«Не магу проста сядзець і нічога не рабіць». Гутарка з самым маладым ваяром палка Каліноўскага

«Радыё Рацыя»: Самы малады ваяр — гэта значыць?

Андрэй Турцэвіч: Гэта значыць, што мне 18 гадоў, нават цяпер. Я падаў заяўку на ўступленне ў полк Каліноўскага проста ў свой дзень народзінаў, як толькі прачнуўся, на сваё 18-годдзе.

РР: І гэтая гісторыя, думаю, будзе цікавая не толькі для мяне, але і для многіх слухачоў: чаму, маючы 18 гадоў, вы вырашылі пайсці ў полк Каліноўскага? Я адзначу, Андрэй — грамадзянін Беларусі, але амаль усё сваё свядомае жыццё пражыў ва Украіне…

АТ: Так, я жыву ва Украіне з 2008 года, валодаю ўкраінскай мовай, а вось беларускую, на жаль, пакуль не вывучыў. Гісторыя, чаму я так вырашыў, даволі банальная: я вучыўся ў Польшчы, у Варшаве, скончыў першы курс і зразумеў, што не магу проста сядзець, нічога не рабіць, назіраць, як маім сябрам цяпер вельмі цяжка. Таму я ўзяў акадэмічны адпачынак, вярнуўся ва Украіну, прайшоў падрыхтоўку і падаў заяўку.

РР: А чаму менавіта полк Каліноўскага?

АТ: Па-першае, у мяне ўзніклі складанасці з дакументамі, бо я — грамадзянін Беларусі. Па-другое, там ужо быў мой бацька, і я плюс-мінус ведаў, як там усё працуе, таму таксама абраў полк Каліноўскага.

РР: Як бацькі паставіліся да такога рашэння?

АТ: Насамрэч вельмі спакойна, бо ў нас у сямʼі ўсе дастаткова баявыя. Мама нават жартуе, што калі б не малодшая дачка (ей зараз шэсць гадоў), яна б таксама пайшла, хаця б у медыцынскую службу. Яны мяне падтрымалі. Папрасілі толькі, каб я не ішоў у пяхоту. Зараз асабліва цяжка быць у пяхоце: яны амаль не страляюць, больш сядзяць і хаваюцца, бо ідзе вайна дронаў, і калі цябе пабачаць — будуць імкнуцца знішчыць.

РР: Але для таго, каб пайсці, патрэбна была падрыхтоўка?

АТ: Спецыяльна да вайны я не рыхтаваўся, але фізічная падрыхтоўка ў мяне была. Гэта сямейная традыцыя: мама — майстар спорту па плаванні, бацька займаўся біятлонам. Я ж — пяціборствам: плаванне, бег, стральба, фехтаванне і конны спорт.

Я прадстаўляў Украіну на міжнародных спаборніцтвах: другі на юніёрскім чэмпіянаце свету і трэці на чэмпіянаце Еўропы.

РР: Фізічную падрыхтоўку вы мелі, астатняму навучылі ўжо ў палку?

АТ: Так, у нас была выдатная падрыхтоўка: нас рыхтавалі два месяцы. Мяне нават называлі «суперрэкрутам», бо фізічная форма была вельмі добрая. Я заўсёды любіў мілітарныя рэчы, стральбу, таму і матывацыя была моцная. Думкі пра вайну з’явіліся на самым пачатку, 24 лютага 2022 года мне было 15 гадоў. Я ўжо тады марыў дапамагаць, прасіў бацьку пойдзем, возьмем аўтамат, які раздавалі ў Тэраабароне. Калі б мяне ўзялі ў войска маладзейшым — я б і тады пайшоў.

Думкі не змяніліся з таго часу. Калі я паступаў у Польшчу, я на 90—95% быў упэўнены, што скончу першы курс, вазьму акадэмічны адпачынак і вярнуся ва Украіну.

Павялічыць

РР: Матывацыя была вельмі моцнай. Але ўжо калі трапіў на месца, з’явіліся новыя пачуцці, напэўна, кожнага наведвае страх, ці не так?

АТ: Так, страх быў. На маім першым выездзе страх быў вельмі моцны. Але мяне наша каманда падтрымлівала, супакойвалі, казалі, што ўсё будзе добра

Пасля таго першага выезду адбылася гісторыя: нам загадалі перамяніць пазіцыю, і наш камандзір з яшчэ адным хлопцам паехалі забіраць абсталяванне, перавозіць яго на новае месца, і менавіта ў той момант па іх ударыў дрон. Яны клікалі мяне ехаць разам, але так сталася, што мая лянота тады мяне выратавала — я не паехаў.

Пасля гэтага, натуральна, таксама было страшна, але да такіх рэчаў даволі хутка прывыкаеш. Разумееш, навошта ты тут, прымаеш гэта ўсё, і з часам вялікі страх адыходзіць. Так, лёгкае хваляванне, адрэналін — ёсць, але хутка прывыкаеш і ўжо не страшна настолькі.

РР: А як ставіліся да цябе ўнутры палка, як да самага маладога?

АТ: Калі шчыра, ніяк асабліва не ставіліся. У нас у палку ўсе размаўляюць выключна па пазыўных, амаль ніхто нічога не ведае пра жыццё іншых за межамі каманды, акрамя блізкіх сяброў. Усё камунікацыя — па справе, пра вайсковую працу, пра дроны. Мала хто ведаў пра маю гісторыю: я быў звычайным, ціхім хлопцам, проста слухаў, рабіў сваю працу, асабліва нічога не казаў.

Павялічыць

РР: Чым ты канкрэтна апошнім часам займаўся?

АТ: Так, я быў пілотам дронаў-камікадзэ, але ў нашай камандзе мы працавалі па чарзе: хтосьці аператар рэле, хтосьці пілатуе, хтосьці штурман, хтосьці рыхтуе самі дроны. Я вельмі хутка ўсяго навучыўся, дзякуючы аднаму хлопцу ў камандзе, ягоны пазыўны «Рык». Ён хутка і якасна ўсё мне патлумачыў, дапамог — таму я ўжо на трэці дзень зрабіў свой першы вылет і на рэтранслятары, і на дроне-камікадзэ. Так што, калі шчыра, не так складана, калі ёсць каму дапамагчы, але ўсё ж трэба ўважліва і старанна запамінаць алгарытм, як усё працуе.

РР: А як складана было прывыкнуць да вайсковага быту, да жыцця на вайне?

АТ: Зараз гэта, як я ўжо казаў, перадусім вайна дронаў, і самае небяспечнае — гэта заезд і выезд з пазіцыі, бо ніколі не ведаеш, дзе і калі з’явіцца расійскі дрон.

Але калі ўжо знаходзішся на месцы — усё як заўсёды, усё як у вёсцы: мыешся з бутэлек, туалет — на прыродзе, спіш на падлозе. Нічога звышнатуральнага, простае жыццё на вайне.

РР: З улікам усіх гэтых умоў — ці было нейкае абмежаванне ў кантакце з сям’ёй, бацькамі, ці можна было падтрымліваць зносіны?

АТ: Ніякіх абмежаванняў не было. Мае бацькі цяпер жывуць ва Украіне, таму з камунікацыяй з імі ў мяне не было ніякіх праблем. Калі ў нас былі выходныя паміж выхадамі на пазіцыі, я мог спакойна пайсці пагуляць ці сустрэцца з бацькамі, заняцца сваімі справамі. З гэтым цяжкасцяў не ўзнікала.

У нас усё вельмі добра было арганізавана, мы добра каардынавалі працу, падтрымлівалі адзін аднаго. Таму і адпачынак быў: мы чаргаваліся, былі дзяжурствы, і быў час для сну. Астатні час, натуральна, працаваў.

Павялічыць

РР: Змяніліся твае погляды на вайну? Ці змяніліся першасныя думкі, з якімі ты прыйшоў на фронт 8 месяцаў таму? Як ты гэта ўсё зараз успрымаеш? Што ў табе змянілася?

АТ: За гэтыя 8 месяцаў я пазнаёміўся з дзяўчынай-украінкай, і ў нас усё вельмі добра склалася. Дзякуючы адносінам з ёй вайна адышла на другі план, я стаў больш асцярожна ставіцца да сябе. Мне здаецца, гэта натуральна.

За гэты час у мяне не з’явілася ніякіх псіхалагічных праблем — і дзякуй Богу. Мой погляд на вайну змяніўся хутчэй з-за дзяўчыны, астатняе ў маіх перакананнях не змянілася. Адчуваю, што зрабіў шмат карыснага, шмат зрабіў для Украіны. Я гэтым ганаруся, мне прыемна, што змог, што цяпер у мяне ўсё ў парадку.

РР: Якая падзея стала пераломным момантам, калі вырашаў сыходзіць з палка і працягваць вучобу?

АТ: Насамрэч, праца стала вельмі аднастайнай: ты прыязджаеш на пазіцыю, робіш усё тое самае, што і ў мінулы раз, і так жа выязджаеш. І як бы выпадкова, на рандоме, думаеш, калі прыляціць дрон або адбудзецца напад. Працу без прагрэсу асабліва складана цярпець у маладым узросце. Таму я вырашыў, што трэба рухацца далей і ехаць вучыцца ў ВНУ.

РР: Не магу не спытаць пра Беларусь. Бо пашпарт яшчэ беларускі. Цікавішся тым, што адбываецца ў самой Беларуссі?

АТ: Усе мае сваякі — беларусы. На жаль, шмат хто ўжо выехаў па зразумелых прычынах. Сітуацыя вельмі непрыемная, кепская. Не ведаю нават, што сказаць.

РР: Ты быў у Беларусі?

АТ: Так, я быў, ездзіў да бабулі і дзядулі вельмі даўно, апошні раз — гадоў восем таму, калі быў яшчэ зусім маленькі.

РР: Адчуваеш у сабе падвойную самасвядомасць — беларускую і ўкраінскую?

АТ: Мяне часта пра гэта пытаюць, асабліва сябры ва Украіне: кім я сябе лічу — беларусам ці ўкраінцам? Я ўсім кажу, што лічу сябе ўкраінцам, бо ўсё свядомае жыццё пражыў ва Украіне сярод украінцаў. Пашпарт у мяне яшчэ беларускі, не змог яго памяняць, не атрымалася. Але сябе на 100% лічу ўкраінцам, але і з беларускім каранямі.

РР: А што з вучобай? Якія планы, чым плануеш займацца, у якой сферы хацеў бы вучыцца?

АТ: Калі мне было 17 гадоў, я паехаў у Варшаву і там вучыўся ў ВНУ на IT, Data Science, Computer Science. Але мне зусім не спадабалася — універсітэт быў цяжкі, я скончыў першы курс, але адчуў, што гэта не маё. Цяпер планую паступаць куды-небудзь на эканоміку, дзе больш матэматыкі, разлікаў.

РР: Грамадзянскае жыццё, новы лад, увайшоў у яго лёгка? Маю на ўвазе: ты прыехаў, лёгка прыняў іншы рытм, іншую атмасферу, іншае асяроддзе, новых людзей?

АТ: Гэта сапраўды цікавае пытанне, бо калі я яшчэ быў вайскоўцам, жыў у прыфрантавым горадзе, то мала выходзіў з дому. Я па характары інтраверт: люблю займацца сваімі справамі дома, максімум выходжу ў магазін па прадукты. Калі вярнуўся ў Кіеў, таксама сядзеў дома, працаваў, усё было як заўсёды.

А вось калі прыехаў у Польшчу, тут было неяк вельмі нязвыкла: шмат людзей, усе гаманяць, весяляцца… Я назіраў за ўсім гэтым збоку. Мне такія рэчы не даспадобы, калі шчыра — я заўсёды быў інтравертам. Але прызвычаіўся, адаптаваўся таксама, як калісьці і на вайне. Проста звыкся.

РР: І цяпер, на гэтым новым этапе, ты плануеш і далей дапамагаць Украіне?

АТ: Так, канечне. Планую валанцёрыць — у нас ёсць рух «Каліноўцы», буду ўдзельнічаць, дапамагаць. Спадзяюся, што і мая новая спецыяльнасць здолее быць карыснай для Украіны. Проста ўжо без удзелу ў баявых дзеяннях.

• 2
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 2