Praz Soniečnuju sistemu lacić abjekt, pavodziny jakoha nahadvajuć kiravany kaśmičny karabiel
U pačatku lipienia byŭ vyjaŭleny treci mižzorny abjekt za ŭsiu historyju nazirańniaŭ zornaha nieba. Pieršy ź ich — Aŭmuamua — pralacieŭ praz Soniečnuju sistemu ŭ 2017 hodzie i vyklikaŭ šmat zdahadak pra mahčymaje štučnaje pachodžańnie. Novy abjekt jašče bolš zahadkavy: jon vykarystoŭvaje płaniety dla dakładnych hravitacyjnych manieŭraŭ i «chavajecca» ad nazirańniaŭ ź Ziamli.
Kamieta 3I/ATLAS, jakaja prybyła ź mižzornaj prastory, ruchajecca pa trajektoryi, maksimalna zručnaj dla hravitacyjnych manieŭraŭ kiravanaha kaśmičnaha karabla, pryčym mahčymaść nazirać jaje ź Ziamli praktyčna minimalnaja. Na dumku niekatorych navukoŭcaŭ, takija pavodziny abjekta navodziać na peŭnyja dumki, piša vydańnie Naked Science.
Zahadkavy papiarednik
Kali ŭ 2017 hodzie praz Soniečnuju sistemu pralacieŭ viadomy abjekt Aŭmuamua, jaho zaŭvažyli ŭžo «na vylecie» — jon užo adychodziŭ ad nas. Z poŭnaj upeŭnienaściu pra jaho možna skazać tolki dźvie rečy: što jon prybyŭ ź mižzornaj prastory i što maje niezvyčajna vyciahnutuju formu. Pieršaje zrazumieła pa hipierbaličnaj trajektoryi, druhoje — pa źmienach jarkaści: jon kruciŭsia vakoł padoŭžnaj vosi padčas palotu.
Šmatlikija vyjavy Aŭmuamua jak doŭhaha kamienia — mastackija, heta tolki zdahadka nakont jaho vyhladu, bo nasamreč blizka my jaho nie bačyli.
Dahetul navukoŭcy šukajuć dastatkova pierakanaŭčaje tłumačeńnie taho, jak u kosmasie moža źjavicca nastolki vyciahnuty asteroid abo, naprykład, abłomak płaniety.
U dadatak u niejki momant Aŭmuamua raptam apynuŭsia značna dalej, čym pavinien byŭ być pavodle raźlikaŭ — heta značyć, jon paskoryŭsia.
Pavodle asnoŭnaj viersii, heta redki prykład «ciomnaj kamiety», to-bok «vysachłaj», ale jakaja ŭsio ž utrymlivaje krychu latučych rečyvaŭ, što čas ad času vykidvajucca. Značyć, takaja kamieta pavinna była «vysachnuć» kala svajho rodnaha sonca, paśla čaho pakinuć svaju sistemu i, doŭha błukajučy pamiž zorkami, apynucca pobač z nami.
Adnak niekatoryja navukoŭcy ličać, što sproby znajści naturalnaje tłumačeńnie ŭsiamu hetamu zanadta składana, i, mahčyma, Aŭmuamua — heta artefakt pazaziamnoj cyvilizacyi, užo niekiravany kavałak kaśmičnaha śmiećcia.
Hetuju ideju asabliva aktyŭna abaraniaje viadomy navukoviec Abraham Lob, jaki za takuju śmiełuju łohiku atrymaŭ słavu «nieŭhamonnaha dziciaci» harvardskaj astrafiziki.
Novy zahadkavy hość
Ciapier Lob razam z kalehami z daśledčaha prajekta Initiative for Interstellar Studies vyvučyŭ niadaŭna adkryty treci (paśla kamiety 2I/Barysava) mižzorny abjekt 3I/ATLAS. Nahadajem, jaho adkryli 1 lipienia 2025 hoda, i siońnia jon ličycca kamietaj, bo vakoł jaho nazirajecca koma i navat niešta nakštałt karotkaha chvasta. U svaim artykule navukoŭcy sabrali ceły śpis davoli cikavych faktaŭ pra hety abjekt.
Mižzorny abjekt 3I/ATLAS vykarystoŭvaje płaniety Soniečnaj sistemy dla dakładnych hravitacyjnych manieŭraŭ. Fota: Wikimedia Commons
Pa-pieršaje, jaho trajektoryja amal supadaje z płoskaściu ekliptyki — płoskaściu, u jakoj płaniety Soniečnaj sistemy abaračajucca vakoł zorki. Nachił da hetaj płoskaści, pavodle apublikavanych danych, składaje ŭsiaho piać hradusaŭ. Navukoŭcy śćviardžajuć, što heta samo pa sabie ŭžo nadzvyčaj redkaje supadzieńnie.
Da taho ž abjekt lacić u retrahradnym kirunku, to-bok nie ŭ tym ža kirunku, u jakim ruchajucca płaniety, a «suprać ciačeńnia» — jak by nasustrač im. Imaviernaść vypadkovaha spałučeńnia takich abstavinaŭ u kosmasie daśledčyki acanili ŭ dźvie sotyja pracenta.
Pa-druhoje, padčas ruchu 3I/ATLAS pralacić blizka da troch płaniet: Vieniery, Marsa i Jupitera. Astrafiziki nahadali, što zbližeńni z płanietami vykarystoŭvajucca ŭ kasmanaŭtycy dla nadańnia zondu paskareńnia — heta nazyvajecca hravitacyjnym manieŭram. Šancy na adnačasova try takija «ŭdałyja» zbližeńni, jak adznačajecca ŭ artykule, składajuć 0,005%.
Adnačasova, razvažajuć aŭtary hipotezy, usio vyhladaje tak, nibyta śpiecyjalna raspracavana dla taho, kab minimizavać mahčymaść nazirańnia mierkavanaj kamiety ź Ziamli. Naprykład, jana prylacieła z kirunku, blizkaha da centra našaj hałaktyki, dzie z-za ščylnaha zhurtavańnia jarkich zorak lohka nie zaŭvažyć maleńki abjekt u ruchu. Akramia taho, u momant najbolšaha zbližeńnia 3I/ATLAS z Soncam — 29 kastryčnika — naša płanieta budzie znachodzicca ź inšaha boku svajoj arbity.
Akramia hetaha, navukoŭcy źviarnuli ŭvahu, što pamier abjekta aceńvajecca prykładna ŭ 20 kiłamietraŭ. Pavodle ich raźlikaŭ, imaviernaść vykidu takoha vialikaha niabiesnaha cieła ź inšaj zornaj sistemy i jaho prylotu da nas taksama padajecca padazrona nizkaj. Narešcie, navat adnosna komy i chvasta astrafiziki vykazali peŭnyja sumnievy: jany miarkujuć, što heta moža być prosta razmyćcio vyjavy padčas zdymki abjekta, jaki chutka lacić.
Navukoŭcy padkreślivajuć, što ni ŭ jakim razie nie zajaŭlajuć pra štučnaje pachodžańnie 3I/ATLAS jak pra fakt, ale ličać pamyłkovym całkam adkidvać takuju mahčymaść.
Jany zaklikali ŭličvać sabranyja danyja navat u tym vypadku, kali naturalnaje pachodžańnie abjekta budzie paćvierdžana: kab u budučyni z-za papiarednich pieraduziataściaŭ nie vypuścić šancu na adkryćcio, jakoje moža źmianić historyju čałaviectva.
Kamientary
Byŭ taki razumny dziadźka, Styvenam Hoŭkinham jaho zvali. I jon kazaŭ, što ŭ TAKICH adkryćciach lepiej zastavacca ŭ ščaślivym niaviedańni, bo cyvilizacyja, jakaja zdolnaja da takich technalohijaŭ, nie pastavicca da nas jak da roŭnych sabie.