры нашмат больш за 120 год.
    11.11.2025
    "120‑годдзя Андрэя Бембеля, заснавальніка беларускай школы скульптуры"

    што за совковыя казкі, зайшоў на стараноку нашага нац. музэя artmuseum, і бачу : “Two Bishops. 18th Century Statues after Restoration” , нашай беларускай школы скульптуры нашмат больш за 120 год.

Цяпер чытаюць

Па ўласніку «Софтклуба» Сіротку, які сядзіць у СІЗА КДБ, прыляцела і ад Польшчы — на яго крыптабіржу Bynex наклалі санкцыі2

Па ўласніку «Софтклуба» Сіротку, які сядзіць у СІЗА КДБ, прыляцела і ад Польшчы — на яго крыптабіржу Bynex наклалі санкцыі

Усе навіны →
Усе навіны

Падатак на электрамабілі ў Беларусі ўводзіць пакуль не плануюць2

Рыжанкоў заявіў, што Беларусь выступае за як мага хутчэйшае аднаўленне нармальнага функцыянавання мяжы з Літвой2

Дарадца прэм'ера Літвы: Беларусь адмовілася адкрываць эвакуацыйныя калідоры для літоўскіх фур6

Ад сёння Ryanair цалкам пераходзіць на лічбавыя пасадачныя талоны1

«Інтэрнэт у канкрэтнага абанента можа стаць яшчэ больш павольным». Каму дапамогуць штрафы за дрэнную сувязь?

Ютуб выдаліў канал Аляксея Талая7

У Літве расказалі, ці просяць ЗША вярнуць транзіт беларускіх угнаенняў праз Клайпеду2

Іван Краўцоў патлумачыў, у чым галоўнае адрозненне яго пазіцыі ад пазіцыі Офіса Ціханоўскай56

Лідар «Альтэрнатывы для Германіі» выступіў у абарону Пуціна і назваў Польшчу пагрозай для ФРГ20

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Па ўласніку «Софтклуба» Сіротку, які сядзіць у СІЗА КДБ, прыляцела і ад Польшчы — на яго крыптабіржу Bynex наклалі санкцыі2

Па ўласніку «Софтклуба» Сіротку, які сядзіць у СІЗА КДБ, прыляцела і ад Польшчы — на яго крыптабіржу Bynex наклалі санкцыі

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць