Свет66

За апошнія гады Кітай пачаў даганяць ЗША ў многіх тэхналогіях. Вось якім будзе адказ амерыканцаў

Злучаныя Штаты ўцягнутыя ў сур’ёзнае спаборніцтва з Кітаем за дамінаванне ў дыпламатычнай, інфармацыйнай, ваеннай і эканамічнай сферах. І вынік саперніцтва будзе вызначаць нашу будучыню.

Фота: StockSnap.

У цэнтры гэтага супрацьстаяння — лідарства ў новых і прарыўных тэхналогіях: ад паўправаднікоў і суперкамп’ютараў да біятэхналогій і блакчэйна. Пра сённяшнюю тэхналагічную Халодную вайну расказвае The National Interest.

У мінулым месяцы Злучаныя Штаты прынялі некаторыя законы ў сферы нацыянальнай прамысловай палітыкі. Новыя законы прадугледжваюць дзяржаўнае планаванне і ўмяшанне ў галіну паўправаднікоў.

У адрозненне ад ЗША, Кітай кіруе сваёй прамысловай палітыкай праз пяцігадовыя планы зверху ўніз. Кітай намагаецца стаць тэхналагічна развітай і моцнай у ваенным плане дзяржавай, што зможа кінуць выклік камерцыйнаму і ваеннаму лідарству ЗША. Ідэя Пекіна ў тым, што нацыянальная бяспека непарыўна пераплецена з камерцыйнымі тэхналогіямі. Кітай распрацаваў сістэму, якую называе ваенна-цывільным сінтэзам: экасістэму падвойнага прызначэння, пабудаваную на цесным злучэнні камерцыйных тэхналагічных кампаній з сістэмай абароны.

Свае тры апошнія пяцігодкі Кітай выкарыстаў для інвестыцый у паўправаднікі, суперкамп’ютары, штучны інтэлект, машыннае навучанне, доступ да космасу і біятэхналогіі. Гэтыя галіны сталі нацыянальным прыярытэтам. Больш за тое, Пекін стварыў складаную сістэму дзяржаўна-прыватнага фінансавання для падтрымкі гэтых планаў, якая ўключае рэгіянальныя інвестыцыйныя фонды, якія перавышаюць 700 мільярдаў долараў.

У ЗША няма нічога параўнальнага. Наадварот, на працягу апошніх некалькіх дзесяцігоддзяў планаванне ў эканоміцы ЗША было пакінута «рынку». Згодна з эканамічнай тэорыяй Чыкагскай школы эканомікі, менавіта свабодныя рынкі лепш за ўсё размяркоўваюць рэсурсы ў эканоміцы — і мінімальнае ўмяшанне ўрада (ці нават яго адсутнасць) з'яўляецца найлепшым для эканамічнага росквіту. Злучаныя Штаты гадамі кіраваліся гэтай тэорыяй ў сваёй эканоміцы. 

Аптымізацыя прыбытку перш за ўсё прывяла да масавага перамяшчэння цэлых галін вытворчасці на перыферыю і ў афшоры з мэтай зніжэння выдаткаў. Інвестары пераключыліся на велізарныя інвестыцыі ў галіны з самай хуткай і найбольшай прыбытковасцю без доўгатэрміновых капіталаўкладанняў — сацыяльныя сеткі, электронны гандаль і гульні — замест апаратнага забеспячэння, паўправаднікоў, перадавой вытворчасці, транспартнай інфраструктуры і іншых ключавых галін. Вынікам стала тое, што прыватны і венчурны капітал сталі тымі, хто дэ-факта прымаў рашэнні ў прамысловай палітыцы ЗША.

З распадам Савецкага Саюза і ўздымам Злучаных Штатаў як адзінай звышдзяржавы гэтая стратэгія прыбытку была дастаткова добрай, бо не было іншай краіны, якая магла б параўнацца з тэхнічнай перавагай Амерыкі. 

Але гэта змянілася. У першыя два дзесяцігоддзі XXI стагоддзя амерыканскія палітыкі не маглі ўсвядоміць маштабаў амбіцый і імкнення Кітая перасягнуць ЗША ў якасці сусветнага тэхналагічнага лідара.

І па некаторых ацэнках Кітай можа стаць лідарам у шэрагу найважнейшых тэхналагічных галін раней, чым прынята думаць. У той час як кітайскія інвестыцыі ў тэхналогіі часам былі залішнімі і марнатраўнымі, сума гэтых інвестыцый усё ж прывяла да «стратэгічных сюрпрызаў» для ЗША — такіх як гіпергукавая зброя, балістычныя ракеты «забойцы авіяносцаў», сістэмы арбітальнай бамбардзіроўкі, а таксама хуткі прагрэс у галіне космасу, паўправаднікоў, суперкамп’ютараў і біятэхналогій.

Тым не менш, у Амерыкі ёсць перавагі, якіх не хапае Кітаю: рынкі капіталу, якія можна стымуляваць, а не прымушаць, нявыкарыстаны інавацыйны талент, рынкі працы, а таксама ўніверсітэцкія і карпаратыўныя навукова-даследчыя ўстановы. Адначасова Міністэрства гандлю ЗША пачало забараняць экспарт крытычнага абсталявання і кампанентаў, неабходных Кітаю для стварэння сваёй тэхналагічнай экасістэмы.

Ды і ў стратэгіі Кітая да тэхналагічнага панавання выяўляюцца расколіны. Затрыманне ў Пекіне некаторых з найбольш паспяховых прадпрымальнікаў і інвестараў, рэпрэсіі супраць «лішніх» тэхналогій, такіх як відэагульні, і запаволенне лістынга на кітайскай фондавай біржы могуць сведчыць аб тым, што партыя адмаўляецца ад сваіх ранейшых падыходаў.

У гэты ж час у ЗША тэхналагічныя інавацыі ў многіх галінах цяпер належаць камерцыйным кампаніям. Замест паслядоўнай нацыянальнай інвестыцыйнай стратэгіі ўрада ў новых і прарыўных тэхналогіях мільярдэры ў Злучаных Штатах распачалі ўласныя ініцыятывы. Кампаніі SpaceX і Starlink ствараюць шматразовыя ракеты і касмічны шырокапалосны доступ у інтэрнэт, кампанія Anduril распрацоўвае штучны інтэлект і тэхналогіі машыннага навучання, а Palantir засяроджваецца на аналізе даных. І за апошнія некалькі гадоў з'явілася серыя абаронных венчурных фондаў.

Аднак залежнасць ад мільярдэраў, зацікаўленых у абароне, не з'яўляецца ўстойлівай стратэгіяй. Венчурны капітал інвестуе ў прадпрыемствы, якія могуць стаць прыбытковымі праз дзесяць гадоў ці менш. Гэта азначае, што тэхналогіі, на развіццё якіх могуць спатрэбіцца дзесяцігоддзі, не развіваюцца і гінуць. Тэхналагічныя кампаніі маюць абапірацца на дзяржаўны капітал. Але ж такія дзяржаўныя інвестыцыйныя праграмы ў значнай ступені не змаглі маштабаваць новы і прарыўных тэхналогіі па трох прычынах.

Па-першае, дзяржаўныя ўстановы ЗША маюць абмежаваны доступ да найлепшых інвестыцыйных талентаў, якія дапамагалі б прымаць складаныя тэхнічныя інвестыцыйныя рашэнні.

Па-другое, дзяржаўным установам не хапае навыкаў камерцыялізацыі, каб дапамагчы заснавальнікам ператварыць тэхнічныя ідэі ў камерцыйныя прадпрыемствы.

Па-трэцяе, ніякія прыватныя або дзяржаўныя фонды не дзейнічаюць, як «цярплівы капітал» — інвестыцыі ў глыбокія тэхналогіі, на развіццё і пашырэнне якіх можа спатрэбіцца больш за дзесяць гадоў.

Сёння гэтую праблему спрабуе вырашыць Амерыканскі фонд перадавых тэхналогій (AFF), які збіраецца інвеставаць у ключавыя глыбокія тэхналогіі, каб дапамагчы Злучаным Штатам ісці ў нагу з кітайскім націскам капіталу. AFF плануе прыцягнуць адзін мільярд даляраў «прыватнага цярплівага капіталу» з дзяржаўных і прыватных крыніц. Стварэнне фонду як некамерцыйнага дазваляе арыентавацца на доўгатэрміновыя інвестыцыі для краіны, а не толькі на максімізацыю прыбытку.

Але ж ні адзін фонд не можа ўзяць на сябе велізарныя інвестыцыі, якія робіць Кітай. Тым не менш, не выключана, што рынкавы падыход да распрацоўкі найважнейшых тэхналогій у спалучэнні з першымі крокамі амерыканскага ўрада па аднаўленні прамысловай палітыкі можа схіліць шалі на карысць Амерыкі.

Каментары6

  • Мангол
    03.10.2022
    Даганяць....Гэта вельмі ммешна. Кітай - прамысловы шпіён.
  • Справка
    03.10.2022
    Надо спросить у рыночника Романчука, почему плановая экономика побеждает капиталистическую.
  • AlesGut
    03.10.2022
    Кетай адсталая краіна. Усе ягоныя посьпехі зьвязаны з заходнімі тэхналёгіямі. Убяры іх, і застануцца опійныя войны, культурная рэвалюцыя і барацьба з вераб'ямі

Цяпер чытаюць

Банкаўскія інсайдары лічаць новыя санкцыі супраць чатырох беларускіх банкаў малазначнымі. І вось чаму1

ЭканомікаБеларусбанк, Белаграпрамбанк, Белінвестбанк і Банк Дабрабыт1

Банкаўскія інсайдары лічаць новыя санкцыі супраць чатырох беларускіх банкаў малазначнымі. І вось чаму

Усе навіны →
Усе навіны

Лукашэнка пра забарону на ўезд у Эстонію: Ніколі не быў там7

Засталося два тыдні, каб падаць заяўку на тры прэстыжныя праграмы навучання і прафесійнага развіцця ў ЗША

У Беларусь прыйшоў лясны кот — такога не бачылі амаль 100 гадоў3

У Беларусь афіцыйна прыйшоў новы кітайскі аўтамабільны брэнд. Што за ён6

Эстонія пажыццёва забараніла ўезд у краіну Лукашэнку і яшчэ 272 асобам2

Памятаеце зарослую магілу акадэміка Карскага? Моладзь з Беларусі аплаціла яе ўпарадкаванне4

Беларуска абурылася коштам лісічак у 55 рублёў за кілаграм3

Сярэдні заробак «бруднымі» складае 911 даляраў4

Адначасова дзве аварыі пад Мінскам, пацярпелі некалькі чалавек. Людзі кажуць пра зачараваны ўчастак трасы

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Банкаўскія інсайдары лічаць новыя санкцыі супраць чатырох беларускіх банкаў малазначнымі. І вось чаму1

ЭканомікаБеларусбанк, Белаграпрамбанк, Белінвестбанк і Банк Дабрабыт1

Банкаўскія інсайдары лічаць новыя санкцыі супраць чатырох беларускіх банкаў малазначнымі. І вось чаму

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць