Хранічнае запаленне становіцца ключавым фактарам развіцця раку ў людзей пасля 50 гадоў. Навукоўцы разглядаюць незвычайныя метады барацьбы з ім — ад антыгістамінных і супрацьартрытных да антывірусных прэпаратаў.
Нягледзячы на тое, што на рак з кожным годам хварэе ўсё больш людзей ва ўзросце да 50 гадоў, паводле даследаванняў, рызыка захворвання на яго значна павялічваецца з узростам. Як піша The Wall Street Journal, у ЗША на людзей, якім больш за 50 гадоў, прыпадае 9 з 10 дыягназаў раку.
Хранічнае запаленне — адна з прычын захворвання
Прычына не толькі ў назапашванні мутацый у клетках, але і ў глыбокіх зменах працы імуннай сістэмы. З узростам яна не проста слабее, як доўга лічылася, але становіцца гіперактыўнай у шкодным сэнсе.
Гэтая станоўча-паталагічная актывацыя атрымала назву інфламагінг (inflammaging) — хранічнае запаленне, звязанае са старэннем.
У маладога чалавека імунітэт распазнае пагрозу, напрыклад вірус або траўму, і адказвае кароткатэрміновым запаленнем, каб знішчыць патаген і вылечыць тканіну. Але з узростам баланс парушаецца. Асабліва актыўнымі становяцца міелоідныя клеткі, прызначаныя для хуткай рэакцыі на інфекцыі. У пажылым арганізме яны схільныя да гіперактыўнасці і пачынаюць падтрымліваць пастаяннае запаленне, якое не знішчае ракавыя клеткі, а стварае спрыяльнае асяроддзе для іх росту.
Эксперыменты на мышах
Даследчыкі з Медыцынскай школы Ікана пры шпіталі Маўнт-Сінай у Нью-Ёрку паспрабавалі рэвалюцыйную ідэю барацьбы з ракам — выкарыстоўваць прэпараты ад алергіі і іншыя нестандартныя лекі для падаўлення інфламагінга.
Даследаванне на мышах ва ўзросце 72 тыдняў (эквівалент 65 гадоў у чалавека) паказала, як старэнне імуннай сістэмы выклікае патагеннае запаленне, якое спрыяе росту ракавых клетак. Даследаванне паказала: міелоідныя клеткі ў ракавых пухлінах лёгкіх старых мышэй выпрацоўваюць бялок IL-1, звязаны з інфламагінгам. IL-1 прыцягваў яшчэ больш міелоідных клетак, узмацняючы запаленне і рост пухлін.
Калі мышам увялі імунныя клеткі маладых асобін, развіццё пухліны спынілася.
Таксама быў праведзены тэст з прэпаратам анакінра, які звычайна выкарыстоўваецца для лячэння рэўматоіднага артрыту і блакуе IL-1. Калі яго прызначалі на ранняй стадыі, рост пухліны замаруджваўся.
Гэта падказвае, што супрацьзапаленчая тэрапія можа быць найбольш эфектыўнай для пажылых людзей з высокай рызыкай раку або на пачатковых этапах хваробы.
Новыя падыходы да лячэння
На першы погляд, ідэя стрымліваць імунную сістэму супярэчыць тэндэнцыям сучаснай тэрапіі рака, дзе галоўная мэта — яе «раскруціць» на барацьбу з пухлінамі. Але, як адзначаюць спецыялісты, тут ёсць памылковае ўяўленне, быццам любое запаленне — гэта заўжды добра. Насамрэч трэба адрозніваць карысную імунную актыўнасць ад паталагічнай, якая шкодзіць.
Каб прадухіліць або запаволіць рак у пажылых людзей, даследчыкі выпрабоўваюць вядомыя прэпараты з новай мэтай. Напрыклад, інгібітары янус-кіназы (JAK-інгібітары), якія выкарыстоўваюцца для лячэння экземы і язвавага каліту, паказалі перспектывы ў эксперыментах з лячэннем хворых на рак лёгкіх і лімфомы Ходжкіна. У спалучэнні з імунатэрапіяй прэпарат руксаліцыніб (камерцыйная назва — Джакаві) спыняў прагрэс хваробы ў амаль паловы пацыентаў.
Спецыялісты з Маўнт-Сінай таксама тэсціруюць супрацьвірусны прэпарат ламівудзін, які вядомы як сродак для лячэння ВІЧ-інфекцый. Ён ужо паказаў станоўчыя вынікі ў эксперыментах на мышах, падаўляючы інфламагінг, выкліканы рэактывацыяй старажытных вірусаў, убудаваных у геном чалавека. Яны таксама могуць выклікаць хранічнае запаленне.
Адна з удзельніц эксперыменту — 90-гадовая жыхарка Нью-Йорка Эн Марц сутыкнулася з рэцыдывам раку лёгкіх. Яна ўжо некалькі гадоў праходзіла імунатэрапію. І хаця лячэнне спыніла рост асноўнай пухліны, на наднырачніку з'явіўся новы ачаг, які не рэагаваў на стандартную тэрапію.
Пасля шасці тыдняў прыёму ламівудзіну ў спалучэнні з імунатэрапіяй сканаванне паказала, што рост пухліны спыніўся.
Будучыня лячэння рака
Новыя тэхналогіі дазволяць дакладна вызначаць, калі трэба стымуляваць імунную сістэму, а калі — супакойваць яе.
Навукоўцы спадзяюцца, што новыя метады дапамогуць не толькі лячыць рак, але і прадухіляць яго ў пажылых людзей. Інфламагінг — гэта не проста вынік старэння, а патэнцыйная мішэнь барацьбы з ракам.
Каментары