ПАДТРЫМАЦЬ
напішыце нам сваю навіну
© Усе правы абароненыя. Выкарыстанне матэрыялаў дазваляецца пры ўмове ўказання крыніцы і наяўнасці актыўнай гіперспасылкі на nashaniva.com у першым абзацы.
ПАДТРЫМАЦЬ
Гісторыя33
Бел Łac Рус

Які беларускі горад першым займеў генплан? 

Гэта адбылося амаль 450 гадоў таму, але захавалася нават імя аўтара.

Берасце ў час аблогі 1657 года на фрагменце гравюры шведскага інжынера Эрыка Дальберга. Ілюстрацыйная выява

Пра першы ў Беларусі генеральны план расказаў гісторык Мікола Волкаў на сваёй старонцы ў фэйсбуку.

Волкаў звярнуў увагу, што дзіўным чынам гісторыкі архітэктуры дасюль не звярталі ўвагі на выразны запіс, у якім напрамую згадваецца аўтар першага генплана на тэрыторыі Беларусі. Ён быў апублікаваны яшчэ ў пачатку XX стагоддзя, але кантэкст быў няясным.

Першы на Беларусі генеральны план горада быў створаны для Берасця, якое ў XVI-XVII стагоддзях амаль кожныя 20 гадоў нішчылі моцныя пажары. У чарговы раз горад гарэў у 1552 годзе. Гэта былі «рэвалюцыйныя» для горадабудаўніцтва часы, а ў Берасці тады кіраваў Мікалай Радзівіл Чорны, які мог «жалезнай рукой» рэалізоўваць самыя смелыя мары.

У выніку спаленая частка горада была перапланаваная, у тым ліку ў гэты час мусіла паўстаць вялікая рынкавая плошча, якая на доўгія стагоддзі стала цэнтрам горада.

Аўтарам горадабудаўнічага праекта стаў Валка (Валенты/Валянцін) Жолдак, верагодна, мернік на службе караля Жыгімонта II Аўгуста або князя Радзівіла.

Фрагмент з актаў, якія выдаваліся Віленскай камісіяй для разбору старажытных актаў

«Бурмістры і райцы ўзяўшы пана Валка Жолдака, земяніна гаспадарскага павета Берасцейскага, каторы, калі было места пагарэла, з загаду і ўлады яго каралеўскай міласці, для бяспечнасці замкавай ад агню, усё места вакол і ўсе пляцы памераў…»

Гэты фрагмент з заявы вознага пра агляд ім гарадскога вала ў Берасці за 6 сакавіка 1580 года быў апублікаваны яшчэ ў 1901 годзе ў томе XXVIII актаў, якія выдаваліся Віленскай камісіяй для разбору старажытных актаў.

Волкаў лічыць, што генплан мусіў быць распрацаваны і рэалізаваны неўзабаве пасля пажару 1552 года, бо мяшчанам былі патрэбныя дамы, і яны не маглі гадамі назіраць за палётам горадабудаўнічай думкі.

Графічныя матэрыялы таго генплана не выяўленыя, але мы маем дакладныя звесткі пра гэты першы прыклад рэгулявання планіроўкі горада ў Беларусі, і самае цудоўнае — ведаем яго аўтара. 

Чытайце яшчэ
Мікола Волкаў

Каментары3

  • Вольга
    29.04.2024
    А потым прыйшлі маскавіты - і знеслі генплан разам з горадам, каб пабудаваць сваю пачварную "крепость". А ўсіх жыхароў выселілі куды? - На ўсход - на пустэчу. Рускія камунякі не былі першымі рускімі, якія так рабілі. Рускія заўсёды рабілі так.
  • Генплан
    30.04.2024
    Вольга, сам Пушкин в письмах к Ленину писал - «нужно снести город, чтобы белоруссы никогда не встали с колен. Жителей - на восток. Камунякам - повторить».
  • Вольга
    30.04.2024
    Генплан, тупенькі нейкі ваш канторскі гумар, дакладна як у тупіна з макшанскіх балотаў.

Цяпер чытаюць

Лукашэнка пахваліўся, што яму на дзень нараджэння падарылі ўсюдыход4

Грамадства4

Лукашэнка пахваліўся, што яму на дзень нараджэння падарылі ўсюдыход

Усе навіны →
Цяпер чытаюць

Раскамнагляд звяртаўся на Amazon з патрабаваннем выдаліць люстэрка беларускага выдання

Стрыечнага брата беларускага коміка Ідрака Мірзалізадэ прысудзілі ў Азербайджане да 18 гадоў зняволення

«Моладзь больш душэўная і добрая за нас». У Наваполацку дзеці самаарганізаваліся, каб дапамагчы мужчыну, які ўпаў, падняцца1

Лукашэнка пахваліўся, што яму на дзень нараджэння падарылі ўсюдыход4

Еўрасаюз прыняў 17-ы пакет санкцыі супраць Расіі. У спісе і Мінскі завод колавых цягачоў3

Мінскі рэстаран з безлімітнай ежай адкрыўся пасля перапынку4

«Мы ганарымся сынам». Блізкія загінулага добраахвотніка Аляксея Аўдзея расказваюць пра яго2

«Сказалі, што людзі з візамі тыпу C не змогуць перасячы мяжу». На літоўскіх прапускных пунктах здарыўся калапс5

«Рак проста здараецца. Ніхто ў ім не вінаваты»14

Пад Мінскам з'явіцца новая дарога. Яе кошт ацэньваецца ў мільён долараў2

Апошнія навіны

Раскамнагляд звяртаўся на Amazon з патрабаваннем выдаліць люстэрка беларускага выдання

У Іспаніі зноў праблемы: гэтым разам з інтэрнэтам і мабільнай сувяззю

Міністр абароны Германіі: Пуцін проста цягне час, трэба ўзмацняць санкцыі

У Польшчы казахаў і беларуса будуць судзіць за арганізацыю незаконнай схемы легалізацыі мігрантаў1

Школьнік напаў з нажом на дзяцей у фінскай Піркале — ён здымаў атаку на відэа1

У Вільні, Хайфе і Батумі беларусы ладзяць Фэст халадніка

У мінскім двары пенсіянерка на BMW пратараніла дзве машыны і збіла пешахода

У Пінску чалавека знайшлі па каплі крыві, якую ён пакінуў на акне

Францыя пабудуе супертурму ў джунглях. Раней на гэтым месцы была катаржная калонія

Еўрапейскія лідары былі агаломшаныя вынікамі размовы Пуціна і Трампа — Axios12

Пуцін расказаў Трампу пра тэракты, нібыта прадухіленыя на Краснай плошчы1

Колькі трэба не плаціць за камунальныя паслугі, каб страціць жыллё?1

«Родненькі!» Рэдкі чорны бусел усё ж такі вярнуўся на Клеччыну — спазніўся на месяц1

Пятрухін не здаецца: хоча, каб КР заслухала 17-гадовага «стартапера». Але без яго бацькоў гэтага рабіць нельга14

У Беларусі +5 новых палітвязняў

Зараз пры ЦТ тэлефоны трэба будзе здаваць пры ўваходзе ў будынак, а не ў аўдыторыю1

Што апранаць у самалёт, а што — ні ў якім разе: парады сцюардэсы2

«Рак проста здараецца. Ніхто ў ім не вінаваты»14

Навукоўцы Акадэміі навук назвалі справядлівую цану на беларускую бульбу6

У В'етнаме каралеву прыгажосці арыштавалі за падман з цукеркамі

Сярэдні заробак у Літве складае 1546 даляраў чыстымі3

Візавы цэнтр Італіі прыпыняе прыём запытаў на верыфікацыю

Затрымалі 11 менеджараў сеткі сэканд-хэндаў «Адзенне з Еўропы»6

У наступныя дні чакаецца да +25°С і навальніцы

Пад Мінскам з'явіцца новая дарога. Яе кошт ацэньваецца ў мільён долараў2

Усе навіны

Трамп заявіў, што гатовы адступіць ад перамоваў паміж Украінай і РФ, калі не будзе прагрэсу11

У МАРГ прызналіся, што праблемы з цыбуляй для іх не нечаканыя4

Зяленскі пасля размовы з Трампам: Выводзіць нашы войскі з нашых тэрыторый ніхто не будзе4

Каму Лукашэнка апошнім часам давярае сваю ахову?7

Вы — працаголік і часта перапрацоўваеце? Навукоўцы высветлілі, як гэта змяняе мозг6

Трамп пра вынікі размовы з Пуціным: Перамовы паміж Расіяй і Украінай пачнуцца неадкладна17

«Пшэпшык». Гэта рэальны тэг, пад якім прапаганда піша пра выбары ў Польшчы і распальвае недавер да іх вынікаў8

Пуцін паведаміў, пра што гаварыў з Трампам8

Сёстры Груздзевы захацелі рабіць праграму пра палітыку, але спалохаліся цэнзуры5

Самае чытанае
больш чытаных навін
Самае лайканае
больш лайканых навін
Апытанка

Лукашэнка пахваліўся, што яму на дзень нараджэння падарылі ўсюдыход4

Грамадства4

Лукашэнка пахваліўся, што яму на дзень нараджэння падарылі ўсюдыход

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць