12 белорусских пословиц, которые помогут вам в любом споре

Андрэй за ўсіх мудрэй

Чаще употребляется как насмешка над самохвалом.

«Патрэбны іншыя ўмовы… Што ж мы бачым замест гэтага? А тое, што бачым: адзін Андрэй за ўсіх мудрэй. Адзін усіх вучыць, як што рабіць: як расціць хлеб, як будаваць дом… і гэтак далей». (Ніл Гілевіч, «Жыццёвы выбар»)

Аржаная каша сама сябе хваліць

Говорится с насмешкой о том, кто сам себя хвалит.

«Аржаная каша сама сябе хваліць, — едучы думаў Рагуля. — Выхваляўся [Абрамчык], што адзіны за мяжою прадстаўнік бацькаўшчыны…» (Ілля Гурскі, «Чужы хлеб»)

З музыкі хлеб невялікі, а з гулякі — зусім ніякі

Говорят с насмешкой и осуждением о лентяях.

«Раней казалі: з музыкі хлеб невялікі, а з гулякі — ніякі. Прымаўка, відаць, устарэла напалову. Гультаям ва ўсе часы абы дзень да вечара пражыць, а там хоць певень не кукарэкай.. А вось музыкі сёння ў пашаноце. Дай бог кожнаму за месяц зарабіць, колькі яны зарабляюць за адно вяселле». (Васіль Шырко, «О, sancta simplicitas!»)

Каб на хмель не мароз, ён бы тын перарос

Говорится с насмешкой о человеке, который заносчиво хвастается своими будущими успехами, но в итоге терпит неудачу.

«— З-за чаго ж увесь сыр-бор разгарэўся?.. — Правініўся!.. — А што? Каб на хмель не мароз, ён бы тын перарос! Ведаеце, Мацвей Іванавіч, мала прыемнага, і ганарыцца ёй няма як і забыць няможна…» (Васіль Якавенка, «Ах, Арэса, Арэса…»)

Кепская тая дамова, дзе вала бадзе карова

Говорится как насмешка над мужчиной, когда им руководит, берет над ним верх женщина.

«— Клопат пра сям’ю — не малая турбота. Дзеля яе, бывае, трэба ісці і на тое, на што душа і не згаджаецца… — Асабліва, калі ў цябе такая жонка, як Раксана! — Не заракайся! І тваё цялятка рана-позна будзе з рагамі! — Кепская тая дамова, дзе вала бадзе карова!» (Генрых Далідовіч, «Кліч роднага звона»)

Куды вароне ні лятаць дзярмо кляваць

Говорится с насмешкой о неудачнике, о том, кому никак не везет.

«Міша з Янкам ведалі, што найбольш грошай ішло на іх вучобу, таму і вырашылі вярнуцца назад, хоць прадчувалі, што вясковыя насмешнікі сустрэнуць іх прыказкай: «Куды вароне ні лятаць дзярмо кляваць». (Уладзімір Калеснік, «Янка Брыль»)

Мой бацька нікому не вінен: у аднаго пазычыць, другому аддасць

Насмешка над тем, кто не вылезает из долгов.

«Маці як пазычыць грошы і не можа іх у час аддаць, непакоіцца ўсё… Затое ж мой тата нікому не вінен: у аднаго пазычыць, другому аддасць». (С. Лобач, «Горкую лілею пакашу…»)

Не ў тым сіла, што кабыла сіва, а што воза не цягне

Говорят с насмешкой, когда кто-то отвергает ложные доводы, мнения и причины.

«Мы так нядбалы, нярупны, што не можам падтрымаць свае ядынае газеты «Нашай Нівы». Не ў тым, кажуць, сіла, што кабыла сіва, а што возу не цягне. Не аб тым ідзе, каб назвацца беларусам ды сядзець зацяўшы рукі. Пачэснае імя «беларус» вымагае дзела…» (Язэп Лёсік, «Украінска-беларуская вечарынка ў Сібіры»)

Нечым ваўку спаражняцца, дык ён лыкам

Говорят с возмущением или с насмешкой о том или тому, кто неумело, безосновательно оправдывается или возводит клевету на кого-нибудь.

«— Не ўмееш ты хадзіць [гуляючы ў шахматы]! Я табе адразу мат прыляпіў бы, каб ты, шэльма, не скруціў! — Калі я, гэта тое як яго, скруціў? Нечым ваўку, гэта тое як яго, дык лыкамі?» (Андрэй Мрый, «Запіскі Самсона Самасуя»)

Рада б цяпер наша мама выйсці за пана, ды пан не бярэ

Хотелось бы сделать что-нибудь, да невозможно. Говорят с насмешкой о чьих-нибудь несбыточных или нелепых планах.

Сівізна ў бараду, а чорт у рабрыну

Говорят с насмешкой о пожилом мужчине, который начинает интересоваться женщинами.

«[Ганна Паўлаўна:] Такі ціхоня, размазня! Хто б гэта мог падумаць! Ха-ха-ха. [Гарлахвацкі:] Сівізна ў бараду, а чорт у рабрыну». (Кандрат Крапіва, «Хто смяецца апошнім»)

Хоць за вала, абы дома не была

Говорится как насмешка над девушкой, которая ввиду определенных причин готова выйти замуж за кого угодно.

«Седзячы побач, ён думаў зусім другое: «Яна не кахае мяне, ёй цяпер хоць за вала, абы дома не была, абы схаваць свой дзявочы сорам». (Барыс Сачанка, «Дзік-бадзяга»)

• 18
• 1
• 3
• 1
• 0
• 0
• 0
• 0