Niezaležna ad taho, lubicie vy jaje słaboj, mocnaj, zialonaj ci čornaj — harbata bahataja karyściu dla zdaroŭja.
Zhodna z daśledavańniem niamieckaj kampanii, u siarednim žychar Biełarusi vypivaje ŭ hod kala paŭkiłahrama harbaty. Choć heta i nie pieršaje miesca siarod jeŭrapiejskich krain, ale prynamsi bolej, čym zavarvajuć žychary Danii, Słavakii ci Šviejcaryi. Takim čynam, harbata zastajecca adnym z ulubionych napojaŭ biełarusaŭ.
Novaje daśledavańnie pakazvaje, što jana dapamahaje źnizić ryzyku sardečna-sasudzistych zachvorvańniaŭ. Navukoŭcy z Univiersiteta Edyt Koŭen u Zachodniaj Aŭstralii daśledavali bolš za 800 žančyn i vyjavili, što ŭ tych, chto maje vysoki ŭzrovień fłavanoidaŭ (rečyvaŭ, jakija źmiaščajucca ŭ harbacie), značna mienš ryzyki mieć kalcynoz aorty, jaki moža pryvieści da infarktaŭ i insultaŭ.
Ale, akazvajecca, ścipły kubačak harbaty moža dapamahčy nie tolki zdaroŭju serca.
Źnižaje arteryjalny cisk
Vysoki kryviany cisk viadomy jak «cichi zabojca». Prykmiety ci simptomy mohuć prajaŭlacca redka, tamu niekatoryja ludzi ŭpieršyniu daviedvajucca pra svoj vysoki kryviany cisk tolki kali pieranosiać insult abo sardečny prystup.
Daśledčyki z Polščy vyjavili: užyvańnie harbaty moža dapamahčy źnizić pavyšany cisk.
Dyjetołah Kim Pirsan kaža, što choć navukovaja ŭzajemasuviaź pamiž užyvańniem harbaty i źnižeńniem arteryjalnaha cisku vidavočnaja, niekalki chvilin adpačynku i rassłableńnia, praviedzienyja z kubkam harbaty, mohuć taksama mieć stanoŭčy ŭpłyŭ na zdaroŭje. Dadatkova rekamiendujecca pry hetym hłyboka dychać ci pračytać niekalki staronak knihi.
Palapšaje zdaroŭje kišečnika
Harbata bahataja polifienołami — złučeńniami, jakija palapšajuć zdaroŭje kišečnika. Sumiesnaje daśledavańnie, praviedzienaje navukoŭcami z Hankonha i Finlandyi, pakazała, što ŭžyvańnie harbaty spryjaje nie tolki raźvićciu karysnych bakteryj u kišečniku, ale i pamianšaje kolkaść škodnych bakteryj. Kišečnyja bakteryi, jakija składajuć bijom kišečnika, ciesna źviazanyja ź vialikaj kolkaściu zachvorvańniaŭ. Tamu zdarovy kišečnik moža źnizić ryzyku niekatorych doŭhaterminovych zachvorvańniaŭ, uklučajučy atłuścieńnie.
Źnižaje ryzyku insultu
Navukoŭcy ź Ciańczinskaha miedyčnaha ŭniviersiteta ŭ Kitai na praciahu 11 hadoŭ daśledavali bolš za 365 000 udzielnikaŭ va ŭzroście ad 50 da 74 hadoŭ. Jany vyjavili, što ludzi, jakija vypivali dva-try kubki harbaty štodnia (hetak ža, jak i dva-try kubki kavy), mieli na 32 adsotki mienšuju ryzyku insultu.
Źnižaje ryzyku dyjabietu
Cukrovy dyjabiet — surjoznaje zachvorvańnie, pry jakim arhanizm nie moža vypracoŭvać harmon insulin; abo insulin, jaki jon vypracoŭvaje, nie pracuje naležnym čynam dla pierapracoŭki cukru. Potym jon nazapašvajecca ŭ kryvi i ŭ doŭhaterminovaj pierśpiektyvie paškodžvaje kryvianosnyja sasudy i orhany.
Nievialikaje daśledavańnie, praviedzienaje va ŭniviersitecie Machidoł u Tajłandzie, pakazała, što dobraachvotniki ź pieraddyjabietnym stanam i bieź jaho, jakija pili čornuju harbatu, mieli bolš nizki ŭzrovień cukru ŭ kryvi, čym hrupa płaceba. Inšaje daśledavańnie, praviedzienaje ŭ Niderłandach, pakazvaje, što ŭžyvańnie harbaty dapamahaje arhanizmu bolš efiektyŭna vykarystoŭvać insulin.
Taja ž dyjetołah Kim Pirsan kaža, što ŭ apošnija hady suviaź pamiž dyjabietam i harbataj była pradmietam šmatlikich daśledavańniaŭ. Uździejańnie harbaty tut, chutčej za ŭsio, budzie nievialikim, a samaje hałoŭnaje — charčavacca zdarovaj ježaj, što aznačaje pić harbatu, ale nie pierajadać mučnoha.
Palapšaje kancentracyju
Daśledavańnie Nacyjanalnaha instytuta nieŭrałohii ŭ Tokia pakazała, što ŭžyvańnie harbaty, jakaja źmiaščaje aminakisłatu pad nazvaj L-teanin, palapšaje ŭvahu i aktyŭnaść mozhu.
Niekalki inšych daśledavańniaŭ taksama źviazvali ŭžyvańnie čaju z pavyšeńniem kancentracyi ŭvahi, u tym liku daśledavańnie z Banhładeš, jakoje pakazała, što ŭdzielniki, jakija vypivali napoj, lepš vykonvali kahnityŭnyja zadačy. Daśledčyki taksama vyjavili, što ŭžyvańnie čornaha abo zialonaha čaju moža palepšyć funkcyju pamiaci.
Źnižaje stres
Nazapašvańnie stresu ź ciaham času moža pryvieści da takich fizičnych prablem, jak vysoki kryviany cisk, chvaroby serca, atłuścieńnie i dyjabiet.
Ale daśledčyki z Univiersiteckaha kaledža Łondana vyjavili, što ŭžyvańnie harbaty źnižaje ŭzrovień harmonu stresu — kartyzołu. Jany davali 75 dobraachvotnikam čatyry kubki čaju ŭ dzień na praciahu šaści tydniaŭ, vymiarajučy ŭzrovień kartyzołu ŭ pačatku i ŭ kancy daśledavańnia. Vyniki pakazali, što ŭžyvańnie harbaty pryviało da źnižeńnia ŭzroŭniu harmonu i bolšaj rassłablenaści dobraachvotnikaŭ.
Dyjetołah kamientuje heta tak: «Mnohija ludzi lubiać čaj, i navuka dakazvaje, što heta dobra dla zdaroŭja. Ale picie harbatu va ŭmieranaj kolkaści i pamiatajcie pra toje, jak kafiein u joj upłyvaje na vas».
Ciapier čytajuć
U Maskvie mužčyny masava sprabujuć znajomicca, macajučy dziaŭčat za jahadzicy. Tak zahadaŭ rabić seks-koŭč ź Biełarusi8
Kamientary