«Chacieŭ vyratavać chacia b niejkuju kolkaść ludziej». Dačka biełarusa, zatrymanaha pa spravie «Biełaruskaha Hajuna», raskazała pra baćku
Paśla ŭciečki asabistych danych prajekta «Biełaruski Hajun», jaki manitoryŭ aktyŭnaść rasijskich i biełaruskich vojskaŭ paśla pačatku vajny va Ukrainie, siłaviki pačali zatrymlivać datyčnych da jaho. Z taho času zatrymańni nie spyniajucca. Siarod inšych za kratami apynuŭsia i baćka biełaruski Aryny. Pa słovach dziaŭčyny, adpraŭlajučy fota vajskovaj techniki «Hajunu», mužčyna razumieŭ, nakolki heta niebiaśpiečna, ale zastavacca ŭbaku nie moh, piša vydańnie «Lusterka».
Mikałaj, baćka Aryny (usie imiony źmienienyja) — z Bresckaj vobłaści. Pa słovach dziaŭčyny, mužčyna — čałaviek spraviadlivy. Usio, što adbyvałasia ŭ Biełarusi z 2020-ha, jon ličyŭ niapravilnym i paŭtaraŭ: «Tak być nie pavinna». Svajoj pazicyi nie chavaŭ ni ŭ razmovach, ni ŭ internecie.
«Toje, što Rasija napała na Ukrainu, jon uspryniaŭ ź vielmi vialikim abureńniem. Vyrašyŭ adpraŭlać fota vajskovaj techniki, tamu što bolš z terytoryi Biełarusi ničoha rabić nie moh, — uspaminaje Aryna. — Chacieŭ, kab Ukraina była ŭ kursie pierasoŭvańniaŭ i była hatovaja. Kab ludzi mahli choć niejak ratavacca ad prylotaŭ rakiet i viedali, kudy ruchajucca vajskoŭcy».
Kali ŭ navinach stali źjaŭlacca pieršyja paviedamleńni pra zatrymańni za pierasyłku fota z technikaj, Mikałaja heta nie spyniła. Pa słovach dački, žadańnie dapamahać u baćki było macniejšaje za strach.
«Tak supała, što, kali orhany pačali na jaho vastryć zub, vajennaja abstanoŭka ŭ našaj miascovaści troški ścichła i skidać užo było niama čaho, — kaža jana. — Z tych časoŭ jon ničoha nie adpraŭlaŭ, ale, razmaŭlajučy ź ludźmi, praciahvaŭ kazać, što vajna — heta drenna».
Dziaŭčyna adznačaje: usie źviestki, jakija Mikałaj adpraŭlaŭ u «Biełaruski Hajun», jon sa svajho telefona vydalaŭ. Vyličyli jaho paśla taho, jak u pačatku lutaha 2025-ha stała viadoma pra ŭciečku danych prajekta.
«Pra «ŭzłom» my pačuli z navin. Ja na toj momant užo žyła za miažoj, tamu nie viedaju, jak tata adreahavaŭ na hetuju infarmacyju — my ličyli, što dla jaho niebiaśpiečna abmiarkoŭvać takoje pa telefonie. Dumaju, viadoma, pieražyvaŭ, — razvažaje surazmoŭca. — Jon byŭ hatovy da zatrymańnia. Było jasna, što rana ci pozna ŭsich pačnuć sadžać za dapamohu Ukrainie. Jak praviła, dabro i padtrymka ŭ nas zaŭsiody karajecca, jak i toje, kali ty niepažadany dziaržavie».
Što baćku treba źjazdžać u inšuju krainu, dačka kazała jamu nie raz. Było heta jašče da navinaŭ pra «spravu Hajuna». Na słovy Aryny jon zaŭsiody adkazvaŭ adnolkava: «Kali ŭsie ź Biełarusi źjeduć, chto budzie zmahacca z hetaj sistemaj?»
Ale paśla ŭciečki danych z prajekta mužčyna trochi pierahledzieŭ staŭleńnie da hetaha pytańnia. Adnak pierš čym spakavać čamadany, chacieŭ razabracca z paraj važnych asabistych momantaŭ.
«U siamji nichto nie raźličvaje, što jaho apraŭdajuć»
Mikałaja aryštavali viasnoj 2025-ha. Ranicaj, kali jon pajšoŭ na pracu, tudy ŭ amunicyi pryjechali siłaviki. Ź jakoha jany padraździaleńnia, Aryna nie viedaje.
«Baćka pracavaŭ na dvary. Jany jaho adrazu zabrali ŭ pamiaškańnie, nadzieli kajdanki i skazali: «My pryjšli za vami». Tata byŭ u pracoŭnaj vopratcy, paprasiŭ nadzieć čystaje, ale jamu nie dali», — raskazvaje jana.
Pra zdareńnie siamja daviedałasia ad znajomych, jakija bačyli toje, što adbyvałasia. Kali svajaki pasprabavali daviedacca, za što zatrymali mužčynu, siłaviki adkazali, što, maŭlaŭ, «mienš treba było źlivać źviestak».
Paśla dopytu Mikałaja adpravili ŭ IČU, a paźniej pieraviali ŭ SIZA. Ci źbivali mužčynu, rodnyja nie viedajuć, dzielicca dziaŭčyna. Jamu inkryminavali artykuł 356 KK (zdrada dziaržavie) i pahražali piatnaccaćciu hadami pazbaŭleńnia voli. Paśla artykuł źmianili, ale na jaki — svajaki nie ŭ kursie: advakat pad padpiskaj ab nierazhałošvańni i padrabiaznaściaŭ paviedamlać nie moža.
«Viedaju, što tata starajecca nie padać ducham, ale heta ciažka, bo na palityčnych idzie presinh. Advakat pieradaje, što jon vyhladaje i adčuvaje siabie niadrenna. Adzinaje — mocna schudnieŭ praź niedasypańnie i niedajadańnie», — apisvaje situacyju dačka zatrymanaha.
Umovy ŭ mužčyny takija ž, jak i ŭ mnohich inšych palityčnych: doŭhi čas jamu nie davali paścielnaj bializny, dahetul zabaroniena pieradavać leki. U Mikałaja jość prablemy sa zdaroŭjem.
«Svajaki voziać jamu pieradačy. Ich biaruć, z hetym pytańniaŭ pakul niama. Raz na miesiac tata moža atavarvacca na adnu bazavuju, — apisvaje situacyju Aryna. — U siamji nichto nie raźličvaje, što jaho apraŭdajuć. Zrazumieła, jon paniasie pakarańnie, ale my spadziajemsia, što termin budzie mienšy, čym 15 hadoŭ, jakimi pieršapačatkova pahražali.
My naniali baćku advakata, tata jamu daviaraje. U pryncypie, kali śpiecyjalist dobry, dumaju, takoje mahčyma. Da taho ž heta choć niejkaja kamunikacyja ź blizkim čałaviekam».
Aryna pryznajecca, što pieryjadyčna łaje siabie za toje, što nie ŭhavaryła baćku chutčej źjechać.
«Kali pačynała hetuju razmovu, jon adkazvaŭ: «Budziem žyć, budziem bačyć». Ź inšaha boku, razumieju, što takija ludzi patrebnyja ŭ Biełarusi, i liču, što jon hieroj», — zaviaršaje dziaŭčyna.
Pa spravie Hajuna adbyłosia ŭžo jak minimum šeść sudovych pracesaŭ
Bratu Ihara Łosika vynieśli prysud pa spravie «Biełaruskaha Hajuna»
«Kibierpartyzany»: Nie treba raździmać paniku, što režym usio moža ŭzłamać, pračytać, pra ŭsio daviedacca. Nie, nie moža
U Mahilovie dyrektara rekłamnaj firmy asudzili pa spravie «Biełaruskaha Hajuna»
Što moža čakać tych, kaho buduć sudzić pa spravie «Biełaruskaha Hajuna»?
Pravaabaroncam viadoma pra 20 zatrymanych pa spravie «Biełaruskaha Hajuna»
Kamientary
Vaš baćka - sapraŭdy hieroj.
Vialikaja jamu pavaha za mužnyja i razumnyja dziejańni ŭ amal bieznadziejnaj situacyi ŭ krainie.
I razumieju, jak Vam zaraz baluča.
Trymajciesia, kali łaska.
a da 2020 ničoha takoha nadzvyčajnaha nie adbyvałasia ?
( dzieści prykładna z 1790 ha )