Я не без унутраных сумневаў і ваганняў вырашыў напісаць гэты тэкст, калі высветлілася, што 33-гадовы кіраўнік аддзела Офіса Ціханоўскай адпрацаваў пяць гадоў з рэдкай анкалогіяй у бэкграўндзе, пасля сямі аперацый. Бывае, што не час не тое што для славы, і для слова — не час, піша Мікола Бугай.
Прызнаюся, што да публікацыі «Нашай Нівы», я, хоць сачу за палітычным працэсам, за навінамі, не ведаў такога чалавека і прозвішча такога не чуў.
Гэта ўвогуле асаблівасць нашай беларускай сітуацыі цяпер. У сілу цяперашняга вымушанага маўчання, ананімнасці многіх з нас — «тут, там», як метафарычна выражаўся Янка Купала, у сілу пратаколаў бяспекі — пісаных ці няпісаных, якіх многія з нас трымаюцца, да якіх змусіў лукашызм, многія людзі дзейнічаюць ананімна ці не выстаўляючыся. Беларусы заўсёды былі партызанамі — ці лічылі нас партызанамі, прынамсі. Цяпер мы такія анлайн-партызаны: чытаем, назіраем, штосьці робім ці хоць пстрыкаем у шчаслівай ці нешчаслівай, па-рознаму гэта можна ацэньваць, безназоўнасці.
Мяне ў гісторыі Гаркавага зачапіў не толькі драматызм. Мне гэтая гісторыя нагадала яшчэ і тое, колькі вакол нас «невядомых салдатаў»
І яшчэ такі аспект.
Мы часта дазнаёмся пра нешта, толькі калі здараецца трагедыя — як калі гіне каліновец, ці драма — як у Гаркавага.
Між тым ёсць дзясяткі тысяч людзей, якія робяць «сваё трошкі», ідуць да канца, але мы не ведаем іх пакуль, бо не час не тое што для славы, і для слова — не час.
Ёсць цяпер столькі людзей, якія ананімна робяць хтосьці складаныя, хтосьці рызыкоўныя, а хтосьці нудныя, з паперкамі, лічбамі ці кодамі праграмавання, справы.
Веліч таго, што многімі робіцца — не адзінкамі, тысячамі людзей — прыгаломшвае. Гінуць некаторыя, як невядомыя, пакуль, каліноўцы. Рызыкуюць жыццём і годнасцю чалавечай, як безыменныя — пакуль — хлопцы і дзяўчаты, якія дастаўлялі дапамогу сем’ям рэпрэсаваных.
Але гэта тое, што і масавай свядомасцю ўспрымаецца як «вялікія» справы, а колькі робіцца ўсяго «невялікага».
Так, нічога велічнага няма ў працы ў Офісе Ціханоўскай, але ж і гэта трэба, і з гэтай бюракратычнай руціны тчэцца палотна нацыянальнага існавання.
Тэатр пачынаецца з вешака і гардэробніцы, а любая ўстанова пачынаецца з таго яе першага работніка, з якім мы сутыкаемся. Мы чытаем, чуем «Офіс»,«Офіс тое», «Офіс гэтае», але ў мяне, злавіў сябе на думцы я, са словам «Офіс» асацыяваўся будынак, яго кіраўніца і хіба некалькі публічных твараў, а не людзі, якія там працуюць, забяспечваюць функцыянаванне гэтай інстытуцыі.
І каб не анкалогія, не крытычная патрэба, мы б пра Гаркавага і не даведаліся. Ён быў бы невядомым салдатам на гэтай вайне.
Humble — моднае, нават заюзанае маркетынгам цяпер ангельскае слова, Даніла Гаркавы — быў адным з такіх, непублічных, ціхіх, незнакамітых.
Не кожны чалавек з анкалогіяй у загашніку, а тым больш такой анкалогіяй і ў 29 гадоў, пойдзе такім займацца. «Хай іншыя, а ў мяне ўсё ж дыягназ, я маю права пажыць для сябе, я пажыву спакойна, маё то сумленне чыстае, а з маім анамнезам не магу дазволіць сабе рызыкаваць», — так мае права разважаць чалавек.
Гаркавы ж, а яму ў 2020-м было 29, аддаў сябе грамадскай справе — з усімі яе вялікімі рызыкамі і малым профітам.
І ён не адзін, хто дзейнічае так — на сваіх месцах, у сваіх сітуацыях. Я ў гэтым чую вялікую надзею для нашага народа, для сябе як яго часцінкі.
Калі маеце магчымасць, падтрымайце збор на аперацыю Данілы Гаркавага. Там то, пакуль я выношваў гэтае выказванне, яму ўжо сабралі з коптурам, але хай будзе яшчэ трошкі больш. Пры такой хваробе запас не лішні. Дасць бог Даніла зноў пераможа, як не раз перамагаў.
Каментары
І іак заўсёды было ў Беларусі. Можна на нейкі час стрымаць, але немагчыма спыніць.