«І тады я проста … Проста закрычала: «Не». Проста закрычала на ўвесь голас: «Не».

У інтэрв'ю LRT.lt Марына Адамовіч, жонка палітыка і палітвязня Мікалая Статкевіча, распавяла пра першы званок мужа за апошнія гады, заяву аб знікненні і тое, чаму ён адмовіўся з'язджаць з Беларусі.
«Наша Ніва» пісала, што Мікалай Статкевіч вярнуўся ў калонію ў Глыбокім, але жонка палітыка Марына Адамовіч падкрэслівае: дакладных звестак пра гэта няма.
Адамовіч падала заяву аб знікненні мужа, але рэакцыі сілавікоў не было: іх больш цікавілі дэталі званкоў, чым факт знікнення палітыка.
Пра вызваленне Статкевіча ёй паведаміў сын Юрый. Марына ўспамінае шок і крык «не», а затым шчасце ад магчымасці зноў пачуць яго голас.
Статкевіч назваў свой шлях «дарогай у адзін канец» і адмовіўся з'язджаць з Беларусі. «З краіны вывозяць адных патрыётаў, што з ёй будзе?»
«На жаль, мне нічога не вядома пра тое, дзе цяпер Мікалай. Многія людзі звярнуліся да мяне з нагоды інфармацыі ў адным са СМІ, што яго вярнулі ў Глыбокае. Гэта можа быць праўдай, таму што Мікалай сам меркаваў, што яго могуць вярнуць у Глыбокае. Але дакладнасць крыніцы пацвердзіць ніякім чынам немагчыма», — кажа Марына Адамовіч.
На яе думку, ёсць падставы сумнявацца ў дакладнасці гэтай інфармацыі.
«За 2 гады і 7 месяцаў інкамунікада нікому не ўдалося атрымаць ніякай інфармацыі пра Мікалая, пра яго стан, пра тое, што з ім адбываецца. І раптам у такія кароткія тэрміны мы атрымліваем інфармацыю, што яго вярнулі ў калонію ў Глыбокае. Відавочна, гэта камусьці трэба», — лічыць Адамовіч.
Спроба Марыны пацвердзіць звесткі пра месцазнаходжанне мужа наўпрост у калоніі ў Глыбокім не прынесла выніку.
«Традыцыйна ўжо па тэлефоне ў Глыбокім ніхто ніякай інфармацыі не дае. Кажуць: «Адкуль мы ведаем, што вы яго жонка? Прыязджайце»», — распавядае жанчына.
У нядзелю ўвечары жонка зніклага на беларуска-літоўскай мяжы палітыка падала заяву аб знікненні чалавека ў міліцыю, выклаўшы ўсе абставіны, пры якіх сувязь з Мікалаем Статкевічам абарвалася. Адказу яна не атрымала.
Яна ўдакладняе, што працэс заняў шмат часу, і супрацоўнікаў больш за ўсё цікавіла не знікненне мужа, а дэталі званкоў з мяжы.
«Я думаю, што ў абставінах, калі ёсць мноства сведчанняў, у тым ліку з камер відэаназірання, напэўна, нейкія іншыя тэмы павінны былі быць больш падрабязна асветлены, а не тое, з якога тэлефона ён тэлефанаваў», — падкрэслівае Адамовіч.
Марына даведалася пра вызваленне мужа ад сына Юрыя, паколькі знаходзілася за межамі Беларусі.
«Мікалай не змог да мяне датэлефанавацца. Заўсёды было так: як толькі ён аказваецца на волі, нават калі гэта вось такая «свабода», першае, што ён робіць — тэлефануе мне, просіць у каго-небудзь тэлефон і тэлефануе. Нават калі гаворка ідзе пра суткі, і я чамусьці не магла яго сустрэць ці проста не ведала, дзе яго сустракаць. Не заўсёды ж гэта адбывалася паблізу: часам вывозілі ў РАУС, часам і кудысьці далей. Не датэлефанаваўшыся мне, ён патэлефанаваў майму сыну, і ўжо Юра звязаўся са мной», — распавядае яна.
Першыя эмоцыі, успамінае Марына, былі нечаканымі: сын закрычаў ёй па-беларуску: «Ён вяртаецца, ён вяртаецца ў Беларусь».
«Я не магла адразу зразумець наогул, пра каго, пра што ідзе гаворка. То бок, гэта было вельмі нечакана. І ён тады пракрычаў, што Мікалая вызвалілі, і ён вяртаецца ў Беларусь. І тады я проста … Проста закрычала: «Не». Проста закрычала на ўвесь голас: «Не», — дадае яна.
Не здолеўшы звязацца наўпрост, яна ўзяла тэлефон у дзяўчыны побач, прадыктавала нумар сыну, і Юрый злучыў іх з Мікалаем. Калі ім удалося пачуць галасы адно аднаго, першай эмоцыяй, па яе словах, стала шчасце.
«Ён пацвердзіў, што з лютага [2023 года] у яго адсутнічала нейкая сувязь. Але ён працягваў мне пісаць, як і я яму. І ён ні секунды не сумняваўся, як і я, што мы працягваем падтрымліваць адно аднаго. Не буду казаць пра нашы асабістыя пачуцці, пра словы, якія мы сказалі адно аднаму. Але ён паспеў сказаць, што вяртаецца ў Беларусь. Я сказала: «Ну дачакайся мяне, калі ласка, пачакай мяне. Я так хачу цябе абняць, я так даўно цябе не бачыла». Ён сказаў: «Гэта немагчыма, гэта дарога ў адзін канец». Гэта значыць, ён не мог бы заставацца чакаць, пакуль я даеду», — распавядае Марына.
«Ён сказаў яшчэ пра тое, што паглядзеў: вывозяць патрыётаў і спытаў: «А што тады будзе з гэтай краінай?»
Ну, уласна кажучы, больш нам амаль нічога не ўдалося сказаць адно аднаму. Адзінае, што ён сказаў мне, як ён турбаваўся, як хваляваўся за мяне ўвесь гэты час».

Рашэнне Мікалая Статкевіча не пакідаць Беларусь, па словах Марыны Адамовіч, аказалася вельмі прадказальным і відавочным. Таму яна мацней за ўсё баялася менавіта такога развіцця падзей.
«У мяне не было ніякіх сумневаў, што ў выпадку спробаў дэпартацыі Мікалай зробіць усё, каб вярнуцца ў Беларусь. А пасля гэтага, відавочна, яго вызваленне стане ўжо больш праблематычным. Можа быць, таму я і крычала «Не», пачуўшы, што яго спрабуюць вывезці, а ён вяртаецца», — падкрэслівае жонка палітыка.
«Ён заўсёды лічыў, што любыя каштоўнасці, любыя перакананні каштуюць роўна столькі, колькі чалавек за іх гатовы заплаціць — гэта адно з яго базавых перакананняў. Калі чалавек, які дэкларуе нейкія грамадска значныя каштоўнасці, затым паказвае грамадству, што для яго асабістая бяспека важней, то, як правіла, адбываецца масавая адмова ад гэтых каштоўнасцяў, іх нівеляванне. Мікалай гэтага не можа дапусціць. Гэта яшчэ адна з прычын, чаму ён застаўся ў Беларусі», — кажа Адамовіч.
Паводле яе слоў, для Статкевіча заўсёды было важна захаваць унутраную свабоду, годнасць і права на ўласны выбар, а таксама «зламаць гульню» — застацца суб'ектам, захаваць свабоднае рашэнне і застацца ў краіне.
Марына прызнаецца, што як бы яна ні ставілася да гэтага рашэння, будзе заўсёды яго падтрымліваць. «Вось у гэтыя дні я вельмі часта паўтараю: у 2015 годзе, калі Мікалай выйшаў на волю, велізарная колькасць людзей падыходзіла да нас у горадзе, ціснулі яму руку, прасілі зрабіць сэлфі. І вельмі многія пыталіся: «Ну вы ж не з'едзеце? Вы ж нас не пакінеце?» Мікалай казаў:» Не, я нікуды не паеду», — успамінае яна.
Каментары