Пытанне аб перадачы Украіне замарожаных расійскіх актываў будзе вырашана днямі
Паводле інфармацыі брытанскага выдання The Times, ужо на гэтым ці наступным тыдні чакаецца заключэнне пагаднення аб размарожванні расійскіх сродкаў у Еўропе на агульную суму каля 127 мільярдаў даляраў. У гэты пакет уваходзяць як 10 мільярдаў даляраў, якія знаходзяцца непасрэдна ў брытанскіх банках, так і асноўная частка актываў, заблакаваная ў краінах ЕС. Гэтыя сродкі павінны стаць вырашальным аргументам Кіева на «крытычнай стадыі» перамоў.

Як паведамляе The Times са спасылкай на крыніцы ў брытанскім урадзе, галоўнай тэмай сустрэчы прэзідэнта Украіны Уладзіміра Зяленскага ў Лондане з прэм'ер-міністрам Вялікабрытаніі Кірам Стармерам, а таксама лідарамі Францыі і Германіі, сталі намаганні па размарожванні расійскіх актываў у Еўропе.
Гаворка ідзе пра суму ў памеры каля 100 мільярдаў фунтаў стэрлінгаў (прыкладна 127 мільярдаў даляраў), якія заблакаваныя на еўрапейскіх банкаўскіх рахунках. Гэтыя сродкі плануецца накіраваць альбо на фінансаванне працягу ваенных дзеянняў Украіны, альбо на пасляваеннае аднаўленне краіны ў выпадку заключэння мірнага пагаднення.
Пасля завяршэння перамоў Кір Стармер заявіў, што да пагаднення аб вызваленні гэтых актываў застаюцца лічаныя дні. На яго думку, перамовы аб спыненні вайны дасягнулі «крытычнай стадыі», і фінансавае пытанне тут адыгрывае ключавую ролю.
Крыніцы ва ўрадзе Вялікабрытаніі выказваюць аптымізм, што здзелка ўжо блізкая і будзе афіцыйна абвешчана на гэтым ці наступным тыдні. У агульны пакет уваходзяць і прыкладна 8 мільярдаў фунтаў (каля 10 мільярдаў даляраў), якія знаходзяцца непасрэдна ў брытанскіх банках.
Гэтае фінансаванне разглядаецца як крытычна важны рычаг уплыву для еўрапейцаў і Украіны на мірных перамовах, якія вядзе прэзідэнт ЗША Дональд Трамп. Доступ да такіх сродкаў забяспечыў бы рэальную крыніцу фінансавання ўкраінскай арміі яшчэ на два гады. Гэта істотна ўзмоцніць ціск на Маскву ў той час, калі еўрапейскія лідары занепакоеныя тым, што Уладзімір Пуцін пачынае перахопліваць ініцыятыву.
Выданне адзначае, што гэтыя грошы — «адна з нямногіх карт», якія засталіся ў еўрапейцаў, каб прадухіліць навязванне Украіне любога пагаднення з боку Вашынгтона.
Згодна з прапановай Еўракамісіі, актывы расійскага цэнтральнага банка, замарожаныя з 2022 года, павінны быць выкарыстаны для фінансавання крэдыту Украіне, які павінен быць вернуты пасля таго, як Расія выплаціць ёй кампенсацыю за ваенныя страты.
Прапанова аб выкарыстанні расійскіх актываў патрабуе не згоды ўсіх 27 краін ЕС, а кваліфікаванай большасці, якую фарміруюць 15 дзяржаў-членаў, што прадстаўляюць 65% насельніцтва ЕС.
Дагэтуль заключэнне пагаднення стрымлівалася пазіцыяй Бельгіі, дзе захоўваецца пераважная большасць еўрапейскіх актываў Расіі. Брусэль выступаў супраць прамой перадачы грошай з-за асцярог наконт юрыдычнай адказнасці: у выпадку пройгрышу ў судзе краіне давялося б кампенсаваць суму, роўную траціне яе ВУП. Аднак цяпер брытанскі чыноўнік паведаміў The Times: «Мы спадзяёмся, што здзелка будзе заключана ў бліжэйшы тыдзень ці каля таго».
Каментары