Departujuć tych, čyjho vyzvaleńnia damahalisia amierykancy. Łukašenka ličyć ZŠA arhanizatarami pratestaŭ 2020 hoda i departacyju vyzvalenych palitviaźniaŭ traktuje jak viartańnie amierykanskich ahientaŭ ichnim «zaakijanskim lalkavodam», piša ŭ svaim błohu na Radyjo Svaboda Juryj Drakachrust.
Łukašenka: «Zabirajcie da siabie, viazicie ich tudy»
22 žniŭnia hetaha hoda Alaksandr Łukašenka ŭ intervju miedyjakarparacyi Kitaja raskazaŭ pra svaju telefonnuju razmovu z prezidentam ZŠA Donaldam Trampam, jakaja adbyłasia 15 žniŭnia. Pavodle Łukašenki, jon skazaŭ Trampu nakont vyzvaleńnia palitviaźniaŭ: «Chočacie paŭtary ci dźvie tysiačy (jak jany tam ličać)? Zabirajcie da siabie, viazicie ich tudy. Raźličvać na toje, što my bandytaŭ vypuścim, jakija palili, uzryvali, i jany heta pryznajuć, nia varta. My ich vypuścim, a jany znoŭ suprać nas buduć vajnu vieści? Tut mianie hramadstva nie padtrymaje».
Učora padčas sustrečy z namieśnikam śpiecyjalnaha pradstaŭnika prezidenta ZŠA Džonam Koŭłam Łukašenka paŭtaryŭ umovu vyzvaleńnia palitviaźniaŭ: «I kali Donald nastojvaje na tym, što jon hatovy zabrać da siabie hetych usich vyzvalenych, Boh z vami, davajcie pasprabujem vypracavać hłabalnuju ździełku. Jak lubić kazać spadar Tramp, vialikuju ździełku». Adnak varta adznačyć, što ŭ papiarednija chvali vyzvaleńnia palitviaźniaŭ paśla «Płoščy-2006» i «Płoščy-2010» nikoha ź ich nie departavali. Paśla 2020 hoda da 2025 hoda palityčnych źniavolenych vyzvalali taksama, jak praviła, biez departacyj. Chiba što za adzinym vyklučeńniem — u vieraśni 2022 hoda dziakujučy namahańniam amierykanskich dypłamataŭ byŭ vyzvaleny i vyviezieny z krainy žurnalist Radyjo Svaboda Aleh Hruździłovič.
Vyzvaleńni ŭ 2006—2008 i 2011—2015 hadach adbyvalisia abo z unutrypalityčnych matyvaŭ, abo ŭ vyniku pieramovaŭ ź jeŭrapiejskimi dypłamatami. ZŠA tady ŭ pieramovach naŭprost nie ŭdzielničali.
Taksama i vyzvaleńni ŭ 2021—2024 hadach byli pieravažna abo žestami ŭ bok kalektyŭnaha Zachadu (a nie adkazami na kankretnyja prośby), abo vyzvaleńniami na prośby jeŭrapiejskich krain (Natallu Chierše vyzvalili na prośbu Šviejcaryi).
A ŭ vypadku prośbaŭ z boku amierykancaŭ umovaj rabiłasia departacyja. Tak było i z Hruździłovičam u 2022 hodzie, i z usimi vyzvalenymi ŭ 2025 hodzie, kali Donald Tramp pryjšoŭ da ŭłady.
«Pratestoŭcy — ahienty ZŠA»
Hety padychod zdajecca nievypadkovym. Pavodle naratyvu aficyjnaj prapahandy, pratesty 2020 hoda byli natchnionyja, inśpiravanyja i naŭprost arhanizavanyja kalektyŭnym Zachadam, a dakładniej, Złučanymi Štatami. U miežach hetaj traktoŭki jeŭrapiejskija krainy byli na padchopie, pamahatymi ŭ realizacyi płanaŭ Vašynhtona, a ŭdzielniki pratestaŭ — ahientami ZŠA, vykanaŭcami zahadaŭ «zaakijanskich lalkavodaŭ».
Vystupajučy sioleta 1 lipienia na ŭračystym schodzie z nahody aficyjnaha Dnia niezaležnaści, Łukašenka tłumačyŭ vyzvaleńnie palitviaźniaŭ, jakoje adbyłosia paśla vizitu śpiecyjalnaha pradstaŭnika prezidenta ZŠA Kita Kełaha. I jon dakładna paŭtaryŭ hety naratyŭ: «Heta nie značyć, što my hetych bandytaŭ pavypuskajem, i jany zaŭtra nam uzarvuć krainu. Heta bandyty. Dzie jany znachodziacca? Viedajecie. Chto im hrošy płacić? Viedajecie. Kali b nie płacili, ich by daŭno ŭžo nie było».
Ci vieryć jon sam u hetuju viersiju? Častkova moža i vieryć. Ale heta ŭ lubym vypadku aficyjnaja traktoŭka i dla svajho nasielnictva, i dla zamiežža. I kali ZŠA ŭstupali ŭ pieramovy nakont vyzvaleńnia palitviaźniaŭ, Minsk hatovy byŭ vieści z amierykancami razmovu na hety kont jak pra vyzvaleńnie «amierykanskich ahientaŭ», jakich biełaruski bok byŭ hatovy viarnuć tym, chto hetych ahientaŭ pasyłaŭ na zadańnie. Tak i nijak inakš.
Łukašenka biare prykład z Pucina
Hetaja łohika padobnaja da toj, jakoj kiravaŭsia Kreml padčas letašniaha miehaabmienu viaźniaŭ rasijskich, biełaruskich, amierykanskich i jeŭrapiejskich turmaŭ. ZŠA i inšyja zachodnija krainy vydavali Maskvie jaje viadomych ahientaŭ. Maskva vydavała Zachadu jak hramadzian zachodnich krain, tak i rasijskich apazicyjanieraŭ. Niekatoryja ź ich byli suprać svajoj faktyčnaj vysyłki. Ale nichto ich nie pytaŭsia — ich pasadzili ŭ samalot i vyvieźli ŭ Turcyju, dzie adbyvaŭsia abmien. I palityčna ździełka traktavałasia Kramlom jak abmien rasijskich ahientaŭ na amierykanskich.
Taksama i Łukašenka vybudoŭvaje ździełku z Trampam, jak abmien roznych vyhod (adkryćcio ambasady, źniaćcie sankcyj z «Biełavija») na amierykanskich ahientaŭ. A toje, što heta hramadzianie Biełarusi, što niekatoryja ź ich nie chočuć źjazdžać z krainy — dla biełaruskaj ułady heta nie važna.
U hetaj schiemie abaviazkovaj departacyi vyzvalenych palitviaźniaŭ možna ŭbačyć i peŭnuju ŭnutrypalityčnuju razvažlivaść. U zhadanaj pramovie 1 lipienia Łukašenka ŭ peŭnaj stupieni apraŭdvaŭsia za vyzvaleńnie palitviaźniaŭ pierad nienazvanymi «jastrabami». I davodziŭ im, što takoha kroku vymahajuć dziaržaŭnyja intaresy, a da taho ž niebiaśpieka dla sistemy ad hetaha vyzvaleńnia minimizavanaja departacyjaj — «Dzie jany znachodziacca? Viedajecie». Za miažoj znachodziacca. I siłaviki mohuć nie chvalavacca, što vyzvalenyja pačnuć znoŭ «kačać krainu» znutry.
Ale vyhladaje, što ideałahičnaja, naratyŭnaja matyvacyja tut bolš važnaja. Ahientaŭ vysyłajuć da ich haspadaroŭ, a nie pakidajuć u krainie, dzie jany viali svaju ahienturnuju dziejnaść — takaja łohika naratyvu.
Kamientary
Ostalnoje nasielenije prosto - podnievolnyj skot v zahonie łukašienko.