«Čaściej za ŭsio žučok staviać niedaloka ad razietak». Jak siłaviki prasłuchoŭvajuć biełarusaŭ pa telefonie i ŭ kvaterach
Prasłuchoŭkaj telefonnych razmoŭ i ŭstaloŭkaj žučkoŭ u pamiaškańniach ci aŭtamabilach u Biełarusi mohuć zajmacca supracoŭniki roznych siłavych viedamstvaŭ. Były siłavik padrabiazna raskazaŭ «Našaj Nivie», jak staviać žučki, jakija razmovy pa telefonie mohuć zapisvać i chto inicyjavaŭ prasłuchoŭvańnie kamandy Siarhieja Cichanoŭskaha ŭ 2020-m.

«U 2020-m pra narkamanaŭ i kradziažy zabylisia całkam»
Apieratyŭniki mohuć prasłuchoŭvać razmovy jak u zapisie, tak i ŭ režymie realnaha času. Akramia MUS, prava na prasłuchoŭvańnie majuć taksama Kamitet dziaržaŭnaj biaśpieki, Pamiežny kamitet, Śledčy kamitet i Apieratyŭna-analityčny centr pry Łukašenku. Pry hetym, naprykład, baza KDB budzie značna adroźnivacca ad bazy MUS paŭnatoj źviestak.
Uzrovień, na jakim ažyćciaŭlajecca prasłuchoŭka, zaležyć ad kankretnych abstavinaŭ: jakaja struktura viadzie raspracoŭku, status asoby i inšyja faktary. Naprykład, kamandu Siarhieja Cichanoŭskaha ŭ 2020 hodzie prasłuchoŭvali na ŭzroŭni padraździaleńnia Departamienta zabieśpiačeńnia apieratyŭna-vyšukovaj dziejnaści MUS, inicyjataram byŭ homielski HUBAZiK.
Dla prasłuchoŭki čałavieka nieabchodna padstava — zvyčajna padazreńnie ŭ ciažkim złačynstvie abo pahroza nacyjanalnaj biaśpiecy. Taksama patrabujecca sankcyja prakurora. Apieratary suviazi abaviazany dać techničny dostup da telefonnych zvankoŭ i internet-trafiku. Chatnija numary telefonaŭ taksama prasłuchoŭvajuć, ale našmat radziej. U asnoŭnym heta numary zavodaŭ, pradpryjemstvaŭ.
Cikava, što sankcyi na prasłuchoŭku druhoha čałavieka (z kim razmaŭlaje patrebny) vielmi časta niama. Tamu pry tekstavaj rasšyfroŭcy zvankoŭ zapisvajucca słovy tolki adnaho surazmoŭcy.
«Da 2020 hoda Departamient zabieśpiačeńnia apieratyŭna-vyšukovaj dziejnaści MUS zajmaŭsia ŭ asnoŭnym niepalityčnymi spravami, naprykład, vielmi šmat słuchali zakładčykaŭ, karupcyjanieraŭ, złodziejaŭ u zakonie, piedafiłaŭ. Ale na pačatku lutaha 2020 hoda pajšoŭ patok zadańniaŭ, źviazanych z pratesnaj dziejnaściu, šmat ź jakich byli vidavočna nadumanyja. Pra narkamanaŭ i kradziažy zabylisia całkam. Śpiecyjalizacyi adździełaŭ pieramiašalisia, usie zanialisia adnoj temaj — palityčnaj.

Usie, chto choć krychu źjaŭlaŭsia ŭ miedyja, apynaŭsia na prasłuchoŭcy. Jana viałasia roznymi sposabami: praz radyjokanał, pa telefonie abo z dapamohaj fizičnaha abstalavańnia — žučkoŭ.
Prasłuchoŭvać hałasavyja zvanki naŭprost u telehramie i vajbiery niemahčyma, bo treba stavić śpiecyjalnaje abstalavańnie mienavita na sam telefon albo kampjutar. Navat kali ŭstaloŭvali prahramu na telefon, možna było čytać paviedamleńni, ale hołas zastavaŭsia niedastupnym», — raskazvaje były siłavik.
Ci mahčyma prasłuchoŭvać Łukašenku?
Surazmoŭca zhadvaje, jak u 2020 hodzie prasłuchoŭvali dyrektara adnaho pradpryjemstva, jakoha źbiralisia brać za chabar.
«Ale niejak jon abmierkavaŭ z kimści pa telefonie, jak jany falsifikavali vybary. Paśla hetaha ŭ toj ža dzień jaho źniali z raspracoŭki i prasłuchoŭvańnia».
Pa słovach surazmoŭcy, daviedacca, prasłuchoŭvajuć ciabie ci nie, niemahčyma. Abstalavańnie zroblena tak, kab pracavać niezaŭvažna.
Ci mahčyma kamuści z supracoŭnikaŭ departamienta pasłuchać razmovy top-čynoŭnikaŭ i siamji Łukašenak?
«Prasłuchoŭku prosta tak nie ŭklučyć. Biez sankcyi niemahčyma heta technična zrabić», — kaža były siłavik.
Jon dadaje, što jość śpisy «asablivych» asob — pry zhadvańni ich proźviščaŭ u razmovach pamiž ludźmi treba terminova dakłaści načalniku.
«Viedaju tolki, što ŭ śpisie ŭ tym liku byli ŭsie kirujučyja asoby MUS i miascovaha UUS», — kaža surazmoŭca.

Asobnaja baza tych, chto na prasłuchoŭcy
Kab uzhadnić prasłuchoŭku kankretnaha čałavieka, treba prajści vialiki biurakratyčny łancužok.
Zadańnie na prasłuchoŭku afarmlaje apierupaŭnavažany — z kryminalnaha vyšuku, upraŭleńnia pa baraćbie z ekanamičnymi złačynstvami, HUBAZiKa, słužby biaśpieki ci inšaha profilnaha padraździaleńnia. Paśla hetaha jaho zaćviardžaje načalnik padraździaleńnia abo jaho namieśnik.
Dalej dakumient nakiroŭvajecca na sankcyjanavańnie prakuroru. Paśla atrymańnia sankcyi zadańnie razam z pastanovaj pieradajecca ŭ Departamient zabieśpiačeńnia apieratyŭna-vyšukovaj dziejnaści. Načalnik departamienta raźmiarkoŭvaje zadańnie pa adździełach, dzie načalniki napramkaŭ pieradajuć materyjały staršym apierupaŭnavažanym na pastach.
Jany ŭnosiać zadańnie ŭ bazu «Miehre», paśla čaho načalnik adździaleńnia rychtuje aficyjnuju zajaŭku ŭ KDB. KDB, atrymaŭšy zajaŭku, uklučaje adpaviednyja numary na prasłuchoŭvańnie.
«Miehre» — heta baza danych ab tych, za kim pravodzilisia kali-niebudź prasłuchoŭvańnie, sačeńnie i padobnyja mierapryjemstvy. Pa kožnym čałavieku baza vyhladaje tak: proźvišča, imia, imia pa baćku, numar sankcyi prakurora, chto inicyjatar zadańnia. U kožnaha padraździaleńnia jość dostup vyklučna da svajoj častki, nielha pahladzieć zadańnie inšych.
Jakija zadańni atrymlivaŭ departamient
Čym zajmaŭsia departamient?
Naprykład, na adnym sa stahoŭ siena niechta napisaŭ «Saša 3%». Umoŭny HUBAZiK dasyłaje zadańnie na pošuk abanientaŭ u hetym miescy. Apieratyŭnik z departamienta pavinien praanalizavać danyja mabilnych apierataraŭ (MTS, A1, Life). Aznačałasia zona — radyus da 10 km. U horadzie heta — dziasiatki tysiač abanientaŭ. Čym bolšaja zona — tym składaniej identyfikavać kankretnuju asobu.
«Kali jość klučavyja punkty — kamiera, zvanok — heta značna dapamahaje ŭ pošuku. Dakładnaść u takich vypadkach dasiahaje 80%, što istotna zvužaje koła padazravanych», — raskazvaje były siłavik.
Na dziažurstvie apieratyŭniki departamienta pavinny rasšyfroŭvać toje, što ludzi kažuć na prasłuchoŭcy. I tut jość niekalki režymaŭ: pieršy — zapisvać słova ŭ słova, druhi — paznačać hałoŭnuju sutnaść. Potym farmujucca archivy i zachoŭvajucca ŭ MUS.
«Kali zachodziać, fatahrafujuć adrazu pamiaškańnie, jak lažać rečy»
Były siłavik padrabiaźniej raskazaŭ pra toje, jak staviacca žučki ŭ pamiaškańniach.
«Čaściej za ŭsio dla pačatku treba atrymać klučy ci ich dublikat dla dostupu ŭ kvateru. Pierad hetym pravodziacca raźviedvalnyja mierapryjemstvy. Jość słužba «Ustanoŭka» u departamiencie, śpiecyjalna navučanyja ludzi, u asnoŭnym žančyny, chodziać pa susiednich adrasach i daviedvajucca infarmacyju pra abjekt. Vyśviatlajuć, chto žyvie, kolki čałaviek. Paralelna stavicca telefon na prasłuchoŭvańnie, kab zrazumieć, čym čałaviek žyvie, z kim maje znosiny.
Jość taksama kamanda, jakaja ŭskryvaje zamki, ale heta składana, praściej atrymać dostup da klučoŭ».

Tolki paśla hetych dziejańniaŭ čałavieka, jakomu chočuć pastavić žučok, naprykład, vyklikajuć u milicyju pa nadumanaj nahodzie. Kali jon prychodzić, to jaho sumku pry ŭvachodzie zabirajuć, paśla čaho dastajuć klučy i robiać dublikat.
U bolšaści vypadkaŭ žučok imknucca pastavić tam, dzie jość sietka, naprykład, niedaloka ad razietki, kab było siłkavańnie pryłady i nie treba było mianiać batarejku. Kali takoha niama, to staviać akumulatar, jon moža aŭtanomna pracavać davoli doŭha, śćviardžaje były siłavik.
Pa jaho słovach, zašyfravanyja supracoŭniki departamienta majuć dakumienty prykryćcia, naprykład, paśviedčańnie supracoŭnika jakoha-niebudź zavoda albo techničnaj słužby, što dazvalała atrymlivać fizičny dostup u kvateru ci inšaje pamiaškańnie i stavić žučok.
«Pastavić jaho možna vielmi niezaŭvažna, tamu što pierad hetym pravodzicca raźviedka. Kali žučok staviać u ofis ci administracyjny budynak, to vykarystoŭvajecca prykryćcio — naprykład, zachodziać ludzi ŭ formie i z paśviedčańniem pažarnych, «Biełtelekama» ci inšych niejkich słužbaŭ.
Nakolki chutki praces ustaloŭki, zaležyć ad pamieru pamiaškańnia, ci jość kudy schavać abstalavańnie, ale zvyčajna heta zajmaje mieniej za hadzinu. Kali zachodziać, adrazu fatahrafujuć pamiaškańnie, jak lažać rečy, kab ničoha nie pasunuć padčas ustanoŭki i nie spalicca.
Časam byli takija abjekty, jakija mieli «čujku», — u asnoŭnym heta narkamany, jany tryvožnyja, zaŭvažali ŭsio: jakija mašyny za imi jeździać, jakija ludzi chodziać, prychodziłasia mianiać časta ekipažy sačeńnia i abirać śpiecyfičnyja miescy dla ŭstanoŭki prasłuchoŭvańnia», — raskazvaje były siłavik.
Pra ŭstanoŭku prasłuchoŭki za miažoj surazmoŭca «Našaj Nivy» ničoha nie viedaje, kaža, što prynamsi na ŭzroŭni departamienta MUS takim nie zajmalisia.
«Pašpartam prykryćcia nie moh karystacca»
Majuć supracoŭniki Departamient zabieśpiačeńnia apieratyŭna-vyšukovaj dziejnaści i pašparty prykryćcia. Proźviščy dla hetych pašpartoŭ časta brali pa dziavočaj linii maci supracoŭnika. Były siłavik u razmovie z «Našaj Nivaj» śćviardžaje, što nichto ź ich nikoli nie bačyŭ svaich fizičnych pašpartoŭ prykryćcia.
«Pašpartami prykryćcia zajmajucca kadraviki ci čałaviek, jaki znachodzicca na pasadzie ŭ lehiendziravanaj arhanizacyi. Ja hetym pašpartam karystacca nijak nie moh, jon u asabistaj spravie zachoŭvaŭsia, jak mnie raskazvali. Pa zahadzie pavinien być, a navošta — biez paniaćcia. My fatahrafavalisia na dakumienty prykryćcia (takija jak, naprykład, paśviedčańnie supracoŭnika «Biełtelekama), ale nie viedali, što foty biarucca jašče i na pašpart prykryćcia».
Pra isnavańnie hetych pašpartoŭ było stroha zabaroniena raskazvać navat blizkim svajakam.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary