Draŭlanyja nadmahilli: znak biednaści ci tradycyja prodkaŭ?
Hod tamu ja napisaŭ refleksiju pra pachavańni z nadpisami na biełaruskaj movie. Tady dziasiatki kamientataraŭ pryviali prykłady, dzie bačyli biełaruskamoŭnyja nadmahilli. Ciapier, kali ja naviedaŭ mohiłki kala vioski Chacienčycy Vilejskaha rajona, adznačyŭ dla siabie inšaje (uvažliva ahledzieć kłady na pradmiet biełaruskaj movy nie było kali) — draŭlanyja pomniki na pachavańniach. Zrobleny jany byli dziasiatki hadoŭ tamu, a stajać da siońnia. Bolš uraziŭ navat nie fakt, što jany prastajali stolki, a što draŭlanyja. Nie prypomniu, kab niedzie jašče takoje sustrakaŭ. Byli tolki draŭlanyja kryžy, jakija, jak vyhladała, taksama prastajali doŭha.
Kaniečnie, maja hieahrafija naviedvańnia mohiłak nie achoplivaje i pałovy Biełarusi. Ale i nie abmiažoŭvajecca rodnaj Vilejščynaj — Vałožynščyna, Stolinščyna, Puchaŭščyna, Miadzielščyna, Navahradčyna…
U dadzienym vypadku draŭlanyja pomniki — na mahiłach zahinułych ci pamierłych u vajnu albo paśla vajny, kali ludzi byli biednyja. 1943, 1944, 1953 hady. Rabili z taho, što było pad rukoj (chacia čaściej u takim vypadku stavili prostyja kamiani). Siońnia na hetych mahiłach lažać štučnyja kvietki — jość kamu ich pakłaści. A mianiać pomniki nie stali. Jano, liču i pravilna. Hetyja abšarpanyja, rassochłyja dla mianie vyhladajuć kudy bolš pryvabna, čym «bahatyja» z hranitu.
Toje, što zroblena svaimi rukami, z dušoj, vyklikaje bolš stanoŭčych emocyj.
A sučasnyja pomniki — heta biźnies, u jaki ničoha nie ŭkładajuć akrom hrošaj. Paprakać hetym nielha. Ale i samarobnyja pomniki vyklikajuć vialikuju pavahu.
Ja dzie Vy bačyli niezvyčajnyja pomniki na mahiłach? Pišycie ŭ kamientach, dasyłajcie karcinki.
Ciapier čytajuć
Vyjšaŭ na svabodu były top-žurnalist ANT Dźmitryj Siemčanka7
Kamientary