Экс-зорка «МанЮнайтэд» і зборнай Англіі выхоўвае сына з аўтызмам. З-за яго развёўся з жонкай і адмовіўся ад вялікіх грошай
«Мая работа — застацца ў жывых на дзень даўжэй за сына».

Пол Скоўлз, які ўсё жыццё гуляў у «Манчэстэр Юнайтэд», усю кар'еру быў загадкай: ціхі геній на полі, які ненавідзеў прэсу і славу. Яго з'яўленне на ТБ у 2014‑м пасля завяршэння кар'еры здавалася тыповым ходам для былога топ-гульца. Пазней ён спыніў працу на кароткія і няўдалыя трэнерскія заходы (быў «Олдхэм» у 2019‑м і два часовыя прызначэнні ў «Солфард Сіці»), у выніку застаўся экспертам, піша Sports.ru.
На лістападаўскім падкасце Stick to Football толькі замацаваў вобраз: «Так, я заўсёды ненавідзеў інтэрв'ю. Зараз таксама неахвотна з'яўляюся на экране, але што зробіш».
Нядаўна Скоўлз усё ж адмовіўся ад працы на TNT Sports, дзе, па дадзеных Goal, атрымліваў шчодры заробак. Пол раскрыў прычыну, якая гадамі заставалася ў таямніцы: распавёў гісторыю пра выхаванне сына-аўтыста, якое каштавала яму не толькі кар'еры эксперта, але і 26‑гадовага шлюбу.
Скоўлз хаваў укусы на руках і не мог засяродзіцца на футболе
Пол і яго жонка (цяпер ужо былая) Клэр Фрогат, з якой ён быў з 18 гадоў, рана заўважылі, што з іх малодшым сынам Эйдэнам нешта не так. Амаль адразу пасля яго нараджэння ў 2004 годзе.
У інтэрв'ю Гары Нэвілу для The Overlap Скоўлз падрабязна апісаў прыкметы: «Эйдэн доўга вучыўся хадзіць, а да 18 месяцаў яго слоўнікавы запас пачаў катастрафічна знікаць — прыкладна са 100 слоў скаціўся да 10. Ён перастаў гаварыць. Выкарыстоўваў дзеянні: падыходзіў да шафы, каб дастаць ежу, але нічога нам не казаў».
Афіцыйны дыягназ «аўтызм» Эйдэну паставілі ў два з паловай гады. «Гэта слова было для мяне не вельмі знаёмае, — прызнаўся Скоўлз. — І раптам я пачаў чуць яго паўсюль».
Скоўлз хаваў фізічныя наступствы: «Я прыкрываў рукі, калі ішоў на трэніроўку. Эйдэн часта драпаў і кусаў мяне. Я ніколі не атрымліваў перадышкі ад гэтай барацьбы, нават у часы гульнявой кар'еры. У тыя дні было вельмі цяжка».
Гэта непазбежна адбівалася на гульні. Скоўлз памятае матч адразу пасля дыягназу сына: «Мы гулялі з «Дэрбі Каўнці» на выездзе. Я быў жудасны, поўны правал. Не хацеў там знаходзіцца, галава была ў іншым месцы. Я перажываў аб аўтызме, чытаў, спрабаваў высветліць усё».
Алекс Фергюсан прыбраў яго са складу на наступны матч, Скоўлз не абураўся і адмалчваўся некалькі тыдняў. «Я не хацеў спачування — тлумачыў Пол. — Думаў, што нават калі пагавару з кімсьці, гэта не дапаможа Эйдэну».
Сын Скоўлза не мог сказаць нават аб зубным болі, які турбаваў яго амаль год. «У мінулым годзе я ўзяў яго з сабой, і ён пастаянна чапаў рот, не спаў. Я паняцця не меў, што з ім не так, — распавёў Пол у лістападзе. — Ён працягваў гэта рабіць, таму я мазаў яго губы абязбольвальным гелем. Ён не можа сказаць, што не так ці дзе баліць, і ён не пойдзе да дантыста. Ён не сядзе ў крэсла і не адкрые рот — проста не ў сілах гэта зрабіць.
У выніку мы адвезлі яго да стаматолага для людзей з асаблівымі патрэбамі, і ім прыйшлося ўсыпіць яго. Яму паставілі пломбы і ўсё такое, а потым у яго была аперацыя, таму што ў роце быў беспарадак. І ўсё ж ён не можа сказаць, які ў яго боль. Гэта працягвалася дзесьці восем ці дзевяць месяцаў. Толькі ўявіце, што ў вас дзевяць месяцаў баляць зубы!»
Што такое аўтызм?
Слова «аўтызм» апісвае цэлы спектр розных праяў, таму лекары выкарыстоўваюць больш карэктны тэрмін — «расстройствы аўтыстычнага спектру» (РАС). Гэта падкрэслівае варыябельнасць сімптомаў гэтых станаў. Некаторыя формы праяўляюцца вельмі ярка і патрабуюць асаблівага падыходу.
Скоўлз развёўся з жонкай з-за сына і перабудаваў пад яго графік
У снежні Эйдэну споўніцца 21. «У яго цяжкі аўтызм, — растлумачыў Скоўлз. — Дзеці са слабейшай ступенню аўтызму могуць хадзіць у звычайныя школы, але з Эйдэнам усё інакш — ён не размаўляе. Хоць я думаю, што ён разумее значна больш, чым мы думаем. Ён прайгравае гукі, але толькі блізкія людзі разумеюць, што ён мае на ўвазе».
Шлюб Пола і Клэр не вытрымаў з-за ціску кругласутачнага клопату пра Эйдэна. Ім прыйшлося прадаць раскошны асабняк плошчай 1200 квадратных метраў: з-за падзення рынку саступілі 700 тысяч і прадалі за 3,15 млн. Цяпер жывуць у дамах паменш непадалёк. З-за разводу цалкам рэарганізавалі побыт дзеля сына.
«Я больш не з Клэр, — растлумачыў Скоўлз. — Цяпер Эйдэн праводзіць па тры ночы ў кожнага. І бабуля, мама Клэр, забірае яго ў пятніцу. Гэта дапамагае Эйдэну. Мы заўсёды робім з ім адно і тое ж. Ён не ведае, які сёння дзень тыдня ці час — але разумее гэта па тым, што мы робім. Аўторак: я забіраю яго з цэнтра дзённага знаходжання, і мы ідзем плаваць. Ён любіць плаваць! Потым бяром піцу па дарозе дадому.

Чацвер: забіраю яго, ідзем куды-небудзь паесці, едзем дадому. Нядзеля: забіраю яго з дома Клэр, і мы едзем у Tesco, дзе ён купляе поўны воз шакаладу. Дзякуючы строгаму графіку апошнія пяць гадоў ён цудоўна сябе паводзіць, вельмі спакойна».
Праца Скоўлза на TNT Sports стала немагчымай — ён знік з экранаў у 2024-м. «У мінулым сезоне я працаваў па вечарах чацвярга, — нагадаў Скоўлз. — Асвятляў матчы «Юнайтэд» у Лізе Еўропы. Раней я праводзіў гэты час з сынам. З-за маёй працы ён моцна хваляваўся, кусаўся і драпаўся. Ён адразу разумее, калі парушаны звыклы парадак. У гэтым годзе я сышоў з тэлебачання з-за Эйдэна. Уся праца, якую раблю зараз, будуецца вакол яго. Прыйшоў на гэты падкаст [Stick to Football] толькі з-за таго, што ён упісваўся ў графік Эйдэна».
«Што адбудзецца, калі мяне не будзе?» Галоўны страх Скоўлза
Скоўлз амаль не казаў пра аўтызм сына, пакуль быў гульцом. Коратка закрануў толькі ў аўтабіяграфіі 2011 года: «У Эйдэна сур'ёзныя цяжкасці ў навучанні. Мы робім усё магчымае, каб у яго было шчаслівае жыццё».
Па-сапраўднаму адкрыўся толькі ў 2022‑м у інтэрв'ю Невілу. Пасля таго выпуску прызнаўся ў сацсетках: «Толькі што зняўся ў Overlap. Мяне спыталі, што мацней за ўсё паўплывала на наша жыццё, і я не змог адказаць, хоць ведаў. Без сумневу, гэта сын з цяжкімі і асаблівымі патрэбамі. Калі ты кожны дзень жадаеш, каб ён быў нармальным. Ні за што б не змог сказаць гэта перад людзьмі ці на ТБ».
Нядаўняя размова на Stick to Football, дзе Пол патлумачыў сыход з ТБ, выклікала новую хвалю эмоцый. Скоўлз не планаваў казаць пра сына: «Я ўзрушаны рэакцыяй. Ішоў туды, думаючы, што мы проста пагаворым пра футбол, а ў выніку мы 20 ці 30 хвілін казалі пра Эйдэна. Калі выйшаў эпізод, я нават забыўся, пра што мы там балбаталі.
Людзі кажуць: «Ты такі смелы, што распавёў пра гэта». Але я гэта так не ўспрымаў. Я проста сядзеў з чатырма людзьмі, якія мне падабаюцца, і мы балбаталі пра Эйдэна. Водгук сем'яў, асабліва ад татаў, паказвае, як моцна дапамагае, калі кажаш пра праблему».
Рэакцыя яго дачкі Алішы таксама была кранальнай: «Я ніколі не ведала чалавека, хто ненавідзеў бы казаць пра сябе больш, чым ты! Магу толькі ўявіць, як цяжка даўся аповед пра Эйдзі. Усё маё жыццё твой галоўны прыярытэт — быць нашым бацькам. Ты адвозіў мяне ў школу кожную раніцу і быў побач у канцы кожнага дня! Людзі паняцця не мелі, з якімі складанасцямі ты сутыкнуўся. Калі б Эйдзі мог гаварыць, ён бы сказаў, што ты сапраўды лепшы тата ў свеце».
Затым Пол падзяліўся паведамленнем ад іншага бацькі ў падобнай сітуацыі, якое зразіла яго: «Мая праца — застацца ў жывых на дзень даўжэй, чым мой сын/дачка».
Гэтая цытата адлюстравала яго галоўны страх: «Я хвалююся, таму што станаўлюся старэй. Мне ўжо 50 гадоў. Што адбудзецца, калі мяне не будзе? Гэтыя думкі цяпер пастаянна ў мяне ў галаве».
Каментары