Jak vyhladaje samaja daskanałaja linija abarony ŭ Jeŭropie, jakuju Polšča buduje na miažy ź Biełaruśsiu
Ad kaśmičnych spadarožnikaŭ-špijonaŭ i aerastataŭ-radaraŭ da dalnabojnych rakietnych sistem i śpiecyjalna stvoranych bałot. Usie hetyja kampanienty pavinny spynić ahresara na ŭschodniaj miažy Jeŭrapiejskaha Sajuza.

Polšča raspačała ambitny prajekt «Uschodni ščyt» (Tarcza Wschód) — heta linija abarony pavinna stać najbolš technałahična raźvitaj u Jeŭropie. Jaje meta — abaranić nie tolki ŭschodnija miežy krainy, ale i ŭvieś Jeŭrasajuz.
Jak piša polskaje vydańnie Forbes, padrabiaznaści prajekta «Uschodni ščyt» zasakrečanyja. Viadoma, što na infrastrukturnuju častku prajekta za čatyry hady jaho realizacyi płanujecca vydatkavać kala 2,5 miljarda dalaraŭ. Kolki pavinna być patračana na nabyćcio zbroi — nieviadoma.
Ekśpierty adznačajuć: «Uschodni ščyt» — heta nie anałah starych linij abarony, jak sumnaviadomaja «Linija Mažyno». Zamiest bietonnych bunkieraŭ Polšča stvaraje hnutkuju, hłybokuju sistemu, zasnavanuju na imhniennaj raźviedcy, mabilnaści, vykarystańni pryrodnych umoŭ i zdolnaści nanosić chutkija i dakładnyja ŭdary, u tym liku pa terytoryi praciŭnika.
Jak tłumačyć vajenny analityk doktar Łukaš Pšybyła, heta nazyvajecca «apieracyjnaja padrychtoŭka da nacyjanalnaj abarony krainy». Hałoŭnaja ideja — zrabić tak, kab sama terytoryja «vajavała» na baku abaroncaŭ.

Voś jak jana vyhladaje ad kosmasu da ziamli.
Pieršy ŭzrovień: kosmas — spadarožniki
Najvyšejšy ŭzrovień abarony — heta raźviedka z kosmasu. U śniežni 2022 hoda Polšča padpisała kantrakt z Airbus na 575 miljonaŭ jeŭra dla zakupki dvuch vajskovych spadarožnikaŭ-špijonaŭ Pleiades Neo. Jany zabiaśpiečvajuć nievierahodnuju dakładnaść zdymkaŭ — z razroźnieńniem da 30 sm. Heta dazvolić bačyć nie prosta techniku, a navat asobnych ludziej i detali abstalavańnia hłyboka na terytoryi Biełarusi i Rasii.
Zhodna ź pieršapačatkovym hrafikam, polskija vajskovyja spadarožniki pavinny byli być zapuščany na arbitu z kasmadroma ŭ Francuzskaj Hvijanie da 2027 hoda — za hod da zapłanavanaha zaviaršeńnia prajekta «Uschodni ščyt».
Ale ŭžo ŭ 2025-m Polšča płanuje zapuścić try mienšyja raźviedvalnyja nanaspadarožniki (ich masa ad 1 da 10 kiłahram — NN) u ramkach prahramy PIAST. Heta dazvolić atrymać pieršyja ŭłasnyja raźviedvalnyja danyja.
Narodowy Program Odstraszania i Obrony #TarczaWchód to kompleksowy rządowy program, którego celem jest wzmocnienie bezpieczeństwa Polski. Obejmuje przygotowanie terenu przygranicznego wschodniej części kraju, a tym samym wschodniej flanki #NATO i UE do obrony. #TarczaWschód… pic.twitter.com/vEICNc6MVi
Ministerstva abarony Polščy šyroka aśviatlaje realizacyju prajekta na svajoj aficyjnaj staroncy ŭ sacyjalnaj sietcy Ch
Druhi ŭzrovień: nieba — aerastaty i samaloty AWACS
Nastupnym uzroŭniem abarony, jaki dazvolić zahadzia vyjaŭlać prykmiety varožaj aktyŭnaści, stanuć čatyry amierykanskija aerastaty, zakuplenyja za 960 miljonaŭ dalaraŭ.

Heta vielizarnyja pavietranyja šary z mahutnymi radarami, jakija buduć raźmieščany ŭzdoŭž uschodniaj miažy. Ich pieravaha ŭ tym, što jany mohuć «bačyć» na adlehłaść zvyš 300 km, ihnarujučy kryviznu Ziamli, jakaja abmiažoŭvaje naziemnyja radary. Jany buduć vyjaŭlać samaloty, drony i navat kryłatyja rakiety, jakija nizka laciać.
U dadatak da aerastataŭ Polšča ŭžo atrymała dva šviedskija samaloty rańniaha papiaredžańnia SAAB 340 AEW (AWACS) za 52 miljony jeŭra. Jany bolš mabilnyja, ale i značna daražejšyja ŭ ekspłuatacyi. Cikava, što ich zakupka była paskoranaja paśla incydentu, kali ŭ 2023 hodzie polskija vajskoŭcy «zhubili» rasijskuju rakietu, jakaja zalacieła na terytoryju krainy.
Treci ŭzrovień — rakiety i ŭdarnyja sistemy
«Uschodni ščyt» — heta nie tolki abarona, ale i mahčymaść nanieści ŭdar u adkaz. Polšča aktyŭna raźvivaje svoj udarny patencyjał, kab mieć mahčymaść źniščać celi daloka za linijaj frontu.
Mahčymaść adsočvać praciŭnika daloka za miežami krainy, jakuju zabiaśpiečvajuć spadarožniki i aerastaty, dazvalaje Polščy realizavać kancepcyju previentyŭnaha ŭdaru.
Dla hetaha pryznačany reaktyŭnyja sistemy HIMARS i ich paŭdniovakarejski anałah Chunmoo, jakija bjuć na adlehłaść da 300 km.

Jašče bolšyja mahčymaści dajuć kryłatyja rakiety JASSM, što zapuskajucca sa źniščalnikaŭ F-16 (a ŭ budučyni i z F-35): ich dalokaść składaje ad 370 km dla tych, što Polšča ŭžo maje, i da amal 1000 km dla zamoŭlenych.
Hetyja sistemy dazvalajuć realizavać kancepcyju «papieradžalnaha ŭdaru» — źniščyć vojski praciŭnika ŭ momant ich kancentracyi dla napadu. Adnak tut jość palityčnaja ryzyka: taki ŭdar moža być rascenieny jak akt ahresii, što pastavić pad pytańnie aktyvacyju 5-ha artykuła NATA. Tamu rašeńnie ab takim kroku budzie prymacca tolki ŭzhodniena z sajuźnikami.
Čaćviorty ŭzrovień: naziralnyja viežy i drony
Nastupnym elemientam «Uschodniaha ščyta» stanie sietka naziralnych vyšak uzdoŭž miežaŭ ź Biełaruśsiu i Rasijaj. Heta buduć 70-mietrovyja kanstrukcyi, ale nie dla snajpieraŭ. Na ich ustalujuć sučasnaje optyka-elektronnaje abstalavańnie, jakoje dazvolić «zazirać» na niekalki kiłamietraŭ uhłyb susiednich krain. Padobnyja vyški ŭžo isnujuć, ale ŭ ramkach prajekta ich kolkaść značna pavialičycca.
Važnuju rolu na miažy pamiž raźviedkaj i kontratakaj adyhryvajuć bieśpiłotniki. Polšča płanuje značna ŭzmacnić svoj park BPŁA.
U bližejšyja hady armija atrymaje 1600 raźviedvalnych dronaŭ FlyEye polskaj vytvorčaści. Mahčyma, Polšča nabudzie amierykanskija ŭdarna-raźviedvalnyja drony MQ-9 Reaper. Jany mohuć nie tolki nanosić udary, ale i vykonvać rolu navodčykaŭ dla artyleryi, avijacyi ci rakietnych sistem (adzin taki kompleks Polšča ŭžo aranduje z 2022 hoda).
Akramia taho, Polšča ŭžo maje čatyry kamplekty (24 adzinki) tureckich bieśpiłotnikaŭ Bayraktar, jakija efiektyŭna źniščali rasijskija tanki na rańnich etapach vajny va Ukrainie.

Piaty ŭzrovień: ziamla — razumnyja ŭmacavańni i sajuz z pryrodaj
Naziemny ŭzrovień «Uschodniaha ščyta» budzie abapiracca na fartyfikacyi i mahutnuju supraćpavietranuju abaronu, adnak heta nie budzie statyčnaja linija bunkieraŭ.
Choć zapora inżynieryjna jest najlepiej widoczna, Narodowy Program Odstraszania i Obrony #TarczaWschód obejmuje systemy:
✔️ rozpoznania,
✔️ ostrzegania,
✔️ obrony przeciwchemicznej,
✔️ logistyczne,
✔️ ochrony wojsk,
✔️ mobilności i kontrmobilności,
✔️ dostosowania infrastruktury… pic.twitter.com/ygVX0173qY
Uźviadzieńnie ŭmacavańniaŭ u ramkach prajekta «Uschodni ščyt». Krynica: SztabGenWP / Ch
Zamiest hetaha, staŭka robicca na mabilnyja, zbornyja elemienty, jakija možna chutka razharnuć u patrebnym miescy, nie raskryvajučy pazicyi zahadzia. Hetuju naziemnuju abaronu dapoŭnić ešałanavanaja sistema SPA, jakaja ŭklučaje jak kompleksy blizkaha boju Piorun (prykładna da 7 km), tak i dalnabojnyja sistemy Patriot (da 160 km).

Polskaja pramysłovaść užo prapanuje kankretnyja rašeńni dla takoj hnutkaj abarony. Siarod ich — mabilny abarončy kantejnier LOOK, abstalavany dystancyjna kiravanym kulamiotam, i inavacyjnaja sistema baraćby z dronami SKYctrl. Hetaja sistema nie źniščaje bieśpiłotniki fizična, a pierachoplivaje nad imi kiravańnie šlacham hłušeńnia sihnałaŭ suviazi i GPS, prymušajučy ich pryziamlicca.
Klučavaja ideja prajekta taksama — vykarystańnie łandšaftu. Płanujecca metanakiravana zabałočvać terytoryi, kapać supraćtankavyja ravy i stvarać inšyja pryrodnyja pieraškody.
Meta — prymusić praciŭnika ruchacca pa darohach, dzie jaho technika stanie lohkaj mišeńniu dla artyleryi, dronaŭ i zasad. Cikava, što stvareńnie takich bałot vyrašaje i ekałahičnuju prablemu ŭtrymańnia vady ŭ krainie.
Wczoraj byłem na inspekcji Tarczy Wschód - to byłaby zapora idealna, gdyby nie melioracje i utrzymywanie przejezdności wszystkich możliwych dróg leśnych...#tarczawschód pic.twitter.com/YLBOddRGWr
Šosty ŭzrovień: pad ziamloj — miny
Prajekt praduhledžvaje stvareńnie minnych paloŭ. Ale miny nie buduć zakładvać zahadzia. Raźviedka ź vierchnich uzroŭniaŭ «Uschodniaha ščyta» budzie infarmavać apieratara ab nieabchodnaści ŭstanoŭki min. Dla chutkaści buduć vykarystoŭvacca ŭstanoŭki miniravańnia Baobab-K.
Pavodle źviestak vytvorcy, adna takaja ŭstanoŭka moža raskidać miny ŭ radyusie ad 60 da 180 mietraŭ z chutkaściu 5-20 km/h (chutkaść zaležyć ad ščylnaści minnaha pola). Z adnym zaradam minnaje pole moža dasiahnuć 1,8 km u daŭžyniu.
Akramia kłasičnych min, u Polščy jość i takija inavacyi, jak dystancyjna kiravany supraćtankavy zarad Tulipan, jaki možna zamacavać na drevie i aktyvavać, kali pobač źjavicca varožaja technika.

Try sprečnyja pytańni «Ščyta»
Aŭtary materyjału adznačajuć, što prajekt maje sprečnyja momanty. Pieršy ź ich źviazany z pytańniem typu min, jakija źbirajecca vykarystoŭvać Polšča.
Mnohija vajennyja ekśpierty i analityki sychodziacca ŭ mierkavańni, što supraćpiachotnyja miny nieabchodnyja dla efiektyŭnaha spynieńnia napadu praciŭnika. I Rasija, i Ukraina vykarystoŭvajuć ich.
Adnak ich vykarystańnie zabaroniena Ataŭskaj kanviencyjaj, padpisanaj Polščaj. Takim čynam, dla taho, kab ich vykarystać, nieabchodna, kab Polšča vyjšła ź jaje.
Druhim pradmietam dla dyskusii stali kasietnyja bojeprypasy. Polšča nie ratyfikavała Dublinskuju kanviencyju 2008 hoda, jakaja ich zabaraniaje, ale spyniła vytvorčaść paśla taho, jak Francyja pierastała pastaŭlać kampanienty. Uličvajučy efiektyŭnaść hetaj zbroi va Ukrainie, u Polščy znoŭ zahavaryli ab adnaŭleńni vytvorčaści.
I trecim «kamieniem sutyknieńnia» źjaŭlajecca mietaličny płot, pabudavany na miažy ź Biełaruśsiu. Ekśpierty adnadušnyja: jon moža spynić nielehalnych mihrantaŭ ci nievialikija dyviersijnyja hrupy, ale ŭ vypadku poŭnamaštabnaha vajennaha kanfliktu jaho abarončaja kaštoŭnaść budzie nulavoj.
Niahledziačy na hetuju vidavočnuju nieefiektyŭnaść dla vajennych met, płot nie prosta zastajecca, a aktyŭna madernizujecca.

Płanujecca abstalavać jaho najnoŭšaj elektronikaj na ŭčastku daŭžynioj 172 km: ustalavać kala 1800 słupoŭ z 4500 dzionnymi, načnymi i ciepłavizijnymi kamierami, a taksama śpiecyjalnymi datčykami. Heta vielizarnyja inviestycyi.
Adznačym, što ŭ lutym hetaha hoda Ministerstva abarony Polščy paviedamiła pra zaviaršeńnie rabot na pieršym učastku ŭmacavańniaŭ, jakija budujucca na miažy ź Biełaruśsiu i Rasijaj u ramkach hetaha prajekta.
Kamientary