Інтраверт, экстраверт… атраверт? Псіхіятр прапануе новы тып асобы
Мы прывыклі дзяліць людзей на інтравертаў і экстравертаў, але, падобна, гэтая класіфікацыя не поўная. Псіхіятр Рамі Камінскі заявіў пра існаванне раней неапісанага тыпу асобы, які ён назваў «атравертам». Па словах спецыяліста, гэтыя людзі могуць шмат чаму навучыць сучаснае грамадства.
Сваю ідэю псіхіятр Рамі Камінскі падрабязна тлумачыць у кнізе «Дар не прыналежнасці» (The Gift of Not Belonging), а на старонках New Scientist дзеліцца асабістай гісторыяй з дзяцінства. Ён успамінае, як у пятым класе ўступіў у скаўты:
«Мы селі ў кола, і наш лідар вельмі сур'ёзна распавядаў, што значыць быць скаўтам. Потым мы ўсталі і пачалі паўтараць за ім словы ўрачыстай прысягі. І менавіта ў гэты момант я ўпершыню зразумеў: я іншы. Астатнія дзеці, здавалася, былі ў захапленні ад гэтага сакральнага рытуалу, ад адчування еднасці паміж сабой і з усімі скаўтамі ў гісторыі. Я ж не адчуваў нічога. Для мяне гэта былі проста словы».
Большасці людзей, як адзначае Камінскі, цяжка ўявіць, што можна не адчуваць ніякай прыналежнасці ці прыхільнасці да якой-небудзь групы. Гэта настолькі незвычайна, што часам успрымаецца як псіхалагічная праблема, якую трэба лячыць.
Аднак, як падкрэслівае спецыяліст, за 40 гадоў працы клінічным псіхіятрам ён зразумеў, што для многіх яго пацыентаў (і яго асабіста) абыякавасць да прыналежнасці да групы і падпарадкавання яе правілам — гэта не псіхалагічная праблема, а проста тып асобы, які раней заставаўся незаўважаным.
Тэрмін «атраверт», які ўвёў спецыяліст, апісвае людзей, што не адчуваюць унутранага абавязку аб’ядноўваць сваю ідэнтычнасць з іншымі. На яго думку, усе мы нараджаемся атравертамі, і толькі пазней культурнае выхаванне замацоўвае нашу прыналежнасць да розных сацыяльных груп.
Рамі Камінскі падкрэслівае, што хоць такая рыса можа абярнуцца праблемамі ў грамадстве, дзе ад людзей чакаюць, што яны будуць далучацца да супольнасцяў і жыць паводле іх правілаў, яна мае і значныя перавагі.
Калі чалавек не належыць ні да адной групы, ён не падпарадкоўваецца яе правілам і не паддаецца яе ўплыву. Як сцвярджае псіхіятр, гэта дорыць дзве каштоўныя якасці: арыгінальнасць і эмацыйную незалежнасць.
Знаходзячыся па-за межамі калектыву, такія людзі, па словах эксперта, не абмежаваныя яе правіламі і стэрэатыпамі. Яны могуць прыдумляць нешта новае, не азіраючыся на тое, што падумаюць іншыя, і не адчуваць залежнасць ад таго, як было прынята рабіць раней. Іх не палохае сацыяльны астракізм, бо іх нельга выгнаць з групы, да якой яны і так не належаць. Яны не шукаюць знешняга ўхвалення і не маюць патрэбы кагосьці ў чымсьці пераконваць.
Камінскі таксама звяртае ўвагу на тое, што грамадства часта блытае прыналежнасць да групы і сацыяльныя сувязі. Спецыяліст упэўнены, што адсутнасць прыналежнасці не азначае адсутнасці сувязяў. Наадварот, без шуму масавай культуры, плётак ці палітычных спрэчак атраверты могуць засяродзіцца на паглыбленні адносін з тымі, з кім адчуваюць сапраўдную блізкасць.
У якасці прыкладу псіхіятр прыводзіць незалежных мысліцеляў, такіх як Джордж Оруэл, якія маглі распазнаць фанатызм «калектыўнага розуму» задоўга да астатніх.
«На жаль, часта здаецца, што людзі павінны прайсці праз попел самазнішчальнага групавога мыслення, перш чым зразумець, што незалежныя мысліцелі могуць мець рацыю.
Магчыма, атраверты могуць навучыць нас важнай рэчы: усхваляючы супольнасць, мы павінны таксама выразна ўсведамляць яе цёмны бок — трайбалізм», — даводзіць Камінскі.
Каментары
Не. Як фрыкі не з'яўляюцца непрызнанымі геніямі і не маюць інтэлектуальную арыгінальнасць і незалежнасць, так і хатаскрайнікі не маюць эмацыйную.
Вы хворыя ахвяры, манкурты, адзінкі атамізаванага грамадства, ў якім небяспечна (і ўлада на тое працуе) ствараць любыя суполкі ("калектывы" ў добрым сэнсе).
Калі чалавек баіцца або проста не мае вакол нармальных суполак, у якіх можна ўдзельнічаць, гэта не эквівалентна сітуацыі нармальнага выбару "самастойнае развіццё або калектыўныя, грамадскія справы".