Mova

Jak niamiecki pierakładčyk zacikaviŭsia biełaruskaj litaraturaj

Tomas Vajler u 1990-ch paŭtara hoda pražyŭ u Biełarusi, dzie byŭ vałancioram. Ale cikavaść da biełaruskaj movy pryjšła paźniej.

Tomas Vajler Thomas Weiler
Tomas Vajler. Skryn videa: dwbelarus / YouTube

Tomas Vajler u žniŭni hetaha hoda staŭ łaŭreatam premii Paŭla Cełana za pierakład na niamieckuju movu ramana «Sabaki Jeŭropy» Alhierda Bachareviča. Heta prestyžnaja ŭznaharoda prysudžajecca Niamieckim litaraturnym fondam za vydatnyja dasiahnieńni ŭ pierakładzie litaraturnych tvoraŭ. Premiju pamieram 25 tysiač jeŭra ŭručać na aficyjnaj cyrymonii 21 listapada.

«DW Biełaruś» parazmaŭlali z łaŭreatam pra šlach da biełaruskaj movy.

Vajler zhadvaje, što pryjechaŭ u Minsk u kancy 1990-ch ź nievialikaha miastečka ŭ Hiermanii i jamu było ciažka pryzvyčajvacca da žyćcia ŭ vialikim horadzie ŭ čužoj krainie.

«Da taho, što amal usie ŭ Biełarusi razmaŭlajuć na ruskaj movie, ja ŭžo byŭ hatovy. U nas byŭ padrychtoŭčy sieminar, na jakim byłyja vałanciory, jakija pracavali ŭ Minsku raniej, raskazvali nam pra heta», —

zhadvaje Tomas.

Pierad adjezdam jon staŭ samastojna vyvučać ruskuju movu.

Tomas Vajler Thomas Weiler
Tomas Vajler padčas svajho vałanciorstva ŭ Minsku. Skryn videa: dwbelarus / YouTube

«Ja viedaŭ ličby da sta i vałodaŭ bazavym słoŭnikavym zapasam. Ale vałodańnie ličbami nie vielmi mnie dapamahała, tamu što ŭ toj čas byŭ razhar inflacyi i ŭsie pačynali ličyć z 10 tysiač», — raskazvaje Vajler.

Pastupova za čas pracy chłopiec vyvučyŭ ruskuju movu. A voś biełaruskaj jon pa-sapraŭdnamu zacikaviŭsia, kali viarnuŭsia ź Biełarusi.

«Ja zrazumieŭ, što nie zaŭvažyŭ cełuju śfieru, subkulturu, jakaja vyznačała siabie praź biełaruskuju movu, jakaja rabiła i słuchała biełaruskuju muzyku, litaratary, jakija pisali pa-biełarusku. Tamu što nie znajšoŭ dostupu. A pa ščyraści, i nie šukaŭ. (…) Heta była takaja zakrytaja subkultura, taki samadastatkovy asobny śviet. Mienavita heta mianie zacikaviła».

Vajler zhadvaje, što pa viartańni ŭ Hiermaniju jon pačaŭ sačyć za tym, jakija biełaruskija teksty vychodziać u jaho krainie. Padčas navučańnia ŭ Lejpcyhskim univiersitecie chłopiec vyvučaŭ pierakład na ruskuju i polskuju movy. Paralelna samastojna sprabavaŭ vučyć biełaruskuju movu, naviedvajučy kursy pa biełaruskaj movie, što byli ŭ jaho ŭniviersitecie.

Mužčyna adznačaje, što ŭ čas, jak jon pačaŭ zajmacca biełaruskaj litaraturaj, u Hiermanii było vielmi mała novych pierakładaŭ ź biełaruskaj movy na niamieckuju. Za piatnaccać hadoŭ situacyja istotna źmianiłasia da lepšaha. Ciapier šmat roznych vydaviectvaŭ u Hiermanii, Aŭstryi, Šviejcaryi ŭžo vydali pierakłady biełaruskich aŭtaraŭ. Siarod ich jak paezija, tak i proza, dramaturhija.

Na adnym z knižnych kirmašoŭ Tomas paznajomiŭsia ź piśmieńnikam Alhierdam Bacharevičam, čyj raman «Sabaki Jeŭropy» jon pierakłaŭ na niamieckuju movu.

«Dla mienie zadača pierakładčyka, heta nie tolki pieradača tekstaŭ, ale i razmovy pra toje, adkul jany pachodziać, jakaja situacyja ŭ krainie ci jak vy ich čytajecie, jaki dośvied u vas byŭ, što vy ciapier čujecie ad ludziej, jakija pryjazdžajuć z hetaj krainy ci, mahčyma, usio jašče znachodziacca ŭ joj», — adznačaje Vajler.

«Pakul ja pracavaŭ nad pierakładam, u Biełarusi adbyłasia mirnaja revalucyja, pačalisia represii, źjavilisia palitviaźni. Było rasijskaje ŭvarvańnie va Ukrainu. Dla mianie heta ŭsio — u hetym tekście», — havoryć pierakładčyk.

Kamientary

Ciapier čytajuć

Rasijanka raskazvała pra hłybinnuju moc Łukašenki — ciapier jana ŭ ślazach źjazdžaje ź Biełarusi

Rasijanka raskazvała pra hłybinnuju moc Łukašenki — ciapier jana ŭ ślazach źjazdžaje ź Biełarusi

Usie naviny →
Usie naviny

Palina z Salihorska nabrała 400 bałaŭ na ekzamienach. Voś kudy jana budzie pastupać7

U Kiraŭsku brat zabiŭ siastru, chočučy abaranić jaje ad mužčyn sa svaich halucynacyj

Na Zasłaŭskim zamku sprabujuć raskryć tajamnicu padziemnaha chodu2

Iran prypyniŭ zdabyču hazu na najbujniejšym u śviecie radoviščy

Paśla raznosu Łukašenki «Biełaruśfilm» biarecca stvarać «liniejku svaich sieryjałaŭ»5

«Heta nie samy pryvabny varyjant». Što dumajuć biełarusy pra ŭviadzieńnie Hruzijaj trochhadovaha DNŽ dla ajcišnikaŭ3

Tramp nie źbirajecca padpisvać zajavu G7 pa pytańni izrailska-iranskaha kanfliktu

Čamu rasijanie addali ŭkraincam cieły zabitych, a tyja — nie?9

Kolkaść vakansij u Biełarusi ŭ 54 razy bolšaja, čym zarehistravanych biespracoŭnych1

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Rasijanka raskazvała pra hłybinnuju moc Łukašenki — ciapier jana ŭ ślazach źjazdžaje ź Biełarusi

Rasijanka raskazvała pra hłybinnuju moc Łukašenki — ciapier jana ŭ ślazach źjazdžaje ź Biełarusi

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić