Калі заўтра вайна: украінка і беларуска з Бучы даюць парады, як падрыхтавацца

Запраўце машыну і пакладзіце ў сумку ўсё, што патрэбна вам для працы. Гэта асноўныя парады, якія дае ўкраінка Ганна Самойленка людзям, якія пераймаюцца праз магчымасць нападу Расіі на Літву і Польшчу.

Ганна ўжо двойчы эвакуявалася ад вайны. У чэрвені 2014 года яна з дзецьмі пераехала з Данецка ў Кіеў, а ў 2024-м вымушаная была рушыць далей, у Польшчу. Цяпер сям’я Ганны жыве ў Сувалках — гэта невялікі горад недалёка ад мяжы з Беларуссю.

Калі абмяркоўваюць магчымасць нападу Расіі на краіны Еўрасаюза, часцей за ўсё кажуць менавіта пра Сувалкі і так званы «сувалкскі калідор». Гэта палоска сушы, якая магла б звязаць Расію праз Беларусь з Калінінградам — і даць ёй наўпроставы выхад да Балтыйскага мора.

— Я не хвалююся, бо ўжо двойчы перажыла напад. Але дакладна веру, што калісьці вайна прыйдзе і ў Еўропу, — кажа нам Ганна. — Загадзя я б да вайны не рыхтавалася. Калі будзе — то будзе.

Пачалося. Валіза сабраная, кансервы гатовыя

Дома варта мець запас ежы і вады на два тыдні. Макароны — гэта добра, але калі сапраўды станецца вайна, дома можа не быць святла, каб тыя макароны зварыць. Таму лепей запасціся кансервамі і сухімі прадуктамі, якія можна есці без гатавання. Запасаў вады павінна хапаць на два тыдні (улічвайце, што вада вам можа спатрэбіцца таксама каб прынамсі проста пачысціць зубы).

Завядзіце валізку, у якой будуць ляжаць усе вашыя дакументы і дарагія вам рэчы, раіць Ганна Самойленка. 

— Якія рэчы для вас дарагія, вырашайце самі. Для мяне гэта грошы, дакументы, дзеці і кот. І ўсё. Гэта ўсё і закіну ў машыну і з’еду.

Але кідайце таксама ў машыну ўсё, што дапамагае вам зарабляць. Калі вы шыеце, вазьміце швейную машынку, калі манікюршчыца — апараты. Бо з дапамогай гэтых рэчаў вы зможаце зарабляць у любым горадзе, у які прыедзеце.

Не трэба браць шмат адзення. Ні курткі, ні лішняя пара джынсаў вам у дарозе не спатрэбяцца, у першым жа мірным горадзе гэтым падзеляцца валанцёры.

Выязджаем. Машына на хаду і запраўленая

Калі пачынаецца вайна, «Убер» не вызавеш. Кошты ўзляцяць і за магчымасць даехаць у бяспечнае месца з вас возьмуць неверагодную суму. Таму лепей разумець, як вы будзеце выязджаць з горада, калі «нешта здарыцца».

У Ганны дзве машыны. Яе старэйшай дачцэ 17 гадоў, і як толькі споўніцца 18, яна пойдзе вучыцца ў аўташколу.

— Я ёй нядаўна сказала: слухай, напэўна, ужо ў верасні або кастрычніку ідзі вучыся на правы, бо калі прыйдзецца выязджаць, трэба, каб мы маглі на дзвюх машынах ехаць, бо ўсю сям’ю і рэчы трэба будзе неяк загрузіць. Я з машынай адчуваю сябе вольнай, якая б яна ні была.

І адназначна трэба заўсёды мець поўны бак паліва, каб можна было выехаць куды заўгодна. Не кажу, што трэба каністру трымаць у гаражы, але трэба, каб машына была запраўленая.

Але куды на ёй ехаць?

— Я раю ехаць як найдалей. Здаецца, цяпер самае бяспечнае месца — гэта Захад Еўропы. Шмат палякаў цяпер купляюць сабе кватэры ў Іспаніі, той жа горад Алікантэ ўжо амаль польскі. Варта вывучыць англійскую мову. Як будзеце яе ведаць, у Еўропе дасцё рады.

У які горад ехать — буйны ці малы — залежыць ад таго, што чалавек умее. Калі працаваў на заводзе, лепей ехаць у райцэнтр, бо ў вялікіх гарадах заводаў няма, раіць Ганна. Калі няма адукацыі, прафесіі і ведання мовы, таксама лепей накіравацца ў невялікі горад, там менш выдаткаў, і канкурэнцыя таксама ніжэй, прасцей знайсці працу.

А яшчэ пажадана мець з сабой запас наяўных грошай, падсумоўвае Ганна.

 «Парады акрамя як БЕГЧЫ ЯК МОЖНА ДАЛЕЙ у мяне няма»

Беларускую валанцёрку Карыну Пацёмкіну вайна заспела ва украінскай Бучы. 

Цяпер дзяўчына жыве ў Польшчы. Мы папрасілі яе даць парады, як падрыхтавацца да экстрэмальнай сітуацыі.

— Я б раіла па магчымасці трымацца ад вайны падалей. Пакінуць зону, дзе вядуцца баі. Сур’ёзна. Не сядзець і не чакаць што праз два дні ўсё скончыцца і будзе, як раней. Не будзе.

Праз тыдзень ежа знікне з усіх крамаў. У лепшым выпадку яе раздадуць, у горшым (часцей, традыцыйным) — паб’юць вітрыны і забяруць усё роўна.

Калі знікне сувязь, а яна знікне адразу амаль, людзі не будуць ведаць нічога. Ні дзе бяспечна, ні дзе можна сустрэць смерць. Пачнецца хаос, паніка і купа нелагічных рашэнняў пайсці туды няведама куды і сустрэць няведама каго.

На дарозе ў Барадзянцы расстрэльвалі сем’і, якія спрабавалі выехаць. У Бучы расстрэльвалі людзей у падвалах. У Ірпені лупілі танкамі па жылых дамах, хоць людзі і маскіраваліся, не запальвалі нават свечкі ўвечары.

Не крыўдзіцеся на мяне, калі ласка, але ў мяне парады, акрамя як БЕГЧЫ ЯК МОЖНА ДАЛЕЙ, няма. На вайне няма гарантый.

Чым менш панікі на вайне — тым большы шанец выжыць. Страх забівае розум. Не дай Бог людзям у Польшчы ці ў Літве, ці ў Эстоніі, ці яшчэ дзе сутыкнуцца з вайной. Гэта горшае, што можа адбыцца з чалавекам. Бо чалавекам ранейшым ён адтуль не выйдзе.

• 6
• 0
• 0
• 1
• 2
• 4
• 0
• 2