Культура44

Пад Вільняй адшукалі магілу Старога Уласа

Надмагілле беларускага фалькларыста і паэта «нашаніўскага перыяду» патрабуе аднаўлення.

Магіла Старога Уласа ў Сужанах. Фота: фэйсбук

Занядбаную магілу знайшлі ў Сужанах (Sužionys) Віленскага раёна, пішуць у сацсетках. 

Стары Улас, ён жа Уладзіслаў Сівы-Сівіцкі, нарадзіўся ў 1865 годзе ў сям'і валожынскіх сялян Пятра і Людвікі. Бацька працаваў кухарам у мясцовым маёнтку графа Міхала Тышкевіча. Калі сыну было ўсяго дзевяць гадоў, бацька памёр, тым жа летам не стала і маці. Сірату забрала цётка.

Стары Улас і рукапіс ягонага верша. Фота: Wikimedia Commons

Неўзабаве Уладзіслаў пайшоў у памочнікі да кухара таго ж графа Тышкевіча. Праз некаторы час ён сам стаў графскім кухарам, а затым, калі яму было каля трыццаці, стаў аб’ездчыкам і, урэшце, ляснічым у маёнтку Сужаны на Віленшчыне. Жыў у вёсцы Варняны Астравецкага раёна, у Вільні.

З 1907 года друкаваўся ў «Нашай Ніве», потым у заходнебеларускіх выданнях. У беларускіх календарах змяшчаў вершы і вершаваныя апавяданні. Выступаў і як публіцыст. 

У 1908 годзе ў рэдакцыі «Нашай Нівы» паэт пазнаёміў Янку Купалу з настаўніцай Уладзіславай Францаўнай Станкевіч, якая стане жонкай класіка.

Магіла Старога Уласа і яе размяшчэнне на схеме на могілках у Сужанах. Фота: фэйсбук

У 1910-м заснаваў школу пісьменнасці, у якой разам са сваімі дочкамі вучыў дзяцей грамаце. Своеасаблівым летапісам працы і побыту сялянства з’яўляецца паэма «Год беларуса» (1911).

Максім Гарэцкі так пісаў пра Старога Уласа: «Такія паэты маюць у нашай паэзіі літаральна маральнае значэнне як песняры з мазольнаю рукой, што не толькі «з народу», але і «сам народ». Яго творы часам не вельмі складныя, але чуецца ў іх сіла самае зямлі, непасрэдны павеў самога жыцця беларускай вёскі. Яны — натуральны адростак народнай паэзіі, казак і гутарак, легендаў і жартаў».

За польскім часам у 1920 годзе Сівы-Сівіцкі пераехаў у вёску Сужаны, а пазней у Шашэльгішкі Віленскага павета, дзе займаўся земляробствам. Памёр неўзабаве пасля пачатку Другой сусветнай вайны, 30 верасня 1939 года ў Вільні.

Месца, дзе калісьці стаяла хата Старога Уласа ў вёсцы Шашэльгішкі, у якой той пражыў да самай сваёй смерці, і надмагілле ў Сужанах, якое даглядаў А. М. Курчэйка. З кнігі «Год беларуса»

Часта ў якасці месца апошняга спачыну паэта называўся менавіта гэты горад, хоць у прысвечаных яму манаграфіях падаваўся нават фотаздымак магілы ў Сужанах. Тым не менш дакладнае месца магілы забылася, а людзей, якія даглядалі ягоную магілу, не засталося. Сёння надмагілле славутага беларуса патрабуе аднаўлення.

«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны

ПАДТРЫМАЦЬ

Каментары4

  • XXX
    23.01.2024
    https://knihi.com/Stary_Ulas/
  • Кока
    23.01.2024
    Трэба віленскай дыяспары заняцца
  • Максім і з ім
    24.01.2024
    Кока, думаеце віленскія айцішнікі падключацца?

Цяпер чытаюць

«Калі ўжо сюды прыляціць украінская ракета!» Вызвалены журналіст Яўген Меркіс расказаў пра шклоўскую калонію10

«Калі ўжо сюды прыляціць украінская ракета!» Вызвалены журналіст Яўген Меркіс расказаў пра шклоўскую калонію

Усе навіны →
Усе навіны

Сведка наступстваў жудаснага ДТЗ пад Светлагорскам: Кіроўца маршруткі занадта позна пабачыў той трактар4

Адбыўся пажар у «Вялікім княстве Сула»1

Дойліду з Брэстчыны, які будаваў цэрквы ў некалькіх краінах, далі калонію па чатырох палітычных артыкулах5

«Бацька Юрыя Дзям'янава не верыць у датычнасць сына». З'явіліся новыя падрабязнасці справы маньяка-ліфцёра6

Некаторыя падраздзяленні Узброеных сілаў Беларусі прыведзеныя ў вышэйшую ступень боегатоўнасці16

«Кадэбіст выйшаў з пакоя і пакінуў святару пісталет». Што адбываецца з ксяндзом Акалатовічам, якога абвінавацілі ў шпіянажы16

Кім Чэн Ын правёў маштабны ваенны парад і пахваліўся новай ракетай ФОТА4

У ДТЗ у Светлагорскім раёне, у якім загінулі шэсць чалавек, кіроўца маршруткі спачатку сутыкнуўся з трактарам3

Трамп заявіў пра ўвядзенне дадатковых пошлін 100% на тавары з Кітая2

больш чытаных навін
больш лайканых навін

«Калі ўжо сюды прыляціць украінская ракета!» Вызвалены журналіст Яўген Меркіс расказаў пра шклоўскую калонію10

«Калі ўжо сюды прыляціць украінская ракета!» Вызвалены журналіст Яўген Меркіс расказаў пра шклоўскую калонію

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць