Abjekt «Učastak». Što napraŭdu budujuć na byłoj rakietnaj bazie pad Słuckam pavodle sakretnaha rasparadžeńnia Łukašenki
U Słuckim rajonie Minskaj vobłaści na miescy byłoj savieckaj rakietnaj bazy ŭžo amal paŭtara hoda viadziecca budaŭnictva maštabnaha zakrytaha kompleksu, jaki ŭ aficyjnych dakumientach nie maje ni nazvy, ni paznačanaha pryznačeńnia. Prajekt realizujecca na padstavie sakretnaha rasparadžeńnia Alaksandra Łukašenki, a maštaby i infrastruktura robiać jaho adnoj z najbujniejšych budoŭlaŭ vajskovaha charaktaru ŭ Biełarusi, piša «Radyjo Svaboda».

19 studzienia padčas Usiebiełaruskaha narodnaha schodu Alaksandr Łukašenka publična adreahavaŭ na rasśledavańnie «Radyjo Svaboda», padrychtavanaje ŭ vieraśni ŭ supracoŭnictvie z ukrainskaj kamandaj «Schiemy» i estonskimi vydańniami Delfi Estonia i Eesti Ekspress. U materyjale ŭdałosia raskryć pačatkovuju stadyju budaŭnictva nieviadomaha sakretnaha vajskovaha abjekta ŭ Słuckim rajonie kala vioski Paŭłaŭka i ahraharadka Viežy — na miescy byłoha savieckaha vajskovaha haradka 306‑ha rakietnaha pałka stratehičnaha pryznačeńnia.
Na padstavie analizu spadarožnikavych zdymkaŭ apytanyja «Svabodaj» vajskovyja ekśpierty tady vykazali viersiju, što novy abjekt dakładna maje važnaje značeńnie dla ŭładaŭ Biełarusi i navat moža być prydatny dla raźmiaščeńnia rasijskaha rakietnaha kompleksu «Arešnik», adnak padkreślili, što dakładnaje kančatkovaje pryznačeńnie abjekta pakul niemahčyma vyznačyć.
Łukašenka, vystupajučy na UNS, kazaŭ dakładna pra hety abjekt — jon zajaviŭ, što infarmacyja pra raźmiaščeńnie «Arešnika» ŭ Słuckim rajonie nie adpaviadaje rečaisnaści.
«Siońnia pračytaŭ: našy ačumiełyja za miažoj zajavili, što niedzie ŭ rajonie Słucka my raźmiaścili «Arešnik». Heta poŭnaja chłuśnia. Ni ŭ jakim Słucku my «Arešnik» nie raźmiaščali. Raźmiaścili tam, dzie bolš vyhadna, ale ja pra heta kazać nie budu», — skazaŭ jon.
Pry hetym Alaksandr Łukašenka nie ŭdakładniŭ, jakoje mienavita pryznačeńnie maje znojdzieny žurnalistami abjekt, jaki, adnak, moža pretendavać na zvańnie samaj vialikaj budoŭli vajskovaha pryznačeńnia ŭ Biełarusi.
Abjekt «Učastak»
«Svaboda» atrymała dakumienty, na padstavie jakich možna śćviardžać, što budaŭnictva ŭ Słuckim rajonie raspačata na padstavie sakretnaha rasparadžeńnia Alaksandra Łukašenki ad 2 listapada 2023 hoda № 181 rp-s (dadatkovaja litara «s» moža aznačać mienavita sakretny farmat rasparadžeńnia). Vykanańnie rabot pry hetym zahadana vieści biez afarmleńnia ziamielna-kadastravaj dakumientacyi i dadatkovych uzhadnieńniaŭ ab vydzialeńni ziamielnych nadziełaŭ, jakija majuć sielskahaspadarčaje pryznačeńnie, a taksama ziamiel ź liku lasnoha fondu.
«Pra toje, što tam budujecca, nichto nie daviedajecca, pakul nie skončacca raboty»
Svaboda maje śviedčańni miascovych žycharoŭ i ludziej, jakija pracavali na budoŭli. Jany apisvajuć abjekt jak stroha zakryty i maštabny.
«Byŭ ja na budoŭli i razmaŭlaŭ ź ludźmi. Pra toje, što tam budujecca, nichto nie daviedajecca, pakul nie skončacca raboty», — kaža adzin z budaŭnikoŭ.
Miascovy žychar dadaje: «Žyvu niepadalok, i budujuć jany heta ŭsio vielmi aktyŭna».
Pry hetym niekatoryja surazmoŭcy ahučvajuć i ŭłasnyja zdahadki.
«Siońnia razmaŭlaŭ z servisnaj słužbaj kranaŭ: u tym rajonie pavinien budavacca zavod dla vytvorčaści dronaŭ. Tam šmat kranaŭ, im raboty šmat», — kaža adzin ź ich, padkreślivajučy, što havorka idzie pra nieaficyjnuju infarmacyju.
Jašče adzin surazmoŭca apisvaje maštab budoŭli tak:
«Ja na adnym budynku naličyŭ 18 kranaŭ. I heta tolki na adnym».
Jak pisała raniej «Svaboda», miesca, dzie idzie budoŭla, maje vajskovaje minułaje. Mienavita ŭ hetych lasach z kanca 1959 da 1993 hoda raźmiaščaŭsia vajskovy haradok słuckaha 306‑ha rakietnaha pałka stratehičnaha pryznačeńnia. Rakiety, jakija znachodzilisia tut u saviecki čas, nieśli pahrozu spačatku ŭsioj Jeŭropie, a paźniej i Złučanym Štatam Amieryki. Paśla raspadu SSSR abjekt pryjšoŭ u zaniapad. Ale tut jašče zastavalisia niekatoryja fartyfikacyi, startavyja placoŭki rakiet, šachty, bunkiery, anhary i inšyja vajskovyja zbudavańni.
Prykładna ź viasny 2024 hoda terytoryju byłoj vajskovaj bazy pačali «asvojvać» pa-novamu. Spačatku siudy pryjechali sapiory supraćminnaha centra Uzbrojenych Sił dla rasčystki terytoryi ad snaradaŭ. Raboty doŭžylisia amal usiu viasnu i skončylisia tolki 7 červienia 2024 hoda.
Z 16 červienia 2024 hoda na spadarožnikavych zdymkach vidać, što tut pačałasia rasčystka terytoryi ad lesu i ziemlanyja raboty. U śniežni 2024 hoda — padvod i rekanstrukcyja ŭ akruzie elektryčnych kamunikacyj z pabudovaj novych padstancyj.
U prajektnaj dakumientacyi nie raskryvajecca ni aficyjnaja nazva abjekta, ni jaho pryznačeńnie abo kančatkovy karystalnik. Čaściej za ŭsio hetaje miesca paznačana jak «Budaŭničy abjekt «Učastak» ci prosta paznačajecca «abjekt pablizu ahraharadka Viežy».
«Budaŭničym abjektam «Učastak» nazyvali jaho i ŭ dakumientach Słuckaha rajonnaha vykanaŭčaha kamiteta, kali letam 2025 hoda tudy vyjazdžała kamisija pa achovie pracy z pryčyny vypadku sa śmierciu rabočaha ad padzieńnia padjomnaha krana. Jakraz na 2025 hod prypaŭ samy aktyŭny pieryjad budaŭnictva. Za hety čas płošča zabudovy skłała bolš za 2 kvadratnyja kiłamietry. Heta kala 280 futbolnych paloŭ.
Na spadarožnikavych zdymkach servisu Planet Labs, što atrymała «Svaboda» za 2025 hod, bačna, što abjekt budaŭnictva maje čatyry asobnyja častki — asnoŭnuju i try amal roŭnyja pa płoščy pamiž saboj pobač. Usie jany złučajucca novapabudavanymi darohami.
U zachodniaj častcy abjekta vysiekli bolš za kvadratny kiłamietr lesu i pabudavali 13 składoŭ bojeprypasaŭ pamieram 30 na 20 mietraŭ, akružanych abarončymi ścienami. Na spadarožnikavym zdymku 18 śniežnia 2025 hoda bačna, što tut taksama pabudavali try anhary daŭžynioj 100 mietraŭ, zakłali padmurki roznaha kštałtu budynkaŭ, adzin ź ich u formie litary «P» daŭžynioj amal 270 mietraŭ, a taksama 6 nievialikich anharaŭ, prychavanych abarončymi ziemlanymi nasypami. Usie hetyja pabudovy złučaje sietka aŭtamabilnych daroh, na bolšaści ź jakich užo lažyć asfalt.

Paŭnočny ŭčastak budaŭnictva kala vioski Paŭłaŭka raźmieščany na ziemlach, jakija jašče letaś byli zadziejničanyja ŭ sielskaj haspadarcy. U śniežni 2025 hoda tut vidać 8 karkasaŭ budynkaŭ, padobnych da anharaŭ, razam z abarončymi ziemlanymi vałami.

Na paŭdniova-ŭschodnim učastku budaŭnictva bačny karkas budynka daŭžynioj amal 150 mietraŭ, kala 8 nievialikich zbudavańniaŭ, abaronienych ziemlanymi nasypami. Na darohach, jakija viaduć usiaredzinu hetaha ŭčastka, uzvodziacca budynki, padobnyja da kantrolna-prapusknych punktaŭ.

Z dakumientaŭ, jakija atrymała «Svaboda», vynikaje, što dla vajskovaha abjekta budujecca ŭłasnaja sistema vodazabieśpiačeńnia z tryma artezijanskimi śvidravinami. Zakuplajecca abstalavańnie dla padačy, zachoŭvańnia i ačystki vady, u tym liku reziervuary čystaj vady i materyjały dla abiezžalezvańnia. Pavodle apisańniaŭ vytvorcaŭ, takoje abstalavańnie vykarystoŭvajecca na bujnych pramysłovych abjektach z pastajannaj patrebaj u vadzie.
Pabudova vajskovaj vytvorčaści pad harantyju Savieta Ministraŭ
Pra toje, što na terytoryi płanujecca arhanizavać vajskovuju vytvorčaść, moža śviedčyć najaŭnaść u apisańni dziaržaŭnych tendaraŭ takich abjektaŭ, jak «vytvorčy budynak z administracyjna-bytavym kompleksam 1.1», «vytvorčy budynak 2.1», «skład A2.3—A2.4, K2.1—K2.2», «skład syraviny i kamplektujučych A1.9—A1.14». Taksama tut zapłanavanaja pabudova «manalitnych zbudavańniaŭ hramadzianskaj abarony №3», asobnaha pažarnaha depo, budynka stałovaj i kacielni. Dla adnaho z vytvorčych karpusoŭ patrabujecca ŭładkavańnie «pramysłovaj padłohi» na płoščy amal 1,2 tysiačy kvadratnych mietraŭ.
Raboty na abjekcie viaduć adrazu niekalki budaŭničych arhanizacyj. Siarod ich — «Budtrest №3» z Salihorska. Na śniežań 2025 hoda na sajcie dziaržaŭnych tendaraŭ jany zakazali dva aŭtobusy dla pieravozki 105 rabotnikaŭ pa maršrucie «Salihorsk — ahraharadok Viežy (abjekt «Učastak»)», taksama źviarnuli ŭvahu na nieabchodnaść u vialikaj kolkaści subpadradčykaŭ.
Pracy na abjekcie supravadžajucca ŭzmocnienym režymam kanfidencyjnaści. Zhodna z dakumientami «Budtresta №3», usia techničnaja i konkursnaja dakumientacyja dla patencyjnych subpadradčykaŭ pieradajecca tolki paśla padpisańnia asobnaha pahadnieńnia ab nierazhałošvańni. Materyjały vydajucca nie ŭ adkrytym vyhladzie, a na elektronnym nośbicie, jaki padlahaje abaviazkovaj rehistracyi ŭ słužbie biaśpieki pradpryjemstva. Biez padpisanaha pahadnieńnia ab kanfidencyjnaści ŭdzielniki nie majuć dostupu ni da ŭmoŭ, ni da prajektnych materyjałaŭ.
Pry hetym zaćviardžeńnie subpadradnych arhanizacyj adbyvajecca pry ŭdziele «śpiecyjalista pa ekstremisckaj i ekanamičnaj biaśpiecy» «Budtresta №3» Alaksieja Kapačeni, što zafiksavana va ŭnutranych rasparadžeńniach pradpryjemstva ad 6 lutaha 2025 hoda.
Košt niekatorych zakazaŭ na subpadrad ad «Budtresta №3» dasiahaje amal 3 miljonaŭ biełaruskich rubloŭ (kala 900 tysiač dalaraŭ). I takich zakazaŭ amal dva dziasiatki.
Jak i ŭ absalutnaj bolšaści inšych dziaržaŭnych ustanoŭ, što budujuć na abjekcie ŭ Słuckim rajonie, krynicy takich vialikich finansavych układańniaŭ paznačanyja nie biudžetnyja, a ŭłasnyja srodki arhanizacyj. U «Budtresta №3» — taksama, praŭda, ułasnyja srodki ŭ ich dakumientach padajucca bolš kankretna: kredytnyja resursy AAT «Bielinviestbank» pad harantyju Savieta Ministraŭ Respubliki Biełaruś.
Jak vynikaje z dakumientaŭ, atrymanych «Svabodaj», da krasavika 2026 hoda na abjekt «Učastak» pavinny zavieźci pieršaje technałahičnaje abstalavańnie. Adnak navat na hetym etapie ni aficyjnaja nazva kompleksu, ni jaho kančatkovaje pryznačeńnie, ni arhanizacyja, jakaja budzie im karystacca, u publičnych dakumientach tak i nie byli raskrytyja. Budaŭnictva adnaho z samych maštabnych zakrytych abjektaŭ u krainie praciahvajecca biez publičnych tłumačeńniaŭ. Adnak niervovaja reakcyja Łukašenki moža ŭskosna paćviardžać stratehičnuju važnaść abjekta.
Kamientary