Раней за будынак персіярні памылкова прымалі зусім іншы будынак, які размяшчаўся недалёка. Але выгляд сапраўднага будынка захаваўся дзякуючы планам расійскіх уладаў перабудаваць яго на казарму.
Даследчыкам удалося адшукаць выяву Слуцкай персіярні 1797 года пры падрыхтоўцы фундаментальнай манаграфіі пра стваральнікаў мануфактуры «Маджарскія: армянскі род у гісторыі Беларусі».
Памылка пайшла ад кнігі «Нашы касцёлы. Мінская архідыяцэзія», апублікаванай у 1913 годзе ксяндзом і гісторыкам Юзафатам Жыскарам, дзе было змешчана фота двухпавярховага мураванага будынку ў Слуцку, падпісанага як «былая фабрыка літых паясоў».
Але, як даводзяць даследчыкі, у слуцкіх персіяраў ніколі не было мураваных будынкаў. Ксёндз Жыскар, відавочна, не збіраўся ўводзіць у зман чытачоў, а проста зафіксаваў гарадскую легенду, якая бытавала ў Слуцку на мяжы XIX і XX стагоддзяў. Мураваны двухпавярховы будынак сапраўды знаходзіўся побач з месцам колішняй персіярні, але быў будынкам бібліятэкі былога езуіцкага калегіума. У калегіуме ў канцы 1760-х з усёй верагоднасцю вучыўся Лявон Маджарскі, сын заснавальніка слуцкай мануфактуры і яе будучы кіраўнік.
Як вядома, фабрыка з 1760-х гадоў размяшчалася ў былых казармах гранд-мушкецёраў, двух характэрных выцягнутых будынках, адлюстраваных на многіх планах горада. Пасля смерці Караля Станіслава Радзівіла ў 1790 годзе і пераходу Слуцка пад уладу Расійскай імперыі ў 1793 персіярня пачала занепадаць.
У канцы 1790-х гадоў з'явіўся праект пераабсталявання часткі будынкаў пад казармы Нізоўскага пяхотнага палка расійскай імператарскай арміі. Праект пераабсталявання («Квартал, где ныне назначается выстроіть казармы для одного баталіона Нізовскаго полку, і где состоят ветхіе князя Радівіла шёлковые фабрікі»), складзены ў 1797 годзе мінскім губернскім архітэктарам Фёдарам Крамерам, так і не быў рэалізаваны на практыцы, але дзякуючы яму захаваўся выгляд будынка, важнага для беларускай гісторыі.
Сёння на тэрыторыі былой персіярні і езуіцкага калегіума не засталося ніводнага гістарычнага будынка — на іх месцы за савецкім часам пабудаваная міні-ЦЭЦ № 2.
«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны
ПАДТРЫМАЦЬБяспалаў канчаткова рассварыўся з Ціханоўскім: Для яго добры толькі адзін чалавек — Пракоп'еў55
Каментары